De kogel is eindelijk door de kerk. Na veel discussie en een ministerraad met veel onderbrekingen is de Vlaamse regering er vrijdag dan toch in geslaagd een akkoord te bereiken over de invoering van een premie voor elektrische wagens van minder dan 40.000 euro. In plaats van drie jaar geldt de premie dus alleen maar dit jaar. Voor alle e-wagens die vanaf 1 januari zijn ingeschreven komt er dus een premie van 5.000 euro. Voor tweedehandswagens is dat 3.000 euro.

Het dossier zette de Vlaamse regering de voorbije week onder hoogspanning. Dat de premie er zou komen, werd in september vorig jaar al beslist, maar zelfs toen was er al veel kritiek op de maatregel. Dat er op drie jaar tijd 75 miljoen zou gaan naar de betere middenklasse die zich een dure wagen sowieso al kan permitteren, zette bij velen kwaad bloed. De discussie laaide begin vorige week verder op na een kritisch advies van de Raad van State, die waarschuwde dat de regeling van Peeters het gelijkheidsbeginsel wel eens zou kunnen schaden. Door een te krap budget en het plan om de premie te verminderen wanneer dat budget bijna op is.

Extra geld

Dat laatste schrapt de minister nu. Peeters garandeert dat iedereen die de 5.000 euro aanvraagt dat bedrag ook krijgt. Indien de 20 miljoen euro die voorzien is ontoereikend blijkt, zal de regering de komende jaren naar extra geld op zoek gaan. Al lijdt het geen twijfel dat Peeters dan haar eigen budget zal moeten uitkammen. Wellicht wordt dan geput uit de klimaatmiddelen die zij uit het Vlaams Klimaatfonds krijgt (6 miljoen). Maar de liberale politica gaat ervan uit dat de 20 miljoen volstaan. Cijfers van de autosector (Febiac) geven aan dat er vorige maand maar 258 elektrische wagens werden ingeschreven.

N-VA kelderde de premie uiteindelijk niet volledig omdat het ook voor de Vlaams-nationalisten moeilijk was om de belofte van de Vlaamse regering weer in te trekken. Die wordt geleid door N-VA en zou anders als onbetrouwbaar gezien worden.

Onnodige erfenis

Peeters haalde de premie dus wel binnen, maar moest toch flink inbinden. In haar oorspronkelijke plan zou de premie drie jaar lang blijven bestaan en in totaal 75 miljoen euro kosten. Donderdag legde ze nog een compromisvoorstel op tafel van twee jaar, maar ook dat haalde het niet. Nu al geld uitgeven van de volgende Vlaamse regering kan niet, vonden zowel N-VA als CD&V. Door de premie tot 2024 te beperken, wordt de volgende Vlaamse ploeg niet bezwaard. N-VA wilde het systeem zelfs al eind september stopzetten, maar dat haalde het ook niet.

“Met belastinggeld moeten we verstandig omgaan. Er zijn immers vele andere noden in Vlaanderen.”

Zuhal Demir

Vlaams minister van Energie (N-VA)

“Met belastinggeld moeten we verstandig omgaan. Er zijn immers vele andere noden in Vlaanderen. Die 55 miljoen euro kan daarvoor dienen in de toekomst. Soms moet je durven bijsturen en dat doet collega Peeters vandaag door in te binden van 31 december 2026 naar 31 december 2024. Zo komt ze de belofte na die ze deed aan kopers, maar zorgen wij er tegelijk voor dat de volgende regering niet opgezadeld wordt met een onnodige erfenis,” zegt N-VA-minister Zuhal Demir.

De Vlaamse regering sprak ook af dat de besliste verhoging van de kilometerheffing voor vrachtwagens – ook een dossier van Peeters – er snel moet komen. Een groot deel van de 20 miljoen moet immers vandaar komen.

Daling van de prijs is ingezet

Door het akkoord kan maandagmiddag het digitaal loket wel openen waar de premie moet worden aangevraagd. Die geldt voor zero-emissiewagens die zijn ingeschreven vanaf 1 januari en die ten vroegste besteld werden op 25 september vorig jaar.

“De premie kan een belangrijk verschil maken. Zo willen we de vergroening van het Vlaamse wagenpark een boost geven.”

Lydia Peeters

Vlaams minister van Mobiliteit (Open VLD)

“Het doel van de premie bestaat erin de transitie naar zero-emissiemobiliteit verder te stimuleren bij particulieren, voor wie de prijsdrempel vandaag nog te hoog is in vergelijking met een wagen op fossiele brandstof. Daar kan de premie een belangrijk verschil maken. Zo willen we de vergroening van het Vlaamse wagenpark een boost geven. Sinds de aankondiging van de Vlaamse premie is de daling van de prijzen van elektrische wagens duidelijk ingezet,” reageert minister Peeters.