EU-Commissievoorzitter Von der Leyen start met landbouwoverleg, Franse boeren dreigen met blokkade Parijs

Strategische Dialoog over de Toekomst van de Landbouw, zo heet het discussieforum waarmee Ursula von der Leyen de problemen in de landbouwsector wil aanpakken.

Een billijke levensstandaard voor boeren en landbouwgemeenschappen, ondersteuning bieden aan de landbouwsector zonder de grenzen van de planeet en de ecosystemen uit het oog te verliezen, inzetten op technologische innovatie: dat zijn de kwesties die op tafel liggen.

Het forum zal tot het einde van de zomer om de 4 tot 6 weken samenkomen. Landbouwers en hun sectororganisaties nemen deel, net als de agrovoedingsindustrie, ngo's en middenveldorganisaties, banken en academici.

Vijf maanden geleden al, in haar "State of the Union" in september vorig jaar, had Von der Leyen aangekondigd dat er een overleg met de landbouw- en voedselsector zou komen. "We delen eenzelfde sense of urgency dat een verbetering zich opdringt", herhaalde ze vandaag bij de start van het forum. 

"Er tekent zich een groeiende polarisering af over landbouwthema's. Ik ben er heilig van overtuigd dat we die kunnen overstijgen via dialoog", zei Von der Leyen, die wel toegaf dat het niet makkelijk zal zijn om "een gemeenschappelijke visie" te ontwikkelen.

Veel boeren vinden dat het initiatief laat komt én dat het wordt georganiseerd met het oog op de Europese verkiezingen in juni. In verschillende Europese landen leeft de vrees dat uiterst rechts wel zal varen bij het diepe ongenoegen bij de boeren.

De frustratie is wijdverspreid. Na Nederland, Duitsland, Roemenië en Polen verhardt nu ook het boerenprotest in Frankrijk en Wallonië.

De boeren klagen aan dat ze geen fatsoenlijk inkomen krijgen voor hun werk. Ze voelen zich onder druk gezet door de stijgende prijsdruk, belastingen en groene regelgeving. Hun woede richt zich op de Europese milieunormen, importregels die als oneerlijk worden ervaren en maatregelen om koopkracht te stimuleren.

"Wij doen de wereld rondom ons leven, en wat blijft er over voor ons?", vraagt een boer zich af bij het persagentschap AFP. Hebben jonge boeren nog een toekomst, is hun grootste bekommernis.

Vandaag zijn de ogen gericht op Frankrijk, waar de boeren al enkele dagen lang autowegen blokkeren met hun tractoren en landbouwvoertuigen. Verspreid over het land zijn vandaag bijna 80 verkeersknooppunten versperd door tientallen tractoren, en is er mest op het rijvak gestort.

Niet ver van Lille (Rijsel) blokkeren tientallen tractoren ter hoogte van Seclin de snelweg A1 die België verbindt met Parijs. Op de A7 tussen Marseille en Lyon zijn hele kratten groenten gestort die volgens de boeren veel te goedkoop zijn geïmporteerd.

De boeren dreigen ermee morgen de hoofdstad Parijs te blokkeren. De afdelingen van de regio rond Parijs van twee grote landbouworganisaties, FNSEA en Jeunes agriculteurs, hebben daartoe opgeroepen. Verschillende konvooien zijn al onderweg richting hoofdstad.

Het boerenprotest is de eerste grote uitdaging voor de nieuwe Franse regering van Gabriel Attal. Ze is bang dat het protest uitgroeit tot een nieuwe gelehesjesbeweging, de grote protestbeweging die vanaf 2018 leidde tot demonstraties in heel Frankrijk en daarbuiten.

Om een blokkade van Parijs te voorkomen en te vermijden dat de boerenacties uitgroeien tot een bredere protestbeweging, heeft Attal vanochtend zijn ministers van Landbouw, Economie en Ecologische transitie samengeroepen voor overleg. Morgen zou hij met de eerste concrete maatregelen moeten komen. De boerenverenigingen hopen op een nieuwe wet die de inkomsten voor landbouwers beter beschermt.

Twee weken geleden was ook Duitsland al het toneel van massaal boerenprotest. Na een week van acties en blokkades kwamen duizenden boeren met tractoren en andere landbouwvoertuigen samen aan de Brandenburger Tor in hartje Berlijn, met een dag van verkeersellende als gevolg. De actie was gericht tegen plannen van de regering om landbouwsubsidies te schrappen. 

Ook in het oosten van Europa roeren de boeren zich al maandenlang. Dat is zeker het geval in Polen en Roemenië, maar ook in Slovakije en Litouwen. In Polen hebben boze boeren gisteren nog meer dan 160 wegen geblokkeerd in het land. Zij zijn boos over wat ze ongecontroleerde import van Oekraïense voedingsmiddelen noemen.

Om diezelfde reden houden ze al maandenlang filterblokkades aan de grens met Oekraïne. Net als de Poolse boeren (en vrachtwagenchaffeurs) klagen ook hun collega's in Roemenië en Litouwen aan dat de Europese Unie de Oekraïners te veel voordelen geeft, wat oneerlijke concurrentie veroorzaakt.  

In de lente van vorig jaar kwamen in Nederland de boeren al massaal op straat uit woede over het stikstofbeleid van de regering. Het ongenoegen mondde toen uit in een monstersucces van de BoerBurgerBeweging (BBB) tijdens de provinciale verkiezingen.

In ons land dreigen de boeren in Wallonië met acties volgende week, in de vorm van filterblokkades. In Vlaanderen is gisteravond het stikstofdecreet goedgekeurd. Landbouwersorganisaties hebben aankondigd dat ze de nieuwe regelgeving gaan aanvechten bij de rechter.