Vroeger was het duidelijk: een peuter met Michelin-armpjes was een kind dat flesvoeding kreeg. Kinderen die aan de borst werden gevoed, konden niet uitpakken met zulke mollige armpjes. De groeicurves die Kind en Gezin in 2004 voorstelde, waren gebaseerd op een steekproef van voornamelijk met flesjes gevoede kinderen.

Opgroeien, de opvolger van Kind en Gezin, gooit het roer nu om. De nieuwe groeicurves nemen borstgevoede kinderen als uitgangspunt. Opgroeien promoot borstvoeding bij aanstaande moeders, omdat moeder en kind daar tal van gezondheidsvoordelen bij hebben. Bovendien wordt borstvoeding tot de leeftijd van zes maanden aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (strikt genomen beveelt de WHO die zelfs aan tot 2 jaar, waarvan de eerste zes maanden zonder andere bijvoeding).

Begin deze maand werden nieuwe groeicurves in gebruik genomen door de consultatiebureaus.

Almaar meer moeders kiezen bij de geboorte voor borstvoeding: in 2022 deed 82 procent van de moeders dat (een stijging met 5 procent in tien jaar). Op de leeftijd van zes maanden krijgt nog 35 procent van de kinderen borstvoeding, en ook dat is een flinke stijging.

“De verschillen tussen de oude en nieuwe curves zijn niet enorm groot. Maar baby’s die borstvoeding krijgen, groeien in de eerste zes maanden wel iets sneller. Jongens wegen na zes maanden gemiddeld 500 gram meer. Ze zijn na zes maanden ook 0,7 centimeter groter”, zegt professor Jean De Schepper, pediater aan het UZ Brussel. “Dat is belangrijk, omdat baby’s tijdens de zwangerschap soms groeivertraging oplopen. Dat kunnen ze in die eerste periode inhalen. Maar als ze een jaar oud zijn, zitten kinderen die borstvoeding krijgen iets lager in de curve. Dat wordt voortaan de nieuwe norm.”

LEES OOK. Vijftig mama’s geven borstvoeding in Hasselts stadspark: “Wij genieten van ons momentje”

Digitaal verzameld

De oude groeicurves waren gebaseerd op een steekproef bij 3.581 kinderen, van wie de gegevens vooral manueel waren ingezameld. Het gros van die kinderen kreeg toen flesvoeding. Voor de nieuwe groeicurves konden de wetenschappers, onder wie De Schepper en ook dokter Mathieu Roelants van het departement Zorg, in de ‘big data’ duiken die Opgroeien nu digitaal verzamelt. Tussen 2006 en 2019 werden gegevens bijgehouden van liefst 970.000 baby’s en peuters. Daaruit werden 50.000 kinderen geselecteerd die allemaal borstvoeding kregen. De selectie is nu ook representatief voor de groeiende groep van kinderen met een migratie-achtergrond, die 31 procent van de geboorten in Vlaanderen uitmaken.

Lactatiedeskundige Christel Geebelen is “heel blij” dat de nieuwe curves de groei van borstgevoede kinderen volgen. “Borstvoeding heeft zoveel voordelen! Ze beschermt tegen obesitas, diabetes en sommige kankers. Ze beschermt ook moeders tegen borst- en eierstokkanker. Hoe langer een kind borstvoeding krijgt, hoe groter de winst.”

“Er is een positieve trend, borstvoeding raakt meer en meer ingeburgerd. Maar het blijft een grote uitdaging om vol te houden, bijvoorbeeld wanneer vrouwen weer aan het werk gaan. We hopen dat deze curves helpen om borstvoedende mama’s nog beter te ondersteunen.”

Vraag van het kind

Wat met baby’s en peuters die toch alleen flesvoeding krijgen? Moeten hun ouders ongerust zijn als het kind niet meer in de curve past? De Schepper wijst op de risico’s van een te hoog gewicht bij jonge kinderen: “Het is toch de bedoeling, of dat zou het moeten zijn, dat flesvoeding de borstvoeding imiteert. Vroeger zaten er te veel eiwitten in flesvoeding, dat moet beter. De voedingsindustrie is daarmee bezig. Ook moeten ouders die voor flesvoeding kiezen, leren om meer de vraag van het kind te volgen, zoals borstvoedende moeders doen: niet ieder flesje moet leeg! Maar uiteraard promoten we flesvoeding niet. Borstvoeding blijft de gouden standaard.”

“Ook wij maken ons zorgen over het groeiend aantal jonge kinderen met overgewicht”, zegt Liesbet Vergauwen van Opgroeien. “Maar gewicht is voor ons nooit het doel op zich. Onze mensen zoeken dan samen met ouders naar een gezonde levensstijl. Zo lanceerden we een campagne om baby’s meer te laten bewegen. Ons doel is dat ieder kind in Vlaanderen de kans krijgt om gezond op te groeien.”

Alle huisartsen en pediaters in Vlaanderen kregen een uitnodiging van Opgroeien om de nieuwe groeicurves te downloaden en om in te tekenen op een webinar over de curves voor professionals.