Minstens 200.000 Duitsers komen op straat tegen extreemrechts

Zo'n 1.400 tot zelfs 1.600 organisaties hebben hun schouders gezet onder deze nieuwe massale betogingen tegen extreemrechts in Duitsland.

In Berlijn zijn volgens de politie 150.000 mensen op straat gekomen. De organisatoren spreken van 300.000 betogers in de hoofdstad en vele tienduizenden in andere Duitse steden.

"De betoging in Berlijn is heel symbolisch", zegt Jeroen Reygaert, die voor VRT NWS ter plaatse is. "De aanwezigen hebben een mensenketting gevormd rond de Reichstag, het parlementsgebouw, onder de noemer "Brandmauer gegen Rechtsextremismus". Een brandmuur als het ware die moet verhinderen dat extreemrechts aan de macht komt in Duitsland."

Rond de Reichstag was zo veel volk aanwezig dat veel betogers moesten uitwijken naar Tiergarten, het park vlakbij, en naar de oevers van de rivier de Spree.

Al wekenlang komen mensen in Duitsland massaal op straat om te protesteren tegen de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland. Het protest barstte los nadat aan het licht was gekomen dat politici van de partij in het geheim hadden vergaderd over het deporteren van miljoenen migranten en vluchtelingen.

De betogers willen laten zien, ook aan de buitenwereld, dat een meerderheid van de Duitsers niét achter de AfD staat. Tegelijk heeft het nieuws over de geheime bijeenkomst met neonazi's ook de angst aangewakkerd dat de AfD potentieel gevaarlijk is voor Duitsland en Europa.

"Over die bijeenkomst komen nog altijd nieuwe feiten naar buiten", zegt Reygaert. "Zo is gebleken dat daar veel meer AfD'ers bij aanwezig waren dan eerst was gedacht. Maar extreemrechts gedachtengoed zit ook buiten de AfD. Vorige week raakte bekend dat Hans-Georg Maassen, oud-chef van de Duitse Staatsveiligheid, wordt zelf ook vervolgd voor zijn extreem-rechts gedachtengoed. Het blijft de actualiteit erg beheersen in Duitsland. Ook dat is een reden voor veel mensen om op straat te komen en erop te wijzen dat het gevaar reëel is."

De grote demonstraties lijken de peilingen lichtjes te beïnvloeden in het nadeel van de AfD. In twee peilingen, van omroepen ARD en ZDF, is de radicaal-rechtse partij met drie procent gedaald. Volgens de peilingen haalt ze op dit moment 19 procent van de stemmen, terwijl dat vorige maand nog 22 procent was. De AfD blijft wel met voorsprong de tweede partij, na CDU/CSU.

"De vraag is wel of de licht dalende populariteit van de AfD samenhangt met de betogingen, dan wel met de oprichting van nieuwe partijen in Duitsland, onder meer rond Hans-Georg Maassen, die zowat in dezelfde vijver vissen als de AfD", zegt Reygaert. 

"De AfD reageerde aanvankelijk niet op de protesten of de mindere peilingen, maar de laatste dagen merk je dat ze toch in actie beginnen te komen. Ze proberen de protesten nu als georkestreerd voor te stellen, en halen daarvoor grof geschut uit de kast, zoals vergelijkingen maken met de DDR, het voormalige Oost-Duitsland, waar politici mensen verplichtten om voor hun zaak op straat te komen. Er lijkt nu dus toch wel enige vorm van zenuwachtigheid te bestaan."