Professor Jonathan Holslag, zelf reservist, voorstander van oproep Dedonder: "Belangrijk om weerbaarheid te vergroten"

Zelf nam Holslag vijf jaar geleden de beslissing om zich als reservist bij het Belgisch leger aan te sluiten. “Een vanzelfsprekende stap. Ik geef er al lange tijd les en probeer Defensie bij te staan met raad”, zegt hij.

"Het voegt ook een klein beetje avontuur toe aan mijn burgerleven. Meedraaien in een eenheid is een volledig andere realiteit dan mijn academisch bestaan, of het bestaan tussen diplomaten. Het verrijkt je, en het confronteert je met de zwaarwichtigheid van geweld. Het is één zaak om oorlog te bestuderen vanuit je comfortabele ivoren toren, het is iets anders om te zien wat het betekent om je daar voor een stuk op voor te bereiden."

Wie reservist wil worden, volgt eerst een basisopleiding – “in mijn geval in Leopoldsburg”, aldus Holslag – en daarna een voorgezet traject in de eenheden. “De basisopleiding is er voor iedereen, maar daarna kijken ze naar de belangstelling van de mensen die zich aanmelden. Dat is het mooie aan het reservistenbestaan, je kan voor een stuk op maatwerk rekenen.”

Eens ingelijfd is het de bedoeling dat je minstens één week per jaar meedraait binnen Defensie. “Dat kan op verschillende manieren. Er zijn er die in gevechtseenheden dienen en zelfs mee naar het buitenland kunnen, maar er zijn er ook die administratieve taken vervullen.

Het hoeft dus niet noodzakelijk veel te wegen op je normale professionele bestaan. Mijn engagement voor Defensie is heel flexibel: soms een aantal dagen op een rij, dan weer een maand niets.”

In vredestijd hoef je als reservist niet continu beschikbaar te zijn, “maar als we ooit naar een crisisperiode evolueren, moet je wel je verantwoordelijkheid nemen. Het is geen vrijblijvende keuze die je maakt”.

Holslag is tevreden dat Dedonder de zogenoemde “wet op de Reserve” heeft hervormd. Dat moet nog meer flexibiliteit voor reservisten opleveren. “Er zitten veel mensen bij Defensie door hun kennis en praktische vaardigheden, en die blijven heel erg relevant.” Het belang van reservisten mag niet worden onderschat. “Er zitten aanzienlijke gaten binnen de Defensieorganisatie, en die worden enigszins door reservisten opgevuld.”

In Nederland hebben ze een dienjaar ingevoerd voor jongeren, zodat zij op vrijwillige basis kennis kunnen maken met Defensie. “Iets waar ik absoluut voorstander van ben. Liefst buiten defensie, maatschappijbreed, zodat het jonge mensen wars van achtergronden of verschillen dwingt om samen te werken en zich er bewust van te worden dat we als samenleving de gelederen moeten sluiten.”

Nils Duquet, directeur van het Vlaams Vredesinstituut, waarschuwt voor het signaal dat Dedonder met de oproep uitzendt. “We moeten ervoor zorgen dat we geen onnodige angst opwekken. Een sterk leger alleen is bovendien niet voldoende om de huidige geopolitieke situatie op te lossen. Er zou een zelfde urgentie moeten zijn om ons diplomatiek korps meer middelen te geven, zodat zij oplossingen kunnen zoeken voor die geopolitieke problemen.”

Holslag is het ermee eens dat een leger alleen onvoldoende is om de weerbaarheid van onze samenleving te vergroten. “Ik ben voor een veel bredere burgerdienst, waarin het leger slechts één optie is. Je kan bijvoorbeeld ook bij de brandweer of civiele bescherming aan de slag.”

Desalniettemin vindt hij het belangrijk om onze militaire weerbaarheid te vergroten. “Je ziet overal in Europa dat de dienstplicht opnieuw wordt overwogen en dat de reserves worden aangevuld. Op dat vlak lopen we achter.”

Angst wil hij de bevolking niet aanjagen, maar volgens Holslag staan we wel voor "ongekend moeilijke tijden." "Ik houd al een tijd rekening met een scenario waarbij de conflicten zich zullen blijven opstapelen. Er is Oekraïne, er is Gaza, er is veel onrust in Afrika, en ook in Oost-Azië is het aan het mislopen. Ik denk dat de kans op een grootschalig conflict en vooral meer onstabiliteit deze eeuw, en wellicht op termijn van een aantal decennia, zeer groot aan het worden is."

"De wereld is heel snel en fundamenteel aan het veranderen, en daarbinnen heeft Europa minder en minder invloed. België is helemaal aan heel veel limieten onderhevig. Daarom is het essentieel dat we de vitale aspecten van de staat, waar het leger deel van uitmaakt, voor een klein stukje gaan verdedigen. "