Opera "Brodeck" in première in Antwerpen, naar boek van Philippe Claudel: "Een tijdloos, sterk verhaal"

 “Mijn naam is Brodeck en ik heb er niets mee te maken.” Zo begint het beklemmende verhaal van Brodeck die een verslag moet schrijven over de moord op een vreemdeling, genaamd Der Anderer, in een niet nader genoemd bergdorpje. Een dorp dat zijn wonden likt na een brutale bezetting. Terwijl hij aan zijn verslag begint, worstelt Brodeck met zijn eigen traumatisch verleden.

In 2007 publiceerde de Franse schrijver Philippe Claudel de roman “Het verslag van Brodeck”. De Belgische componist Daan Janssens vond er inspiratie in voor zijn opera. “Ik kreeg het boek van mijn vader en het is altijd blijven hangen. Bij Opera Ballet Vlaanderen vond ik de middelen om dit verhaal te vertellen, met groot orkest en koor”, licht Janssens toe in "Culture Club" op Radio 1. Naast een cast van binnen- en buitenlandse zangers is er ook een belangrijke rol voor acteur Josse De Pauw, die in de huid van Der Anderer kruipt. 

Wat spreekt componist Daan Janssens zo aan in het verhaal van Brodeck? “Het gaat over een heel gesloten gemeenschap, waar een vreemdeling aankomt. Hij haalt bij iedereen de ware aard naar boven en ook gebeurtenissen, waarvan het dorp wil dat ze begraven blijven.” Janssens noemt het een soort oorlogsroman, waar plaats en tijd blijven in het ongewisse blijven. “Er zitten veel elementen uit de Tweede Wereldoorlog in, die helaas ook nu nog gebeuren. Dit is een tijdloze vertelling, die evenveel zegt over vandaag als over vroeger”.

Componist Daan Janssens en regisseur Fabrice Murgia kregen carte blanche van schrijver Philippe Claudel. “Hij had kunnen zeggen: ik wil controle over de tekst, maar hij heeft ons helemaal laten doen.” Behalve op één punt:.“Dit is een verhaal waar het woord “Jood” of “Shoah” (jodenvervolging) niet in voorkomt. Dat is het allerbelangrijkste.”

Van een complex boek met veel tijdsprongen een behapbare opera maken, dat is niet evident. Janssens en Murgia hebben belangrijke scenes geselecteerd, die het verhaal “gereduceerd, maar wel compleet juist” vertellen. “Daarna ben ik weer in de roman gedoken en heb ik op basis van de roman van Claudel de tekst samengesteld. En terwijl ik dat deed, hoorde ik al welke sfeer ik muzikaal wilde maken. Het is een proces van anderhalf, twee jaar geweest om dat volledig uit te werken”, licht Daan Janssens toe. Want “het orkest moet ook heel veel vertellen, niet met woorden, maar met sfeer”. In dit geval een heel beklemmende sfeer.

Daan Janssens schreef eerder twee kameropera's, “Les aveugles” naar een tekst van Maurice Maeterlinck en “Menuet” op basis van het boek van Louis Paul Boon. Janssens is naar eigen zeggen bezeten van opera, al van kindsbeen af. “Het is een muzikale expressie die zo direct tot ons spreekt, het is een enorm uitvergroten van emoties.”

Ook zijn nieuwste creatie “Brodeck” is “vanuit een filmische ziel geschreven, waardoor de emoties rechtstreeks op de luisteraar af gaan.” Naast de muziek is er het tijdloze verhaal en de visuele taal van regisseur Fabrice Murgia, die vaak met video op scène werkt. En uiteindelijk “gaat iedereen er zijn eigen interpretatie aan geven”.