Wie is in de federale regering de minister van Landbouw? Het zou zomaar een quizvraag kunnen zijn. Een moeilijke zelfs, omdat Landbouw bijna volledig in handen is van Vlaanderen en Wallonië. Maar MR-vicepremier David Clarinval verdedigt de landbouwers als bevoegd minister met hand en tand. Een kwaad woord krijgt hij niet over zijn lippen, ook al zorgen blokkades ervoor dat grote bedrijven en zelfs onze havens serieuze hinder ondervinden. Het is voor een liberaal op zijn zachtst gezegd opvallend.

Begrijpt u de colère van de landbouwers?

“Zeer zeker. Landbouwers hebben in verschillende landen wel hun eigen bezorgdheden. In Duitsland is er boosheid omwille van de afschaffing van de professionele diesel, iets wat ik hier met de fiscale hervorming tegen heb gehouden. In Frankrijk gaat het vooral om de strenge wetgeving tegen pesticiden en in Vlaanderen over stikstof. Iedereen heeft dus wel zijn eigen problemen. Maar centraal voor iedereen staan toch wel de Green Deal en de Farm to Fork-strategie. Die zorgen ervoor dat onze voeding 10 procent duurder wordt en er 15 procent minder wordt geproduceerd. Dat zeg ik niet hé, maar Europese studies. En om die reden moeten we dan voedsel importeren uit het buitenland, waardoor er ook meer CO2 wordt uitgestoten. Er zijn dus zeker lokale verzuchtingen, maar alle boeren trekken de straat op tegen het Europese beleid. We moeten de Green Deal daarom weer in vraag durven stellen.”

Het is hét visitekaartje van Europa. Die tanker keren zal allesbehalve evident zijn.

“Het is een akkoord van vóór de oorlog in Oekraïne. Ondertussen is de wereld veranderd. We moeten net zoals voor energie ook voor onze voeding strategische autonomie hebben, zodat we voor ons eten niet afhankelijk zijn van het buitenland. Laten we de Green Deal dus herevalueren, net zoals de natuurherstelwet of de regels rond pesticide. Nu staat ecologie centraal in het plan, veel meer dan de economie en het sociale. Dat moet evenwichtiger worden. We kunnen niet de groenste van de wereld zijn én internationale handelsakkoorden afsluiten met bijvoorbeeld de Mercosur, en vanuit Latijns-Amerika vlees invoeren. Dat is niet logisch.”

Een liberaal die tegen handelsakkoorden is. Vreemd.

“In die handelsakkoorden moeten spiegelclausules worden ingeschreven, zodat we voor producten die uit het buitenland komen dezelfde voorwaarden opleggen. Europa heeft bijvoorbeeld een verbod ingesteld op het houden van kippen in kooien, maar die kooien hebben we verkocht aan derde landen zoals Oekraïne, die ze dan gebruiken voor legkippen. Gaan wij dan die eieren invoeren? Iedereen moet aan dezelfde voorwaarden voldoen.”

Een makkelijk debat is dat toch niet. Oekraïne is in oorlog en zit in de grootste miserie en toch gaan we hun producten minder invoeren?

“Dat is inderdaad geen makkelijk debat, maar de Europese Commissie heeft nu al beslist om voor Oekraïne quota op te leggen voor suiker, eieren en kippen. Dat is een goede zaak, maar ook voor graan is dit nodig. En de verplichting om 4 procent van de landbouwgrond braak te laten liggen – waarvoor boeren ook niet worden vergoed - moet gewoon worden afgeschaft. Dat plan één jaar uitstellen, heeft geen zin. Europa moet gewoon meer doen. Er is eind februari een vergadering gepland met de Europese ministers van Landbouw, maar er moeten veel sneller maatregelen genomen worden.”

Wat kan België doen?

“Wij hebben zo meteen (vrijdagnamiddag, red) al een vergadering met de gewesten over administratieve vereenvoudiging. Samen met de Vlaamse en Waalse ministers van Landbouw Jo Brouns (CD&V) en Willy Borsus (MR) ga ik bekijken waar het veel eenvoudiger kan, onder meer bij het Federaal Voedselagentschap of de FOD Volksgezondheid. Of kijk naar de pachtovereenkomsten die boeren afsluiten. Waarom is daar een register voor nodig? Ook de Europese landbouwplannen voor Vlaanderen en Wallonië kunnen simpeler.”

LEES OOK: Gesprek tussen boeren en Vlaamse regering eindigt licht positief, al is het duidelijk dat niet alle eisen ingewilligd kunnen worden

Boeren vragen ook eerlijkere prijzen voor hun producten.

“Ook dat gaan we aanpakken, via het ketenoverleg (overleg met alle actoren uit de agrovoeding). Dat gaan we samen met de sociale partners bekijken.”

Gaan de acties ondertussen niet te ver? Donderdag sneuvelden standbeelden en werden strategische kruispunten geblokkeerd, waardoor belangrijke bedrijven de productie moesten stilleggen. In Zeebrugge stonden 2.000 vrachtwagens geblokkeerd.

“De landbouwers wachten op antwoorden. Zolang die er niet zijn, zullen er acties blijven gevoerd worden. Standbeelden vernietigen of kruispunten blokkeren: daar kan ik uiteraard niet achter staan, maar er is een verschil tussen amokmakers en de landbouwers. Je moet hun woede begrijpen. En het is niet zo dat er acties zijn zoals in de jaren ’90. Het is allemaal nog vrij beheerst, alles is onder controle.”