Pastoor die experimentele executie met stikstof in Alabama bijwoonde: “We zagen iemand die minutenlang voor zijn leven bleef vechten”

KIJK. Gevangeniswezen Alabama: “Er is tijdens de executie niets gebeurd dat we niet hadden verwacht”

Verstikking door stikstofgas is volgens de autoriteiten in Alabama een eenvoudiger alternatief voor dodelijke injecties. Volgens de staat is het “de meest pijnloze en humane executiemethode die de mens kent”. De terdoodveroordeelde krijgt bij deze methode een masker op waardoor hij vergast wordt met stikstof, een gas dat op zichzelf niet giftig is, maar dat dodelijk is doordat het de zuurstof vervangt.

De executie duurde 22 minuten, vanaf het moment dat de gordijnen voor toeschouwers sloten tot ze weer openden. Het bleek dat Smith een paar minuten bij bleef, voor het gas zijn werk deed. Woordvoerder John Hamm van de gevangenis: “Het leek erop dat Smith zo lang mogelijk zijn adem inhield. Daarna vocht hij nog even tegen zijn beteugeling.” Smith trilde zeker twee minuten en vertoonde stuiptrekkingen op de brancard. Daarna ademde hij een paar minuten hevig, voor hij om 20.25 uur plaatselijke tijd (03.25 uur Nederlandse tijd op vrijdag) werd doodverklaard.

Jeff Hood, pastoor en spiritueel adviseur van Smith, mocht bij zijn executie zijn en zegt dat het allemaal niet is gegaan zoals de staat Alabama had voorspeld.. “We zagen minutenlang iemand vechten voor zijn leven. We zagen minutenlang iemand heen en weer deinzen. We zagen spuug. We zagen allerlei viezigheid uit zijn mond op het masker terechtkomen.”

Smith's laatste woorden waren: “Vanavond doet Alabama de mensheid een stap achteruit nemen. Ik vertrek met liefde, vrede en licht.” Met zijn handen maakte hij een gebaar van liefde naar zijn familie, die achter glas mocht toekijken.

Mensenrechtenexperts van de Verenigde Naties en advocaten van Smith hadden geprobeerd voltrekking van het vonnis te voorkomen, met als argument dat de nieuwe methode riskant en experimenteel is en zou kunnen leiden tot een marteldood of niet-fataal letsel. In theorie sterft iemand die pure stikstof inademt binnen een paar minuten aan een gebrek aan zuurstof, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat dit pijnloos of zonder stress plaatsvindt, zeggen experts van de VN.

De VN hebben de methode omschreven als marteling, omdat er zeer pijnlijke complicaties bij kunnen optreden. De mensenrechtencommissaris riep vorige week nog op om van de executiemethode af te zien. Woensdag had het Amerikaanse Hooggerechtshof geoordeeld dat Alabama stikstof mag gebruiken bij executie.

Smith overleefde eerder een executie door middel van een dodelijke injectie. In november 2022 braken functionarissen in Alabama zijn executie af, nadat ze urenlang hadden geworsteld om met de naald een geschikte ader te vinden.

Hij werd in 1996 ter dood veroordeeld voor een huurmoord op de vrouw van een dominee in 1988. “Op 18 maart 1988 werd de 45-jarige Elizabeth Sennett op brute wijze van het leven beroofd door Kenneth Eugene Smith”, zei gouverneur Ivey in een verklaring. “Na meer dan dertig jaar en poging na poging om het systeem te bespelen, heeft de heer Smith verantwoording afgelegd voor zijn gruwelijke misdaden.”

De Europese Unie en het mensenrechtenbureau van de Verenigde Naties hebben hun zorgen geuit over de executie. Beide vinden dat de doodstraf opgeschort en afgeschaft zou moeten worden en zeggen dat deze methode bovendien nodeloos wreed is.

VN-mensenrechtenchef Volker Türk spreekt van “ernstige zorgen dat deze nieuwe en ongeteste methode door verstikking met stikstofgas mogelijk marteling, of wrede, onmenselijke of vernederende behandeling” kan zijn. Die formulering verwijst naar onder meer het VN-antifolterverdrag.