De ‘Humane Society International’ (HSI) noemde het donderdag “een belangrijke triomf voor het behoud van wilde dieren en dierenwelzijn” dat het parlement unaniem voor het wetsvoorstel van minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal Zakia Khattabi (Ecolo) had gestemd dat de invoer in ons land van jachttrofeeën van bedreigde diersoorten verbiedt. “Deze historische stap zal geliefde diersoorten beschermen.”

Concreet gaat het om de meest bedreigde dieren van de A-lijst van het zogenaamde Citesverdrag - denk aan jaguars, luipaarden, sommige bruine beren, Kaapse bergzebra’s en chimpansees, plus een aantal iconische diersoorten zoals de witte neushoorn, het nijlpaard, de Afrikaanse olifant, het Argalischaap, de leeuw en de ijsbeer. “Met deze beslissing positioneert België zich als leider in het beschermen van biodiversiteit en bedreigde diersoorten”, zegt Ruud Tombrock van HSI. “Wij geloven dat andere Europese landen ook klaar zijn om dit voorbeeld te volgen.”

De EU is na de VS de grootste importeur van jachttrofeeën. Volgens een rapport van HSI werden tussen 2014 en 2018 14.912 jachttrofeeën in de EU geïmporteerd van 73 verschillende zoogdieren op de Citeslijst. België staat daarbij pas op de 13de plaats. De landen met de grootste import waren Duitsland, Spanje, Denemarken, Oostenrijk en Zweden. De populairste soorten in de EU waren de Hartmanns bergzebra, de beerbaviaan, de Amerikaanse zwarte beer, de bruine beer en de Afrikaanse olifant. De meeste trofeeën kwamen uit Namibië, Zuid-Afrika en Canada.

“Met deze beslissing positioneert België zich als leider in het beschermen van biodiversiteit en bedreigde diersoorten”

Ruud Tombrock

Humane Society International

Opgezette leeuw of enkel een gewei

Volgens een enquête die HSI in 2020 bij een kleine 1.500 Belgen liet uitvoeren zou 91 procent tegen de trofeejacht zijn, en voor een verbod op de invoer van alle jachttrofeeën. De Hubertus Vereniging Vlaanderen, die de belangen van de jagers behartigt, contesteert dat cijfer na een eigen enquête en meldde onlangs dat 68 procent van de bevraagden neutraal of positief staat tegenover het gebruik van jagers om een tastbaar aandenken van het gedode wild mee naar huis te nemen. Een hoorn of een gewei bijvoorbeeld – wat een ander beeld oproept dan een opgezette leeuw bijvoorbeeld.

“Het beeld van rijken die onbesuisd in Afrika gaan jagen op charismatische dieren wordt graag gebruikt door Europese lobbyisten”, zegt Sven Sels uit Arendonk, bestuurder in de Hubertus Vereniging Vlaanderen. De vereniging is niet betrokken in het parlementair debat en zegt dat te betreuren, omdat de beslissing van een verbod “haaks staat op de realiteit in Afrikaanse landen”, zoals de Namibiaanse minister van Leefmilieu tijdens een bezoek aan ons land aangaf. De jacht speelt een cruciale rol in natuurbehoud en ondersteunt lokale gemeenschappen, stelt de Hubertus Vereniging. “Toch worden op basis van een verkeerd beeld zwaarwegende beslissingen genomen die ginds een enorme impact kunnen hebben. Ik zie dat als misplaatst neokolonialisme, dat wij proberen te bepalen hoe mensen ginds met de jacht moeten omgaan”, zegt Sels.

“Ik zie dat als misplaatst neokolonialisme, dat wij proberen te bepalen hoe mensen ginds met de jacht moeten omgaan”

Sven Sels

bestuurder in de Hubertus Vereniging Vlaanderen

Financiële stimulans

Sels ondernam tot enkele jaren geleden tal van jachtreizen. “Elke trofee, ook al liggen ze op zolder, is voor mij een mooie herinnering. In Zimbabwe schoot ik een Kaapse buffel, in Namibië onder andere een oryx en een baviaan, in Burkina Faso een antilope, in Namibië een bergzebra.” De eerste bewerking van een geschoten dier – het reinigen, villen en zouten, gebeurt meteen. Het vlees wordt gebruikt, de verdere verwerking tot trofee gebeurt in gespecialiseerde bedrijven.

“In Namibië kwam ik terecht bij Duitstalige boeren die hun maïs- en runderboerderij hadden omgevormd tot een wildfarm, zonder rasters voor de duidelijkheid, daar ben ik tegen”, vertelt Sels. “Ze hebben daar met droogte te kampen en steeds meer boeren schakelden al om en brachten vele akkers al terug in hun natuurlijke staat. Ze leggen waterbronnen aan om een interessante biotoop te creëren voor wild en om zo jachttoeristen aan te trekken die de oude mannelijke schieten. Dat de populatie jong en talrijk blijft, daar hebben ze alle belang bij. De financiële opbrengst door de jacht is een stimulans om aan natuurbehoud en dierenbescherming te doen. Niemand heeft baat bij het uitsterven van een soort.”

“We mogen echt wel vertrouwen op lokaal beheer en het strenge kader van de CITES-licenties, waarbij strikt wordt toegezien dat het afschot de populatie niet in gevaar brengt”, zegt Sels. “Hoe zeldzamer een dier, hoe minder jachtlicenties beschikbaar zijn. Daarom is het zo duur om op katachtigen te jagen. En zo komt het dat onder gereguleerde jacht de wildbestanden toenemen. Je ziet dat heel goed als je Namibië met Kenia vergelijkt, waar de trofeejacht allang is afgeschaft en dat met stroperij te kampen heeft. Men zegt niet voor niks ‘Erst das Fressen, dann die Moral’. Grote katachtigen worden door de plaatselijke bevolking vooral als een bedreiging gezien, voor mens of voor vee, en de beste stimulans om ervoor te zorgen dat ze toch beschermd, of minstens gedoogd worden, is ervoor te zorgen dat ze als inkomstenbron kunnen fungeren.”