Leven als nomaden in een paardenkoets: “Waarom mezelf kapot werken om een huis te betalen?”

Nomad City ligt nog met een dikke laag sneeuw bedekt wanneer we door de metalen poort ontvangen worden. We bevinden ons in de voortuin van de Welzijnscampus van UCLL in het centrum van Hasselt. “Vroeger was dit een buitenklas van de opleiding kleuter- en lager onderwijs. Maar die zijn intussen naar de campus in Diepenbeek verhuisd”, zegt Stef Lemmens.

LEES OOK. Stef en Milan zoeken drie kompanen die drie maanden lang willen leven als nomaden in Hasselt

Hasselaren kennen Stef misschien nog van toen hij in 2021 met een winkelkarhuisje door de Hasseltse binnenstad trok. “Ik groeide op in een boerendorp bij Diest. Als kind bouwde ik kampen met materiaal dat ik thuis vond”, zegt hij. “Tegelijk hadden we aan de keukentafel gesprekken over hoe duur een lening was. Dat vond ik absurd. Hoe kon wonen zo duur zijn, als ik zo goedkoop kampen kon bouwen? Je zag toen ook dat tiny houses steeds meer uit de VS via Nederland naar hier overgewaaid kwamen.”

In 2019 bouwde Stef een eerste huisje in de tuin van zijn ouders. “Zo is de rest ook ontstaan. In 2020 bouwde ik mijn eerste winkelkarhuisje, in 2021 het tweede. Ik heb er die zomer mee door Hasselt gewandeld. Dat was mijn eerste nomadische ervaring.”

Het volgende experiment was een huisje op het onderstel van een paardenkoets. “Toen ontstond het idee om met een paar mensen een klein dorpje te starten, bij wijze van experiment. Het liefst wilden we in de buurt van het centrum en de scholen zitten”, zegt Stef. “Ik begon het project samen met Milan. Eind 2022 lanceerden we een oproep, en daar heeft Mirte op gereageerd. We kregen de kans om een stuk grond van UCLL en PXL te gebruiken voor een half jaar. We wisselden toen af tussen beide locaties. In september werd het project bij UCLL verlengd, waardoor we nu enkel nog hier gevestigd zijn. Milan is uiteindelijk vertrokken naar een ander project en sinds oktober is mijn vriendin Elke erbij gekomen.”

2.500 euro

Stef bouwde zijn huisje van drie vierkante meter voor zo’n 2.500 euro. Het is uitgerust met zonnepanelen, een batterij, een kacheltje en een kraantje met voetpomp. “Het tafelblad zit los. Dat kan ik ’s avonds gebruiken om mijn zetel om te bouwen tot een bed”, toont Stef. “Ik heb er een jaar aan gebouwd. Aanvankelijk was het ook uitgerust met een composttoilet en een keukentje. Nu we een meer permanente locatie hebben, hebben we gemeenschappelijke faciliteiten voorzien. Het tuinhuisje dat hier stond, hebben we bijvoorbeeld omgebouwd tot een keuken. Maar mocht het ooit nodig zijn, dan kan ik het dus wel allemaal in mijn eigen huisje voorzien.”

Het water in de keuken is gefilterd regenwater. “We hebben een reservoir van 2.000 liter en nog eentje van 200 liter. Het water wordt door een zelfgebouwd systeem gefilterd. We hebben ook nog een extra koolstoffilter om er drinkbaar water van te maken. We zouden de capaciteit wel nog willen uitbreiden. Om een echt droge zomer door te komen, hebben we ongeveer 4.000 liter nodig.”

Wifi van de school

En in geval van nood kunnen ze het kraantje van de school gebruiken. “Dat hebben we laatst nog moeten doen, toen door het strenge vriesweer onze ton bevroren was”, zegt Stef. “We zijn daar ook niet al te extreem in. We gebruiken bijvoorbeeld ook de wifi van de school. Sommige mensen vinden dat misschien hypocriet, maar we willen ook gewoon realistisch zijn.”

Mirte: “Ik denk dat je moet zoeken naar wat binnen jouw comfortzone haalbaar is, en dat dat voor iedereen anders is.”

Mirte is studente architectuur en moet alleen haar stage nog afwerken. “Drie jaar geleden had ik nooit gedacht dat ik ooit zo zou wonen”, zegt ze. “Maar voor mijn masterproef ging ik in het kraakpand Landbouwbelang in Maastricht wonen. Door daar te wonen, merkte ik dat ik het aankon en dat ik het oké vond om het met heel wat minder te doen. Waarom zou ik mezelf kapot werken om een huis of appartement te betalen als ik ook op deze manier kan wonen en meer tijd in andere dingen kan steken?”

“Bij mijn ouders zijn veel verleidingen. Er is Netflix, de zetel. Ik word daar superlui van, ik kan er niet aan weerstaan”

Stef Lemmens

Netflix

Missen ze dan helemaal niets van die luxe? “Ik zoek dat soms wel weer op”, geeft Stef toe. “Ik neem soms een bad bij mijn ouders. Als ik dat een keer per maand kan doen, vind ik dat prima. Ik hoef niet zelf een bad te hebben. Bij mijn ouders zijn ook veel verleidingen. Er is Netflix, de zetel. Ik word daar superlui van, ik kan er niet aan weerstaan. Ik ben ook maar een mens. Ik weet van mezelf dat ik het best aan die verleidingen kan weerstaan als ze gewoon niet in de buurt zijn.”

Intussen toont Stef ons de douche. “Die werkt met een voetpomp. We warmen eerst een halve emmer water op. Als we onszelf eens willen verwennen, is dat een hele emmer. (lacht)” Aan de overkant staat het composttoilet. “Na elk toiletbezoek doen we er zaagsel in. Als het toilet vol is, dan maken we het leeg in onze compostbak met stro.”

Stef, Mirte en Elke mogen de grond van UCLL gratis gebruiken. “In ruil daarvoor organiseren we workshops.” Maar hun domicilie, die kunnen ze niet op de campus zetten. “Dat blijft moeilijk in België. We hebben opgezocht of we ons konden registreren als nomadisch persoon, zoals foorkramers of zigeuners”, zegt Stef. “Maar met een paardenkoets kan dat niet, omdat die geen nummerplaat heeft. Onze domicilie staat dus nog bij onze ouders. Maar we weten ook dat dat niet voor eeuwig kan.”

Tent

Het huisje van Mirte is het meest bescheiden stekje in Nomad City. “Ik heb het in drie maanden gebouwd. Omdat heel wat faciliteiten hier gedeeld zijn, heb ik die nog niet in het huisje voorzien. De afmetingen zijn 1,2 op 2,1 meter en het heeft me nog geen 1.000 euro gekost. Omdat ik graag op elk moment van de dag in mijn bed wil kunnen kruipen zonder eerst te verbouwen, heb ik het huisje aan de zijkant uitgebreid met een kleine tent. Daar bevindt zich het voeteneinde van mijn bed.”

Het tiny house van Elke is met zijn vijf vierkante meter zowat de villa van het dorp. “In tegenstelling tot de andere huisjes staat dat van mij niet op het onderstel van een paardenkoets, maar wel op dat van een caravan”, zegt ze. “Mijn bed kan overdag omhoog zodat ik genoeg ruimte heb. Er is ook een klein keukentje aanwezig en de zonnepanelen en elektriciteit zorgen voor stroom. Onlangs hadden we drie of vier weken zonder zon. Dan zie je de batterij leeglopen en moet je je afvragen of je dat licht echt nodig hebt of dat je misschien liever je telefoon oplaadt.”

Te gast

En dat vierde huisje? “Dat is ons residency huisje, waar gasten in kunnen slapen. Iedereen die geïnteresseerd is, kan op gesprek komen. Als er een klik is, zeggen we ja. Meestal vragen we 50 euro voor een week. En we verwachten dat een gast zich halftijds inzet voor Nomad City. Dat doen we zelf ook naast onze halftijdse jobs. Vorig jaar hadden we mensen van overal te gast. Uit Turkije, Polen, Italië, Nederland, Engeland … Iedereen brengt weer nieuwe input mee, dat maakt het interessant.”

“Als ik luidop mag dromen, dan hoop ik dat we ooit een soort hedendaags Bokrijk kunnen worden”

Stef Lemmens

Echt rondtrekken gebeurt voorlopig dus niet meer. “Het nomadische gegeven zit nu meer in de projecten die we doorheen de stad doen”, zegt Stef. “Maar ik sluit niet uit dat we op termijn een nieuwe locatie opzoeken. Ik denk dat er nog heel veel interessante locaties in de buurt zijn. Als ik luidop mag dromen, dan hoop ik dat we ooit een soort hedendaags Bokrijk kunnen worden.”