Internationaal Gerechtshof doet straks uitspraak in genocidezaak tegen Israël: "Dit kan het land isoleren"

"Het Internationaal Gerechtshof kan Israël negen voorlopige maatregelen opleggen. De belangrijkste daarvan is de eis om de oorlog te stoppen, maar ook om internationale onderzoekers en humanitaire hulp toe te laten", aldus Heymans bij "Vranckx & Byloo". Dat zijn allemaal zaken die Zuid-Afrika vraagt om het conflict ten minste tijdelijk te de-escaleren.

De uitspraak van het ICJ wordt verwacht rond 13 uur. Het is nu enkel afwachten in welke richting die zal gaan. Volgens Heymans heeft Zuid-Afrika een sterke case. “Als ik het vanuit juridisch perspectief bekijk, dan is de argumentatie en de opbouw van de Zuid-Afrikaanse klacht overtuigender dan het verweer van Israël. De klacht is bijna helemaal opgebouwd uit verklaringen en vaststellingen van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, het Internationale Rode Kruis, de procureur van het Internationaal Strafhof en Gerechtshof enzovoort.”

Vraag blijft welke impact de voorlopige maatregelen zullen hebben, indien ze door het Internationaal Gerechtshof worden opgelegd aan Israël. Tegen uitspraken van het ICJ kan niet in beroep worden gegaan, maar tegelijk heeft het Hof ook geen middelen om het oordeel af te dwingen. Premier Netanyahu liet al eerder verstaan dat de uitspraak van het ICJ hem niet zal stoppen om de aanvallen op Gaza verder te zetten.

Ook Christine Van den Wyngaert, oud-rechter bij het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, vreest dat de impact van de uitspraak beperkt zal zijn. “Na twintig jaar ervaring als internationaal rechter in Den Haag zijn mijn verwachtingen veel minder groot dan toen ik eraan begon.”

“Het is niet nieuw dat men geen rekening houdt met de uitspraken van het Hof. Twee jaar geleden kreeg Poetin het bevel zijn ‘speciale operatie’ in Oekraïne stop te zetten. Rusland heeft dat bevel gewoon naast zich neergelegd.”

Toch zal de uitspraak voor de wereld wel belangrijke implicaties hebben. Alle landen die het genocideverdrag hebben ondertekend, hebben ook de verplichting ondertekend om genocides te voorkomen.

“Als het Hof zegt dat er voorlopige maatregelen getroffen moeten worden, betekent dat dat er toch een schijn is van genocide. Heel concreet kunnen die landen geen wapens meer leveren aan Israël en moeten ze hun onderlinge handelsakkoorden herbekijken en aanpassen. Eigenlijk zullen landen moeten doen zoals ze met Rusland hebben gedaan, als men coherent wil blijven. Dat kan Israël internationaal isoleren", zegt Heymans. "Vraag blijft wat Israëls grootste bondgenoot Amerika dan zal doen."

“Stel dat er geen voorlopige maatregelen zouden komen, dan verwacht ik dat de reputatie van het internationale recht onder druk zal gezet worden. Veel mensen zullen dan zeggen: Als het een aanklacht van het Westen tegen Rusland betreft, dan komen jullie meteen in actie. Maar als de Palestijnen jullie hulp nodig hebben of als Zuid-Afrika iets vraagt, dan gelden er opeens andere maatstaven. Daar vrees ik een beetje voor.”