Na duizenden doden en honderden verloren tanks staat Rusland dicht bij de verovering van Avdiivka: ‘Situatie is kritiek’

“De situatie is zeer moeilijk, zeer gespannen. Een paar weken geleden konden we nog spreken over ‘moeilijk maar nog onder controle, nu niet meer.” Dat verklaarde Vitali Barabasj, hoofd van het militair bestuur van Avdiivka, vanmiddag op de Oekraïense radio. Zijn beoordeling komt bovenop de berichten van Oekraïense reporters op het terrein, die de voorbije dagen al de alarmklok luidden.

Volgens journalist Joeri Boetoesov is de situatie “kritiek” te noemen. “De vijand bevindt zich op nog maar 1.200 meter van de ingang van de stad en blijft maar aanvallen. De afgelopen vier weken zijn ruim zeshonderd luchtbommen op de stad gedropt. De verwoesting is enorm.” De Oekraïense generale staf berichtte dinsdagochtend dat maandag liefst 29 Russische aanvallen werden afgeslagen.

Het industriestadje in het oosten van Oekraïne op enkele kilometers van Donetsk is sinds begin oktober 2023 het toneel van een vernieuwd Russisch offensief waarbij aanvalsgolf na aanvalsgolf wordt gelanceerd. Doordat die frontale aanvallen vaak snel werden opgemerkt door de Oekraïense verdedigers, konden die er meteen drones op afsturen en artillerievuur lanceren. Half november sprak het Britse ministerie van Defensie over “de hoogste Russische verliescijfers sinds het begin van de oorlog”.

Duizenden Russische infanteristen lieten de voorbije maanden het leven, honderden tanks en pantserwagens gingen verloren. “Elke dag lanceren ze nieuwe aanvallen, ongeacht de verliezen”, getuigde een Oekraïense militair onlangs bij Radio Liberty. “Maar hoe groot de verliezen ook, ze blijven gewoon komen, letterlijk over de lichamen van hun gevallen makkers kruipend.”

Pas recent lijken de Russen hun tactiek te hebben veranderd. Zo zetten ze aanvallen met kleinere groepjes infanteristen in, die moeilijker te spotten zijn. In het zuiden zouden ze een tweetal weken geleden bovendien de Oekraïners hebben kunnen verrassen door via ondergrondse tunnels op te rukken, en de Oekraïners in de rug te verschalken. Intussen hebben de Oekraïners die zich in de weinige nog rechtstaande huizen van Avdiivka verschuilen, steeds minder verweer tegen de aanhoudende Russische bommenregen die via gevechtsvliegtuigen worden gelanceerd.

Half januari meldde het Amerikaanse Institute for the Study of War al dat de Russische legerleiding na de aanvankelijke verliezen nieuwe offensieve plannen had uitgewerkt om Avdiivka in februari volledig in te nemen. Die voorspelling lijkt nu effectief bewaarheid te zullen worden. De afgelopen dagen zouden de Russen ook in het noorden van de stad voet aan de grond hebben gekregen, en zouden ze op nog maar enkele honderden meters van de belangrijkste Oekraïense aanvoerlijn staan. Indien ze die bereiken, lijken de Oekraïners in het stadscentrum gescheiden te worden van hun makkers in de grote cokesfabriek in het noorden van de stad, en helemaal in de val te zitten.

De volledige inname van Avdiivka zou het eerste Russische succes in Oost-Oekraïne zijn sinds de verovering van Bachmoet in mei vorig jaar. Het strategisch belang van het stadje is net als Bachmoet overigens miniem: Avdiivka maakt amper 0,1 procent van het grondgebied van Donetsk uit, de provincie die Poetin in 2022 illegaal annexeerde maar nog altijd maar voor ongeveer de helft heeft bezet.

Toch zal Poetin de verovering allicht maximaal uitbuiten in aanloop naar de Russische presidentsverkiezingen en de haperende Amerikaanse steun voor Oekraïne. Dat deed hij een week geleden al op een persconferentie, toen hij trots aankondigde dat het Russische leger er 19 huizen had weten te veroveren.

Volgens Barabasj is “nog niet alles verloren” in Avdiivka, maar dan is er wel dringend versterking nodig voor de 110de Gemechaniseerde Brigade van het Oekraïense leger die de stad al maanden verdedigt. Journalist Boetoesov voegt daaraan toe dat er ook een groot tekort aan munitie is. “De voorraden zijn extreem klein. De vijand heeft ook op dat vlak een groot voordeel”, klonk het zondag op Telegram. Beelden van maandag tonen bijvoorbeeld een Oekraïense poging tot tegenaanval in het zuiden van Avdiivka. Oekraïense militairen in een Amerikaanse Bradley-infanteriegevechtsvoertuig rijden daarbij op een mijn, maar kunnen dankzij het sterke pantser zich wel nog te voet terugtrekken.