Calvo haalt fel uit na "sabotage" hervorming partijfinanciering en overweegt wisselmeerderheid: "Bouchez wil op alles en iedereen besparen, behalve op zichzelf”

Calvo pleitte de voorbije vier jaar onafgebroken voor een grondige hervorming van de partijfinanciering, die elk jaar intussen 78 miljoen euro belastinggeld kost. In aanloop naar een hoorzitting met het burgerpanel ‘We need to talk’ dat in het voorjaar van 2023 aanbevelingen formuleerde, probeerde de meerderheid het de voorbije dagen in extremis nog op een akkoord te gooien, maar dat mislukte. Calvo, maar ook Joris Vandenbroucke (Vooruit), wees MR en PS met de vinger. Zij legden enkele hervormingen in de marge op tafel, maar wilden niet weten van een beperking van de dotatie of van de publiciteit van partijen op sociale media, en daar wilden de Vlaamse meerderheidspartijen en Ecolo niet in meegaan. “Niets is soms beter dan niets”, verwoordde Calvo het woensdagmiddag tijdens de commissievergadering met de mensen van ‘We need to talk’.

Het burgerpanel ‘We need to talk’ kwam na onderzoek van de partijfinanciering met 34 aanbevelingen op de proppen, waaronder een uitgavenplafond voor politieke advertenties op sociale media. Politiek is met die aanbevelingen bitter weinig gebeurd, klaagde het panel in november nog aan in een open brief.

De meerderheidspartijen zouden in aanloop naar de commissievergadering van woensdagmiddag op zoek gaan naar een consensus over een hervorming, maar dat is na meerdere dagen overleg niet gelukt, betreuren Vooruit-Kamerlid Joris Vandenbroucke en Groen-Kamerlid Kristof Calvo. “Na vier jaren trekken en sleuren is dit heel zuur”, reageert die laatste. “Het staat in het regeerakkoord, er zijn expertenrapporten en er is het werk van het burgerpanel.”

Volgens Calvo en Vandenbroucke stellen de partijvoorzitters van MR en PS, Georges-Louis Bouchez en Paul Magnette, hun veto. Bij de PS zou er iets meer goede wil geweest zijn om de uitgaven van partijen op sociale media te beperken, maar als het ging om het verlagen van de partijdotaties was er bij beide partijen naar verluidt zo goed als geen beweegruimte.

“Magnette en Bouchez willen niet dat er bespaard wordt”, concludeert Calvo. “Dat is echt wereldvreemd.” Op X haalt Calvo verder uit naar Bouchez. “Bouchez wil op alles en iedereen besparen, behalve op zichzelf”, klonk het deze voormiddag.

Wat Calvo betreft is de kwestie nu een “vrij dossier”, zei hij. “Ik heb de afgelopen jaren soms met lange tanden neen gezegd tegen heel redelijke voorstellen van de oppositie. We gaven het gesprek met de meerderheid alle kansen, maar ik stel vast dat een aantal partijen lak heeft aan het regeerakkoord en dan zitten we wat mij betreft in een nieuwe situatie. Elk voorstel dat ik goed vind inzake partijfinanciering, daar zal ik voor stemmen.”

Of zo’n wisselmeerderheid er ook effectief zit aan te komen, is twijfelachtig. In principe is er een meerderheid van minstens 90 Kamerleden om de partijfinanciering ietwat doortastend te hervormen, maar een concreet voorstel waar die zich allemaal achter kunnen scharen ligt er vooralsnog niet. “Ik heb dat alleszins nog niet gezien”, beaamt Joris Vandenbroucke (Vooruit). “Maar wij kijken naar elk voorstel met open vizier.”

PVDA en Vlaams Belang willen de dotatie halveren, terwijl de N-VA de afschaffing van de indexering op tafel legt. Calvo liet zelf uitschijnen meer te voelen voor de N-VA-piste dan voor die van PVDA en Vlaams Belang. Hoe dan ook is het weinig realistisch dat de meerderheidspartijen hervormingen doorvoeren met de steun van extreemlinks of -rechts.

PVDA-Kamerlid en -voorzitter Raoul Hedebouw ruikt in elk geval zijn kans. “We hebben tussen de 90 en 110 stemmen. We zijn binnen”, zei hij. “Ons doel is de dotatie halveren, maar we kunnen alvast een stap vooruitzetten. Er is een momentum.”

Joris De Vriendt (Vlaams Belang) ziet het minder rooskleurig. “We reiken de hand aan alle partijen om de financiering eindelijk te halveren, maar ik maak me geen illusies. In dit politiek systeem is hervorming onmogelijk geworden.”

N-VA-Kamerlid Wim Van der Donckt betreurde het dat de oppositie niet is betrokken bij de besprekingen van de afgelopen weken en dagen. “Ik zit hier met plaatsvervangende schaamte.”

Dat laatste was ook het sentiment van de mensen van ‘We need to talk’. “Ik ben beschaamd in jullie plaats”, zei Gino De Kock. De jonge Brusselaar Darlin Kouakam gaf aan dat hij zijn vrienden, die hem zeiden dat er niets zou veranderen en dat politici leugenaars zijn, misschien gelijk moest geven. “Ik hoor hier geen samenwerking.”

Volgens Mathieu Bihet (MR) is de blokkade dan weer te wijten aan de groenen, die een “alles-of-nietsmentaliteit” aan de dag zouden hebben gelegd en zo alle vooruitgang in het dossier tegenhielden. De MR heeft onder meer een verbod op financiering uit het buitenland en strengere regels rond giften op tafel gelegd en wil ook spreken over een beperking op publiciteit op sociale media tijdens de campagne, zegt hij, “op voorwaarde dat er een verbod komt voor alle organisaties die publieke middelen krijgen”.

Ook PS-Kamerlid Khalil Aouasti benadrukt dat zijn partij tijdens de vergadering een nota op tafel had gelegd met daarin de punten waarover alle partijen het eens konden raken. Volgens bronnen rond de tafel ging het echter om een paar algemeenheden en waren de voorstellen niet van die aard om nog deze legislatuur tot een concrete hervorming te kunnen leiden.

CD&V’er Jan Briers wil proberen om toch nog voor het einde van de legislatuur een wetsvoorstel op tafel te kunnen leggen. “We wilden zo graag een akkoord voorstellen aan ‘We need tot talk’. Het doet me terugdenken aan het mislukken van de bijzondere commissie voor ons koloniaal verleden (die geen eindrapport kon afleveren, red.).”

Patrick Dewael (Open Vld) benadrukt dat ook zijn partij een verlaging van de partijfinanciering wil. “Het bedrag is op vandaag gewoonweg te hoog”, zegt hij. “Daarnaast moeten we ons de vraag stellen waaraan die middelen door de partijen kunnen worden besteed. Voor ons moet dat gaan over bijvoorbeeld het uitbouwen van een studiedienst of het inzetten op lokale werking om politiek dichter bij de burger te brengen. Publieke middelen dienen niét om partijen toe te laten actief te zijn op de vastgoedmarkt of ongebreideld te adverteren op sociale media.”