“Ik heb een beperkt budget.” Of: “Ik doe mee aan een tv-programma en jullie komen in beeld”. Sommige deelneemsters aan het ‘Vijf’-programma ‘Shopping Queens’ durven zonder gêne vragen of er iets van de prijs kan als ze niet toekomen met de 300 euro waarmee ze een outfit mogen samenstellen.

De shopping queens zijn niet de enigen die al eens proberen: uit cijfers van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) blijkt dat in 2014 ongeveer twee op de drie kleine handelaars al te maken had met klanten die om korting vroegen. “Ik ben er redelijk zeker van dat dat aantal ondertussen niet afgenomen is”, zegt Sven Nouten, communicatieverantwoordelijke bij het NSZ. “Het gebeurt vooral bij kleine zaken, omdat die een trouw publiek hebben. Vaak staat de zaakvoerder ook zelf in de winkel. Bij grotere ketens kan het personeel niet zomaar korting toekennen, een zaakvoerder kan dat wel”.

Deksel op de neus

Zelfs met de camera’s in hun kielzog krijgen de shopping queens al eens het deksel op de neus, en ook dat is niet raar. “Een zaakvoerder mag zelf beslissen hoe hij omgaat met klanten die korting vragen”, zegt Nouten. “Er is geen enkele verplichting om er op in te gaan. Uit onze cijfers blijkt dat één derde van de handelaars dat ook niet doet.”

Sommige deelneemsters zouden zich doodschamen om korting te vragen, terwijl anderen het met de grootste vanzelfsprekendheid doen. “Er is natuurlijk een bepaalde gêne die je moet overwinnen”, zegt Malaika Brengman, professor Marketing en Consumentengedrag aan de VUB. “Het hangt af van persoon tot persoon. Maar als je het bijvoorbeeld al eens in het buitenland geprobeerd hebt en het is gelukt, is de kans groter dat je het nog eens zal proberen. Als je het durft en het wordt beloond, dan ga je het sneller nog eens doen, zelfs hier in België. Je kan het uiteindelijk ook maar vragen, daar doe je niets verkeerds mee. Een andere tactiek die vaak gebruikt wordt is proberen om een deal te sluiten: als ik nog iets bij koop, kan er dan iets van de prijs?”

Filmpje op Facebook

Dat het om een televisieprogramma gaat, speelt voor de handelaars wel mee: "Ik werd er eerlijk gezegd een beetje door overrompeld", zegt Lisbeth Berckmans, manager van de boetiek Patio in Leuven waar één van de deelneemsters korting kreeg. "Normaal zou ik het nooit doen, korting geven, maar het meisje dat hier kwam shoppen, had me beloofd dat ze me het filmpje zou opsturen zodat ik het kon gebruiken voor mijn Facebookpagina. Dat heeft ze trouwens niet gedaan. Maar het zakje van onze winkel is wél in beeld gekomen."

Van een ‘Shopping Queens’-effect is er nog niet meteen sprake, zegt Berckmans: haar klanten vragen doorgaans geen korting. Bij Veritas, één van de ketens die prominent in beeld komt tijdens het programma, klinkt hetzelfde geluid. “We merken niet dat klanten sinds het programma vaker om korting vragen, eigenlijk gebeurt het sowieso bijna nooit bij ons”, zegt Debbie Bogaert, marketing manager bij Veritas. “De kortingen die de klanten in het programma kregen bij ons, waren allemaal in het kader van acties die sowieso liepen in al onze winkels.” Ook bij JBC verliep het op die manier: "Als we een actie hebben, hoeft de klant er niet naar te vragen, maar wordt het voordeel van het moment automatisch gegeven."