België ondertekent samenwerkingsakkoord voor ruimtemissies naar de maan en Mars
België heeft de zogenaamde Artemis-akkoorden ondertekend. Dat zijn internationale afspraken over de verkenning van de maan en andere hemellichamen. De Artemis-akkoorden werden in oktober 2020 opgesteld door de Verenigde Staten. De ondertekening is belangrijk voor de Belgische ruimtevaartindustrie én om in de toekomst eventueel een Belgische astronaut naar de maan te kunnen laten vliegen.
De Artemis-akkoorden bevatten spelregels voor de ruimtevaart. Het gaat onder meer over vreedzame samenwerking, het uitwisselen van wetenschappelijke data, transparantie, het beperken van ruimteafval en de ontginning van grondstoffen op hemellichamen.
België beschouwt het (juridisch niet-bindende) akkoord als een belangrijk politiek instrument om de verkenning van de ruimte in lijn te brengen met bestaande wetgeving, zoals het VN-Ruimteverdrag van 1967. Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine (PS) en minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) vertegenwoordigden ons land bij de ondertekening.
Volgens Lahbib is België een van de wereldwijde koplopers op het vlak van ruimteverkenning. "De ondertekening van de Artemis-akkoorden benadrukt ons blijvend engagement voor een duurzame en verantwoorde ruimtevaart en versterkt de banden met onze internationale partners", aldus Lahbib. "Het creëert ook nieuwe economische kansen voor onze bedrijven, die beschikken over wereldvermaarde expertise in de ruimtevaartsector."
Staatssecretaris Dermine stelt dat de ondertekening een noodzakelijke en belangrijke voorwaarde is voor de eventuele deelname van een Belgische astronaut aan het Artemis-programma. De Belg Raphaël Liégeois wordt momenteel opgeleid om deel uit te maken van het astronautenkorps van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, met als aanvankelijke doel om ongeveer zes maanden aan boord van het Internationaal Ruimtestation (ISS) door te brengen.
In het voordeel van de VS?
De VS zijn van plan met het Artemisprogramma op korte termijn opnieuw astronauten naar de maan te sturen. Het dient ook als voorbereiding op een toekomstige bemande missie naar Mars. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA stelde de bemande ruimtemissie Artemis 2 eerder deze maand wel al uit naar september 2025. Ook de geplande bemande maanlanding Artemis 3 werd naar september 2026 verschoven. Voor Artemis 4 wordt nog altijd gemikt op september 2028.
Momenteel hebben 34 landen, waaronder België, de Artemis-akkoorden ondertekend. Behalve de VS, waren Australië, Canada, Italië, Japan, Luxemburg, de Verenigde Arabische Emiraten en het Verenigd Koninkrijk de eerste ondertekenaars. Ook Nederland ondertekende eind vorig jaar.
"Door de akkoorden te ondertekenen, toont België dat we ruimtevaart belangrijk vinden, dat we verdere stappen willen zetten en dat we het ook voor onze ruimtebedrijven belangrijk vinden", zegt ruimtejurist Sarah Moens in de VRT NWS-podcast "Het kwartier". "Het is een Amerikaans initiatief, maar het is toch de bedoeling dat het iedereen ten goede komt."
Toch is er ook kritiek op de Artemis-akkoorden, vooral over de soepelere regels over het ontginnen van grondstoffen in de ruimte. Critici menen dat de regels te veel in het voordeel van de VS zijn. Ook China en Rusland hebben veel kritiek en hebben nog niet getekend.