Bij Encora, het stedelijk Centrum voor Volwassenonderwijs in Antwerpen, volgen jaarlijks 7.000 cursisten lessen NT2, Nederlands Tweede Taal. Die lessen zijn ingedeeld in modules naargelang het taalniveau. Voor de cursisten die al een behoorlijke basis hebben, richt Encora een nieuwe lessenreeks op die focust op de spreektaal in Vlaanderen.

“De cursisten leren Standaardnederlands, ze leren spreken en schrijven met je en jij, maar in het dagelijks leven worden ze geconfronteerd met de spreektaal en met dialecten”, zegt leerkracht Rozanne Verdonck, die samen met haar collega Sven Peeters de nieuwe cursus heeft samengesteld. “Ik merk al langer dat cursisten het interessant vinden om de spreektaal te leren begrijpen, onder meer tijdens de korte workshops die ik hierover geef. Ze krijgen al eens de opdracht een podcast of een radio-interview te beluisteren en de woorden of uitdrukkingen die ze niet begrijpen aan te duiden. En ik krijg vaak de opmerking dat ze moeilijk met hun collega’s kunnen communiceren. Zinnen als ik denk dak er zal zen,kunde gij da vasthouen, het is toch da hè bijvoorbeeld zijn voor onze cursisten niet evident. Of het gebruik van ge, gij en u, woorden zoals voilà en soit of uitdrukkingen zoals dat had je niet moeten doen,ge zijt een engel of dat pakken ze ons niet meer af.”

Paljas

Het Syrisch-Oekraïens koppel Justin Ali (34) en Olga Poia (28) heeft zich meteen ingeschreven. “In Oekraïne was ik leerkracht Frans en Engels, maar vier jaar geleden ben ik in Antwerpen als vertaler beginnen werken in een internationaal bouwbedrijf”, zegt Olga Poia. “Nu werk ik als vertaler bij het medisch zorgpunt voor Oekraïense vluchtelingen. Ik heb in anderhalf jaar de vier modules NT2 doorlopen. Een intensief taalbad, maar ik wil ook de spreektaal beter leren begrijpen. Belgen zijn snel geneigd om naar het Frans of Engels over te schakelen, maar zo leren we het natuurlijk nooit. Ik kijk ook graag naar Vlaamse series zoals De twaalf of Twee zomers. Die zijn meestal ondertiteld, zo kan je de spreektaal ook oefenen.”

Olga’s echtgenoot Justin is in 2017 vanuit Syrië naar België gevlucht. Hij heeft aan de Zeevaartschool gestudeerd, behaalde nog een master maritiem en logistiek management en werkt nu als maritiem landmeter in de haven.

“Aan boord van een schip spreek ik Engels, maar ik hoop na deze cursus vlotter met mijn collega’s te kunnen communiceren”, zegt hij. “De meesten spreken honderd procent Antwerps. Das lang geleën of kijk ns naar beneën, zeggen ze dan. Ik begrijp dat niet. Of uitdrukkingen zoals met alle Chinezen, maar niet met den deze. Of haast en spoed zijn zelden goed. Of ook: Antwerpen is de stad en de rest is parking. Ik merk wel dat de meesten blij zijn om het te kunnen uitleggen. Maar wat betekent paljas eigenlijk?”

Ook de Brit Zach Zeiger (30), die als student naar Antwerpen is gekomen, is geïnteresseerd in de module spreektaal. “Ik merk dat het Nederlands dat je in de les leert of de woorden die je in het woordenboek vindt anders zijn dan hoe mensen met elkaar spreken. Het heeft even geduurd vooraleer ik begreep wat amai precies betekende of das dikke zever.”

De Colombiaanse Maria Adelaïda Uribe (54) is twaalf jaar geleden naar Antwerpen gemigreerd. Ze is dit jaar aan een lerarenopleiding begonnen. “In 2011 ben ik als rekkenvuller bij Carrefour aan de slag gegaan. Maar ik ben na een paar dagen ontslagen omdat de instructies voor de job verliepen in het Antwerps. Het ging te snel, alles was Chinees voor mij. Via Encora heb ik een taalstage gedaan bij de Wereldwinkel, ik heb daar veel opgestoken van de spreektaal. Als we ons willen inburgeren, moeten we exact weten hoe de mensen met elkaar communiceren. Met deze nieuwe cursus zal dat gemakkelijker worden.”