Koude Noord-Atlantische Oceaan vergroot kans op hittegolven in Europa: “in volksmond noemt men dit een klimaatwip”

Wetenschappers van het “GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research” in Kiel hebben met behulp van observaties en weermodellen de relatie tussen de oppervlaktetemperaturen van de Noord-Atlantische Oceaan en hittegolven in Europa onderzocht over de periode 1979 tot 2019. Daarbij kwamen ze tot een opvallende conclusie: bij zeventien Europese hittegolven ging een daling in de oppervlaktetemperatuur van zeewater vooraf. Deze ontdekking toont dus mogelijk aan dat lagere watertemperaturen in de Noord-Atlantische Oceaan een sterke impact hebben op de luchttemperatuur op het Europese vasteland. Maar wat kan de reden hiervoor zijn?

_{Lees verder onder de afbeelding}

Als de zeewatertemperaturen van de Noord-Atlantische Oceaan tijdens de zomermaanden dalen, bevordert dit volgens wetenschappers hittegolven in West- en Midden-Europa. In de volksmond wordt dit ook wel een “klimaatwip” genoemd, omdat een afkoeling in de ene regio leidt tot opwarming elders.

Het koude water in de Noord-Atlantische Oceaan bevordert de vorming van krachtige lagedrukgebieden met een lange uitloper. Dit voert warme zuidelijke lucht naar Europa aan in de hogere luchtlagen, wat bijdraagt aan de vorming van een krachtig hogedrukgebied boven land, ook wel bekend als een Europese rug. Dit creëert de ideale omstandigheden voor een langdurige, droge en heldere periode, wat ’s zomers kan resulteren in een hittegolf in West- en Midden-Europa.

_{Lees verder onder de afbeelding}

In de zomers van 2015 en 2018 was dit patroon opvallend zichtbaar, toen de Noord-Atlantische Oceaan ongebruikelijk koud was en Europa getroffen werd door hittegolvenen en droogte. In beide jaren daalde de zeewatertemperatuur in de Noord-Atlantische Oceaan ongeveer tweeënhalve graad onder het gemiddelde, kort voor het optreden van extreme hittegolven. Op sommige plaatsen in Europa steeg de temperatuur al vier graden boven het langjarig gemiddelde voordat de hittegolf officieel begon.

De resultaten van de studie dragen bij aan het begrijpen van de fysische relatie tussen de oppervlaktetemperatuur van de Noord-Atlantische Oceaan en Europese hittegolven, wat ook cruciaal is voor een betere voorspelbaarheid van het weer in een veranderend toekomstig klimaat. De auteurs vermelden wel dat er aanvullend onderzoek nodig om het ontdekte verband te bevestigen.

LEES OOK:

Wetenschappers zien opvallende toename van grote hagel in Europa: “Deze regio is dé hotspot voor krachtig onweer en monsterhagel” (+)

Hoe kan het nog zo koud zijn en sneeuwen in een opwarmend klimaat? Klimatoloog legt uit (+)

Stijging zeespiegel kan Europa tot 872 miljard euro kosten: moet ook ons land vrezen voor economische ramp? (+)