Minister Demir verzet zich tegen nieuwe EU-klimaatdoelen voor 2040: "Europese trein dendert voort in parallelle wereld"

Vandaag zet de Europese Commissie het proces in gang om nieuwe Europese klimaatdoelstellingen in te stellen voor 2040. Die moeten de kloof overbruggen tussen de bestaande Europese klimaatdeadlines van 2030 en 2050.

De Commissie zal voorstellen om de lat voor 2040 te leggen op 90 procent minder uitstoot van broeikasgassen in vergelijking met 1990. Daarvoor baseert de Commissie zich op een analyse van een wetenschappelijk comité dat die doelstelling de meest efficiënte noemt. Het zou op lange termijn de goedkoopste zijn en tegelijk de grootste impact hebben op het beperken van de klimaatopwarming.

Dat is niet naar de zin van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), die zich al vaker erg kritisch toonde voor de klimaatplannen van de Europese Commissie. Ze verzette zich vorig jaar al tegen de plannen voor een nieuwe 2040-doelstelling, zonder resultaat weliswaar.

"De Europese trein dendert voort in haar parallelle wereld, steeds verder van de mensen af in een opbod waarvan iedereen weet dat het niet haalbaar is", zegt Demir vandaag. "Dat ook onze federale regering dit extra klimaatschepje erbovenop steunt, op een moment dat zowel landbouwers als gezinnen het moeilijk hebben, is onbegrijpelijk."

Nochtans gaat het in dit geval niet echt om een opbod. Het voorstel van de Europese Commissie houdt amper een verhoging van de klimaatdoelstellingen in. Met het huidige beleid stevent de Europese Unie nu al af op 88 procent minder uitstoot tegen 2040. Dat is slechts 2 procent lager dan de 90 procent die de Commissie vandaag voorstelt.

Bovendien is de nieuwe doelstelling opschorten, zoals Demir vraagt, wettelijk niet mogelijk. De Europese klimaatwet die van 2021 dateert, bepaalt dat de Europese Unie tegen juni een nieuwe doelstelling voor 2040 moet vastleggen. Dat zal vlak voor of vlak na de Europese verkiezingen zijn.

Demir neemt het federaal minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) en eerste minister Alexander De Croo (Open VLD) kwalijk dat zij "de nieuwe klimaatdoelstellingen wél verwelkomden". 

Maar alvast bij het kabinet van minister Khattabi valt te horen dat zij geen standpunt (meer) inneemt tegenover de nieuwe doelstelling. Ze doet dat omdat België als huidig EU-voorzitter alle lidstaten moet zien te verenigen én vertegenwoordigen. "Merk wel op dat al heel wat lidstaten aan de kant van ambitie zitten (en dus de 90-procentdoelstelling steunen, red.)", klinkt het wel nog bij haar woordvoerder.

Premier De Croo toont zich de laatste maanden dan weer weinig happig voor nieuwe Europese milieu- of klimaatregelgeving. Hij pleitte in aanloop naar de laatste VN-klimaatconferentie nog voor minder nieuwe Europese klimaatregelgeving en meer steun voor de industrie om de bestaande regelgeving ook waar te maken.

Sowieso is de communicatie van de Europese Commissie vandaag slechts de eerste stap. Hierna volgen verschillende debatrondes in en tussen de Commissie, het Parlement en de Raad. Daarbij zullen de lidstaten nog ruimschoots de kans krijgen om hun opmerkingen door te geven en de doelstellingen eventueel bij te sturen, als daar een meerderheid voor gevonden kan worden.

Wil Demir daarop wegen, dan zal dat via een Belgische omweg moeten. Ze zal dan ook de andere Belgische regeringen achter zich moeten krijgen. In klimaatdossiers is dat allesbehalve vanzelfsprekend, aangezien de Waalse, Brusselse en federale regering doorgaans wel voor meer klimaatambitie te vinden zijn.

De nieuwe 2040-doelstelling zal pas landen onder de volgende Europese Commissie, na de Europese, federale en Vlaamse verkiezingen. Dan kan de politieke realiteit helemaal anders zijn dan vandaag.