“Dit eiwit maakt 3 op de 4 kankergevallen erger”: wetenschappers zijn op spoor hoe ze het een halt kunnen toeroepen
Het MYC-eiwit helpt de groei en deling van onze cellen te regelen. Maar bij heel wat kankers is dit eiwit ‘overactief’ en draagt het bij aan ongecontroleerde celdeling en dus tumorgroei. Omdat MYC geen vaste structuur heeft, was het tot nu toe heel moeilijk om er een geneesmiddel voor te ontwikkelen. Een Amerikaans onderzoeksteam is nu een manier op het spoor om het MYC-eiwit in te tomen. “Dit is een van de heilige gralen van de ontwikkeling van kankermedicijnen”
Liesbeth Aerts
Het MYC-eiwit speelt een rol bij de omzetting van genetische informatie voor celgroei en celdeling. “In gezonde cellen is de activiteit van MYC strikt gecontroleerd, maar in kankercellen wordt het eiwit hyperactief,” zegt professor Min Xue van de Universiteit van California. Die overactivatie van het MYC eiwit kan tumorgroei veroorzaken of versnellen. “MYC is als een steroïde dat tumoren sneller doet groeien,” aldus Xue. “Het is betrokken bij 75 % van alle kankergevallen.”
Xue en zijn team zijn al jaren op zoek naar een manier om de activiteit van het MYC-eiwit in te tomen, maar dat is niet zo eenvoudig. In tegenstelling tot de meeste eiwitten heeft MYC namelijk geen vaste structuur. Dat maakt het moeilijk om moleculen te ontwikkelen die het eiwit kunnen gaan blokkeren.
In eerder onderzoek slaagde het team er met een bijzondere aanpak wel al in om een klein molecule te vinden dat MYC als doelwit heeft. Het ging om een kort eiwitfragment in de vorm van een dubbele lus. Die structuur maakt het molecule tegelijkertijd klein maar toch stevig. Die inzichten gebruikten de onderzoekers nu om een heel gamma aan gelijkaardige molecules te maken en te kijken of er daar exemplaren tussen zitten die er goed in slagen om met MYC te binden. Dat blijkt effectief het geval te zijn, rapporteren ze nu in het vakblad van de American Chemical Society. “Een van de nieuwe molecules bindt aanzienlijk beter aan MYC, in vergelijking met de eerdere versie,” zegt Xue. “Dit brengt ons een stuk dichter bij wat we willen bereiken voor de ontwikkeling van medicijnen.”
De eerste labo-experimenten met NT-B2R, de naam die de onderzoekers aan de nieuwe structuur hebben gegeven, suggeren dat het ook effectief de activiteit van MYC-eiwit kan intomen. De onderzoekers testten of de stofwisseling en de groei van kankercellen in petrischalen kon worden afgeremd. Er is wel nog meer onderzoek nodig om te weten of NT-B2R echt geschikt is voor de ontwikkeling van geneesmiddelen. Allereerst werken de onderzoekers aan een manier om het efficiënt tot in onze cellen te krijgen. Voorlopig gebruiken nanodeeltjes als transportmiddel voor hun experimenten met cellijnen, maar voor een echte therapie is dat niet ideaal.
Dit maakt het een van de heilige gralen van de ontwikkeling van kankermedicijnen
Los van de methode om NT-B2R tot in de juiste cellen te krijgen wil het team ook het molecule zelf nog verder verfijnen. “We denken dat verdere chemische aanpassingen aan NT-B2R zelf en de zoektocht naar gelijkaardige types moleculen, nog betere MYC-blokkeerders kunnen opleveren die we verder willen bestuderen,” schrijven de onderzoekers.
Het werk van het team onderstreept nog eens dat de zoektocht naar een geneesmiddel heel erg ingewikkeld is en dat er verschillende vormen van expertise bij komen kijken. Voor deze wetenschappers is het alvast een fantastische en erg motiverende uitdaging: “Het MYC-eiwit staat eigenlijk voor chaos, omdat het geen structuur heeft. Dat, en de directe invloed ervan op zoveel soorten kanker, maken het een van de heilige gralen van de ontwikkeling van kankermedicijnen,” zei Xue, die erg enthousiast is een stap dichter te zijn bij dat ultieme doel.
