In het Joint European Torus (JET), een kernreactor nabij Oxford, zijn wetenschappers er onlangs in geslaagd om 69 megajoules aan energie op te wekken in 5,2 seconden. Ter illustratie: daarmee kan je 2 à 3 gemiddelde gezinnen voor een hele dag van energie voorzien, en dat allemaal opgewekt in 5 seconden tijd. Dat is een enorme doorbraak, omdat kernfusie dé oplossing kan zijn voor het klimaat -en energieprobleem.

De zon nabootsen

Kernfusie werd meer dan een eeuw geleden al bestudeerd door Albert Einstein. Hier stelde hij de wereldberoemde formule E=mc² over op. Simpel gesteld is kernfusie het samensmelten van lichte atomen, zoals bijvoorbeeld waterstof, tot zwaardere atomen. Bij dit proces komt enorm veel energie vrij. Om dat te bereiken zijn een extreem hoge druk en extreme temperaturen nodig, tot 100 miljoen graden. Enkel zo kan kernfusie plaatsvinden.

LEES OOK. Amerikaanse wetenschappers claimen nieuwe doorbraak met kernfusie

Eigenlijk bootst kernfusie een proces na dat op de zon plaatsvindt. Wanneer dit proces op grote schaal op aarde kan plaatsvinden, zouden quasi alle klimaat -en energieproblemen opgelost raken. Want als kernfusie ingeburgerd geraakt, zullen alle fossiele brandstoffen en kernenergie overbodig zijn.

Er stelt zich wel één groot probleem: wanneer je energie wil opwekken door kernfusie, zou je dat in een soort ‘vat’ moeten doen. Alleen is er op aarde geen enkele stof bestand tegen zo’n hoge temperaturen. De oplossing: een zogenoemde ‘tokamak’. Dat is een driedimensionaal, donutvormig apparaat waarin plasma wordt beheerst door middel van sterke magnetische velden. Hierdoor komt het gloeiend hete plasma niet in contact met de rand, waardoor deze niet beschadigd raakt. Het experiment in het JET werd ook uitgevoerd in zo’n tokamak. Dat leverde dus het resultaat op van 69 megajoules in 5,2 seconden.

Commercieel gebruik

Commercieel gebruik van energie opgewekt door kernfusie zal nog niet voor morgen zijn. Het bouwen van zo’n kernfusie-energiecentrale is immers een hele uitdaging voor wetenschappers en ingenieurs. Toch wordt er hard gewerkt om dit zo snel mogelijk te implementeren, zeker nu blijkt dat de klimaatverandering veel sneller gaat dan we allemaal eerst dachten.

LEES OOK. Hij wil z’n brein laten invriezen en is voorbereid op het einde van de wereld: wie is Sam Altman, het middelpunt van de grootste AI-storm ooit?

Momenteel wordt er in Zuid-Frankrijk gebouwd aan de kernfusiereactor van ITER. De International Thermonuclear Experimental Reactor (ITER) werd in 1985 op poten gezet en is een vereniging van 35 landen die de wetenschappelijke en technische haalbaarheid van kernfusie probeert aan te tonen. De bouw van de reactor startte in 2020; tegen 2035 zou hij operationeel moeten zijn. Nog eens 15 jaar later zou hij stroom moeten leveren op het commerciële net. Dat zou een grote stap zijn richting een klimaatneutrale samenleving.