Hoe ver raken beelden van kindermisbruik verspreid? "In 25 jaar nog nooit meegemaakt dat het binnen één land blijft"
"Ik doe wat ik doe al 25 jaar, en ik heb het nog nooit meegemaakt dat het binnen één land blijft." Het hoofd van de cel kindermisbruik bij de politie windt er geen doekjes om: de kans dat de beelden van Geraardsbergen al wereldwijd verspreid zijn, is enorm groot.
Details over de zaak in Geraardsbergen geeft Yves Goethals niet. Logisch, want zijn team - de cel online en offline kindermisbruik bij de federale politie - is uiteraard betrokken bij het dossier. Dagelijks analyseren en onderzoeken de speurders foto's en video's van kinderen die misbruikt worden. In de hoop de slachtoffers te redden en de daders te stoppen.
In dit geval weten we dat de beelden in de Verenigde Staten opgemerkt werden op het darkweb, en van daaruit naar Europol gestuurd zijn. Dat zou heel recent geweest zijn.
Beelden van kindermisbruik worden op verschillende manieren gedeeld en verspreid:
- Het dark web - het verborgen deel van het internet, waar criminaliteit welig tiert
- Via social media, bijvoorbeeld YouTube, WhatsApp of Telegram
- Peer-to-peer, waarbij computers rechtstreeks met elkaar verbonden worden, zonder tussenkomst van een website. Dit is wellicht de meest gebruikte manier. Gebruikers (lees: misbruikers) krijgen die beelden toegestuurd via anderen die ook een abonnement hebben.
"We krijgen die beelden via verschillende kanalen. Dat kunnen internationale politiediensten zijn, maar ook inbeslagnames of sociale media. Dan start het onderzoek", vertelt Goethals in "De ochtend" op Radio 1.
Hoe spoort de politie beelden van kindermisbruik op?
Dat kan snel gaan, héél snel. Zeker als het zo urgent is, zoals in deze zaak. Een bron bij het onderzoek laat weten dat de politie de informatie donderdag via Europol kreeg en dat de federale politie vier uur later wist waar ze specifiek moest zijn. Daarop werd de lokale politie van Geraardsbergen ingeschakeld. De volgende dag al kon de man opgepakt worden.
Zie het als een grote cirkel die steeds kleiner wordt naarmate je meer aanwijzingen vindt
Om te bepalen waar de beelden precies werden opgenomen en wie er op te zien is, is stevig politiewerk nodig. "Alle mogelijke details worden bekeken en beluisterd. Al die dingen samen met de ervaring van mijn mensen kan leiden tot het vinden van een plaats. Zie het als een grote cirkel die steeds kleiner wordt naarmate je meer aanwijzingen vindt."
Er is ook altijd een portie geluk nodig, benadrukt hij. "Dat net dat ene detail in het oog springt, dat leidt naar een specifieke plek." En ervaring, tonnen ervaring. "Elke onderzoeker, of hij nu beelden van kindermisbruik onderzoekt of diefstallen, heeft op een bepaald moment een klik en die zit meestal niet te ver van de waarheid."
Maar we moeten ons geen illusies maken: die beelden gaan de wereld rond en ze wegkrijgen is geen evidentie. "Ik doe wat ik doe, al 25 jaar. Ik heb het nog nooit meegemaakt dat het binnen een land blijft. Het internet geeft de gelegenheid om die beelden op een vlotte, simpele manier uit te wisselen. Het is áltijd internationaal."
Krijg je die beelden nog weg van het internet?
"Beelden wegkrijgen is niet evident, maar er bestaan wel middelen en samenwerkingen voor", klinkt het bij Child Focus. Beelden van kindermisbruik worden bijvoorbeeld in speciale databanken gestoken. Als die beelden dan opduiken op publieke websites, pakweg YouTube of een of andere louche website, bestaan er procedures om die op te sporen en weg te halen. Natuurlijk worden die beelden ook soms doorgestuurd tussen personen onderling, dus ze voor altijd helemaal wegkrijgen, is geen sinecure.
Child Focus wil vooral dat er een algemene Europese wetgeving komt die platformen verplicht om maatregelen te nemen zodat die beelden in de eerste plaats niet op het internet geraken. Mocht je je zelf zorgen maken als slachtoffer of heb je zelf beelden gezien of toegestuurd gekregen, kan je dat altijd melden bij Child Focus zelf.
In dit geval zijn de potentiële slachtoffers heel jong, want de man stond bij kleuters tussen drie en vijf jaar. Maar dat verrast Goethals helaas niet. "Sommige daders hebben een specifieke voorkeur voor een bepaald geslacht of een bepaalde leeftijd. De gemiddelde leeftijd daalt steeds meer. We zien het vaak, kinderen jonger dan zes die misbruikt worden door volwassenen." En nog een vaststelling: "Meer en meer jonge kinderen, tussen 8 en 12 bijvoorbeeld, maken beelden van zichzelf."
Heb je een vraag over geweld, misbruik of kindermishandeling, dan kan je terecht bij de hulplijn 1712. Kinderen en jongeren kunnen ook terecht bij Awel, op het nummer 102 of via de website.
Maak je je zorgen over je gevoelens en gedrag naar minderjarigen toe, of het gedrag van een ander? Dan kan je Stop it Now! contacteren voor een luisterend oor, advies en ondersteuning. Dit kan op het nummer 0800-200 50 of via vragen@stopitnow.be.