‘Nu is het simpel: ofwel werk je en dan krijg je niets, ofwel werk je niet en dan kan je iets krijgen. Er is een slimmer systeem nodig’

Een hoger minimumloon, dat lijkt een goede zaak?

“Ik ken het voorstel niet in detail, maar algemeen genomen zijn er toch kanttekeningen te plaatsen. De centrale vraag is: wat wil je met zo’n hoger minimumloon bereiken? Als je dit als een pure armoedemaatregel ziet, dan zeg ik: er zijn veel betere manieren om je geld te spenderen.

“Veel mensen die vandaag werken aan een minimumloon - in België gaat het om een miniem deel van de bevolking - zijn mensen met een partner die ook al werkt. Zij leven vaak niet in armoede. Je gaat dan dus een dure maatregel doorvoeren die ook veel middenklassers tegemoetkomt. Efficiënt is dat niet.”

Waarom komen de socialisten hier dan mee aanzetten?

“Het is niet dat alles slecht is. Voor een alleenstaande die gaat werken, is een verhoging van de minimumlonen wel bijzonder relevant. Voor hem of haar leidt dat meteen tot een duidelijke verbetering van de levensstandaard. En al zeker voor een alleenstaande die deeltijds gaat werken – wat vandaag vaak niet genoeg is om uit de armoede te geraken - zou dit een serieus verschil betekenen.

“Bovendien maak je via hogere minimumlonen meteen ook hogere sociale uitkeringen mogelijk. Nu lukt dat niet omdat je het verschil tussen uitkeringen en minimumlonen groot genoeg wil houden als politiek, zodat mensen aan het werk blijven.”

Wat zouden hogere minimumlonen voor het aantal laagbetaalde jobs betekenen?

“Het is inderdaad maar de vraag wat er in zo’n geval met jobs aan een minimumloon - het gaat dan bijvoorbeeld over de poetshulpen met dienstencheques - gebeurt. Want je verhoogt zo natuurlijk de kost om die mensen tewerk te stellen. Meestal gaat het om laaggeschoolden en jongeren.

“Vroeger ging men ervan uit dat hogere minimumlonen sowieso ten nadele van de tewerkstelling gingen. Recente verhogingen in onder meer New York hebben geleerd dat dit effect meevalt. Tegelijk blijft de vaststelling dat de Belgische minimumlonen in vergelijking met de rest van Europa al relatief hoog zijn, na ingrepen door Vivaldi.

“Hier dreigt dus een dubbel effect: enerzijds dat er minder jobs zullen zijn. Anderzijds dat mensen die nu werknemers zijn naar schijnstatuten geduwd zullen worden. Denk aan de discussies rond schijnzelfstandige koeriers.”

Intussen staan de armoedecijfers in België wel op het laagste niveau in twintig jaar, volgens nieuwe cijfers van statistiekbureau Statbel. Hoera?

“Dat is zeker goed nieuws. Ik ben blij dat ik dat ook eens mag brengen (lacht). Het gaat hier over tienduizenden mensen die er beter voorstaan.

“Al zit er ook hier een addertje onder het gras, want bij de werkenden zien we helaas geen verbetering: daar wordt een stijging van het armoederisico gemeten. Je merkt dat er in deze groep veel mensen zijn die ondanks dat ze werken hun gezin niet uit de armoede krijgen getild.

“Ik pleit daarom voor een sociale zekerheid die deze groep beter beschermt. Een moderne sociale zekerheid die minder binair werkt. Nu is het simpel: ofwel werk je en dan krijg je niets, ofwel werk je niet en dan kan je iets krijgen. Er is een slimmer systeem nodig. Zodat ook mensen die gaan werken - zeker zij die deeltijds gaan - toch nog een beroep kunnen doen op een deel van hun uitkering.”

Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding benadrukt dat er nog steeds heel wat mensen in armoede leven, ondanks de daling.

“Jaja, absoluut. Het armoedeprobleem is niet opgelost, hé. Nog altijd ruim 41 procent van de werklozen loopt een armoederisico. Dat blijft gigantisch veel. Maar nog eens: als mensen van vlees en bloed er gemiddeld op vooruitgaan, is dat wel een prima zaak.”