Een menopauzetest van Kruidvat: betrouwbaar of niet? Gynaecoloog: “Ik ben er niet tegen”

Bij verschillende winkels, zoals bol.com of Kruidvat, kan je nu menopauzetesten kopen. Bij Kruidvat betaal je daar 7,99 euro voor. De test zou je binnen enkele minuten laten weten of je in de menopauze zit. “Via apotheken kan je zulke testen, die de urine analyseren, al een tijdje krijgen”, weet professor gynaecologie Gilbert Donders.

“Zulke zelftesten meten het gehalte van een bepaald hormoon, FSH (follikelstimulerend hormoon, red.), dat de follikels stimuleert. Is de hoeveelheid FSH in de urine hoog, dan zal de test aangeven dat je in de menopauze zit. Zo’n test kan een indicatie zijn, maar je kan ook een vals positieve test hebben.”

“De eierstokken worden geregeld door een klier in de hersenen, de hypofyse. Die zorgt elke maand voor een cyclus met eisprong. De hypofyse reageert op hormoongehaltes in het bloed die uit de eierstokken komen. Afhankelijk van dalingen en pieken in het oestrogeengehalte, weet de hypofyse dat het tijd is om de eierstokken te stimuleren.”

“Op een gegeven moment in het leven van elke vrouw geraken de eierstokken uitgeput, uitverkocht als het ware. Wanneer het aantal eicellen dat overblijft daalt onder vierhonderd, is de eierstok niet meer in staat om oestrogeen te produceren. Als reactie op deze daling van oestrogeen, gaat de hypofyse proberen de eierstok wakker te schudden door FSH aan te maken, een hormoon dat de follikels stimuleert. Als de eierstok niet voldoende eicellen meer heeft, blijft de aanmaak van dat hormoon stijgen, zonder dat de eierstok kan reageren.”

“FSH wordt uitgescheiden door urine, waardoor je dat dus met zo’n zelftest kan meten. Een verhoogde hoeveelheid zal aangeven dat je in de menopauze zit. Maar het gehalte in het bloed is niet altijd evenredig met dat van de urine. We weten namelijk niet hoe traag of hoe snel de nieren dat hormoon uitscheiden.”

“Een tweede belangrijke kanttekening: in de fase aanlopend naar de menopauze, de perimenopauze, zijn er grote schommelingen in de aanmaak van FSH. Er kunnen episodes zijn die lijken op menopauze, maar ook episodes waarin alles heel normaal is. Het FSH-gehalte kan op een bepaald moment, wanneer je de test doet, heel hoog zijn. Maar twee maanden later is de hoeveelheid FSH evengoed weer laag.”

“Het kan ook zijn dat je een verhoogd FSH-gehalte in je urine hebt omdat je eierstokken niet meer goed functioneren, bijvoorbeeld omdat je PCOS hebt. Vrouwen denken dan dat ze in de menopauze zitten, maar eigenlijk gaat het om een gebrekkige werking van de eierstokken, iets dat omkeerbaar is.”

“Je kan dus zo’n zelftest doen die je urine test op FSH. Een verhoogde hoeveelheid zal aangeven dat je in de menopauze zit. Maar evengoed is dat niet het geval, en zit je in de perimenopauze of heb je PCOS, en menstrueer je een aantal maanden later weer. Of wordt je plots ongewenst zwanger.”

“Een bloedtest is de enige betrouwbare indicatie om vast te stellen of een vrouw in de menopauze zit. We meten dan namelijk twee dingen. Niet enkel de hoeveelheid FSH, die verhoogd wordt door de hypofyse. Maar ook de hoeveelheid van het hormoon oestraniol, dat zakt omdat het niet meer geproduceerd kan worden door de eierstok. Door de combinatie van die twee factoren kunnen we met zekerheid zeggen dat een vrouw in de menopauze zit.”

“Ik ben niet tegen zulke zelftests, wel tegen een blind vertrouwen daarin. Ik heb al vrouwen gezien die dachten in de menopauze te zitten, waarvan ik vond dat het wat vroeg was. Ik stuurde ze naar Leuven en zei: vreemd dat er nu al hormonen zijn die wijzen op menopauze. Maar in Leuven bevestigden ze dat het om menopauze ging. Een aantal maanden later kwam die vrouw zwanger terug.”

Kortom: ga voorzichtig om met zulke zelftests. “Maar laten we eerlijk zijn. Als je 52 jaar bent, last krijgt van vapeurs en humeurigheid, en zo’n zelftest is positief, dan kunnen we vermoeden dat het om natuurlijke gevolgen van de menopauze gaat. Maar soms zijn de klachten van vrouwen ook iets minder klassiek en onduidelijk. Om zeker te zijn dat het om menopauze gaat, doen we daarom altijd een bloedtest. Om uit te sluiten dat er toch niks anders aan de hand is, dat eventueel psychiatrisch moet behandeld worden.”

Heb jij dit soort vet? Dan ben je minder vruchtbaar. “Elke centimeter vermindert kans op zwangerschap” (+)

Wat als je stopt met de pil? Expert over de gevolgen: “Duurt een tijdje eer eierstokken weer hun ding doen” (+)

Steeds meer vrouwen doen aan ‘social freezing’. Hoe werkt het en wat kost dat? “Het is geen garantie” (+)

Rapper Cardi B bedacht een ‘cocktail’ met Ibuprofen om haar maandstonden over te slaan. Hoe werkt die? (+)