Dimitri Leue schrijft op vraag van Samuel Vekeman stuk over adoptie: "Het heeft mijn leven gered"

Plots is "Loos" een erg actuele voorstelling, nu er in Vlaanderen sinds eind vorig jaar een adoptiepauze is als gevolg van misbruik bij interlandelijke adopties. Toch is net die interlandelijke adoptie de redding van Vekeman geweest, maar daarover later meer. 

Want waarom was er volgens Vekeman nood aan dit stuk? "Ik had het gevoel dat er hier nog geen stukken over adoptie gemaakt waren", vertelt Vekeman aan VRT NWS. "Ik had er een goed gesprek over met Dimitri en vroeg hem om er samen een stuk over te maken. Hij heeft dan research gedaan en vooral ook veel mensen geïnterviewd: kinderen die geadopteerd zijn, koppels die willen adopteren, ouders die geadopteerd hebben." 

Voor de uiteindelijke tekst was Vekeman het klankbord van Leue. "Hij vond het belangrijk dat ik mezelf erin kon vinden. Maar het is zeker niet helemaal gebaseerd op mijn verhaal. Dimitri is een ontzettend goeie schrijver, hij kan van moeilijke thema’s zeer mooie voorstellingen maken. En dan zijn de twee andere toppers, Clara Cleymans (bekend van o.a. "De Ridder") en Inge Paulussen (bekend van o.a. "Loslopend wild"), erbij gekomen. We zijn een fijn team."

Vekeman en Leue waren uiteraard al veel langer met het stuk bezig, maar het nieuws over de adoptiepauze heeft ervoor gezorgd dat ze nog eens grondig door de tekst gegaan zijn en hem up-to-date gemaakt hebben.

Toch hoeven theaterliefhebbers zich geen zorgen te maken, benadrukt Vekeman. "Het wordt zeker geen infoavond. We merken dat het thema zeer gevoelig ligt en dat mensen het snel persoonlijk gaan opvatten, dat ze zich ofwel aangevallen voelen of net begrepen. Het is ook niet alleen fictie, het is uiteraard gebaseerd op heel veel waargebeurde feiten. Het is een mix, een informatief verhaal."

Over de inhoud wil Vekeman vooraf niet te veel weggeven, maar hij kan wel zeggen dat het twee verhalen zijn die op een heel mooie manier samenkomen. "Er is een koppel dat wil adopteren, omdat ze geen biologische kinderen kunnen krijgen. En dan zijn er een geadopteerde zoon en een biologische dochter die steun zoeken bij elkaar na het overlijden van hun vader."

Voor Vekeman zelf is interlandelijke adoptie wel zijn redding geweest. Hij heeft de sikkelcelziekte, een vorm van erfelijke bloedarmoede die dodelijk kan zijn en in België veel beter te behandelen is. "Voor mij mag interlandelijke adoptie dus wel blijven bestaan omdat ik daar - letterlijk - in levenden lijve het voordeel van voel, maar het brengt natuurlijk ook veel misbruik met zich mee en onenigheid en corruptie." 

"Misschien ben ik wel de chançard (gelukzak) geweest die een goed verhaal heeft. Er zijn inderdaad heel veel mensen bij wie het foutgelopen is. Voor mij voelt het wel nog steeds alsof het mijn leven gered heeft." 

Op zijn 18e heeft de acteur zijn biologische moeder ontmoet. "Ik ben toen met mijn familie naar mijn biologische familie in Congo gegaan. Dat was een bijzondere ontmoeting: ik ging met mijn mama naar mijn mama. Ik heb daar altijd zelf om gevraagd en mijn ouders hadden altijd gezegd: als je 18 bent, gaan we die reis maken." 

"Mijn vader is helaas overleden toen ik 15 was, maar we hebben die reis wel gemaakt. Ik heb ook nog 2 broers, biologische kinderen van mijn ouders. Dat zijn 2 topkerels, er is nooit iets raars tussen ons geweest, ik heb nooit het gevoel gehad dat zij meer waard waren in het gezin, er was nooit sprake van jaloezie." 

In zijn dagelijkse leven krijgt Vekeman door zijn uiterlijk wel nog steeds te maken met racisme. "De politie pikt de donkere jongens er echt nog uit, dat is nog veel harder aanwezig dan veel mensen denken. Racisme en vooroordelen, het is echt problematisch in onze maatschappij. Ik hoop uiteraard dat het beter wordt, maar ik zie het somber in. De richting die we nu uitgaan, is niet goed, want ook de jongere generatie wordt racistisch." 

Bij Vekeman komt het telkens hard binnen. "Ik heb niet echt affiniteit met dé Afrikaanse gemeenschap of zo. Ik ben hier opgegroeid: ik ben zwart vanbuiten en blank vanbinnen. Ik ben dus noch blank, noch zwart, maar ook blank en zwart tegelijk, snap je? Ik zit tussen die twee werelden in: ik ben hier opgegroeid, ik heb een blanke familie, blanke vrienden. Ik ben van hier, maar door mijn andere huidskleur werd en wordt dat vaak anders gezien. Oudere mensen spreken bijvoorbeeld spontaan Frans of Engels tegen mij en zijn dan verwonderd dat ik zo vlot Nederlands spreek."

Dat hij altijd contact is blijven houden met de groep kinderen met wie hij samen uit Congo geadopteerd is, heeft hem tijdens zijn jeugd enorm geholpen. "Toen we 8 jaar waren, vonden we het stom dat we met onze ouders naar die bijeenkomsten moesten, maar toen we 14 waren, mochten we zelf afspreken, zonder ouders. In die groep voel je je begrepen, niet door één iemand, maar echt door een groep, zij maken hetzelfde mee, hebben dezelfde vragen." 

Toch is de voorstelling niet alleen bedoeld voor mensen die van dichtbij of ver iets hebben met adoptie. "Het stuk gaat vooral over intermenselijke relaties. Je hoeft niet geadopteerd te zijn of een adoptieouder te zijn om er iets aan te hebben. Het gaat ook over de relatie tussen kind en ouder, tussen broer en zus, tussen twee mensen, daar kan iedereen zich in vinden." 

En ondanks de thematiek zal er zeker ook gelachen kunnen worden, want wie het werk van Leue kent, weet dat hij de zwaarste thema's op een behapbare manier in dialogen kan omzetten. "Het is een ernstig onderwerp, uiteraard, maar op een geniale manier heeft hij lucht in die tekst gebracht. De woordspelingen waar Dimitri zo om bekend staat, zitten erin. Er gaat zeker gelachen worden, maar het is ook ontroerend."