Wie zich dezer dagen in het feestgewoel aan de Maaskant waagt, mag er zeker van zijn: ‘die van ‘Loaneke’ weten hoe je ‘Vastelaovend’ moet vieren. Het carnaval is echter meer dan alleen maar los gaan tijdens de optocht. Ook de winkels en bedrijven doen gretig mee aan het feest van het jaar. “Enkele jaren geleden hebben we besloten om in onze bloemenwinkel zelfgemaakte carnavalstukjes te verkopen. De unieke boeketten zijn ondertussen zeer geliefd bij de carnavalisten”, vertellen zaakvoerders Ronny (50) en Saskia (46) van bloemenzaak Anrosa. “De bonte creaties, uitgevoerd in rood, geel en groen, met maskers, pluimen en andere leuke attributen, worden door veel carnavalisten op de vensterbank voor het raam van hun woning gezet. Maar ook steeds meer bedrijven doen een beroep op onze creativiteit. Zo hebben we onlangs een autogarage helemaal uitgedost met onze feestelijke decoratie. Elke avond maak ik nieuwe werkjes, anders kunnen we de vraag niet bijhouden”, aldus Saskia.

Dialect

Uiteraard geen carnaval zonder muziek, liefst in het dialect. “Het dialect is wat ons samenbrengt en wat eigen is aan onze carnavalscultuur”, vertelt Gunther Aussems van lokale radio LRL. “Met carnaval hoor je hier vier dagen lang, tot vette dinsdag, alleen maar carnavalskrakers op onze radio. Allemaal hits in het dialect. Als pronkstuk is er onze jaarlijkse ‘Top 111’. Dit jaar reiken we voor het eerst de Sjeng de Belsj Award uit aan het populairste carnavalslied. Ondertussen hebben bijna 2.500 luisteraars hun stem uitgebracht. Sjeng, alias Jean Paulussen, was de eerste artiest uit Lanaken die een brug sloeg tussen Nederlands- en Belgisch-Limburg met hits als ‘Dao moot op gedroonke weure’ en ‘Es de roeze weer goon bleuje’. Bijna acht jaar geleden is deze rasartiest en ervaren radiomaker uit Veldwezelt overleden. Als eerbetoon is er nu deze speciale award.”

Carnavalsdorp

Van Rekem tot Smeermaas en van Lanaken tot Veldwezelt, overal worden de feesttenten in stelling gebracht voor een gigantische feestmarathon. In Rekem aan het Kerkplein wordt zelfs een compleet ‘Karnavalsdorp’ opgebouwd van meer dan 2.000 vierkante meter. “Het is 6 jaar geleden begonnen met een kleine ‘Schirmbar’. Elk jaar werd het feest populairder. Dit jaar houden we vier dagen non-stop feest met een gigantische line-up van bijna 30 artiesten die zullen optreden in onze drie overdekte feestzones, waaronder de Snollebollekes, Alpenzusjes, de Lawineboys en Domm & Dool. Er staan een groot scherm en een buitentap”, stelt coördinator Andy Derkoningen. “Naar veiligheid toe en technisch gezien is dit een hele onderneming, met zo’n 80 vrijwillige medewerkers is dit avontuur in Rekem dan ook van een ongeziene omvang. De inkom is gratis en we verwachten over het weekend verspreid 10.000 bezoekers. Afsluiten doen we met de aankomst van de stoet op maandag 12 februari.”

Lokale identiteit

Volgens carnavalskenner Jean-Paul Klinkers, ook bekend als de Limburgse André van Duin, ligt de oorsprong van het Maaslandse carnaval mogelijk in het nabijgelegen Maastricht. De eeuwenoude tradities van het carnaval in deze stad hebben zich geleidelijk tot aan de overkant van de Maas verspreid. Klinkers, die al 44 jaar optreedt tijdens carnaval en de komende weken zo een tiental optochten presenteert, is gefascineerd door de unieke ambiance. “Het is een feest waar mensen in Lanaken het hele jaar naar uitkijken, vier dagen lang dolle pret en uitgelatenheid. Voor velen is het een broodnodige uitlaatklep, een moment om de zorgen van het dagelijks leven te vergeten en volledig op te gaan in de feestvreugde.” Een essentieel onderdeel van het Maaslandse carnaval is de verbondenheid die het creëert. “Dit komt niet alleen tot uiting in de uitbundige optochten en feesten, maar ook in de eigen liedjes die steevast in het dialect worden gezongen. Het spreken of zingen van het ‘plat’ dialect is belangrijk, anders hoor je er niet ‘echt’ bij.” Ondanks de opkomst van alternatieve feesten zoals Oktoberfesten, blijft het Maaslandse carnaval een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefenen op de lokale bevolking. Klinkers: “Het Maaslandse carnaval is meer dan alleen maar verkleden en feesten. Het is een beleving die generaties lang is doorgegeven, een onmisbaar onderdeel van de lokale identiteit.”