Meer mensen kopen rechtstreeks bij de boer: kunnen hoevewinkels de crisis in de landbouw (mee) oplossen?
Hoevewinkels zijn de afgelopen tijd wat populairder geworden. Door groenten of vlees rechtstreeks bij de boer te kopen, hopen consumenten de landbouwers - die actie voeren voor eerlijkere prijzen - te steunen. Een goede zaak voor de landbouwer, zoveel lijkt zeker, maar kunnen de hoevewinkels de crisis ook oplossen?
Met meer dan 4.000 zijn ze, de land- en tuinbouwers die op een of andere manier (een deel van) hun producten rechtstreeks aan de consument verkopen. Dat is zowat 20 procent van alle Vlaamse landbouwers, zo blijkt uit de meest recente cijfers van 2020.
Die rechtstreekse verkoop gebeurt onder meer via hoevewinkels of boerenwinkels. Doordat er geen bijkomende schakels tussen de boer en de consument zitten, krijgt de boer simpelweg meer geld voor zijn groenten of vlees.
BEKIJK - "VRT NWS Journaal" ging gisteren langs in een hoevewinkel:
"De laatste dagen krijgen we voorzichtige signalen dat wat meer mensen naar de hoevewinkel of de boerenmarkt gaan", zegt Ann De Telder, coördinator Steunpunt Korte Keten, in onze dagelijkse nieuwspodcast "Het kwartier". Op die manier proberen consumenten de boeren te steunen.
Waar gaat het boerenprotest over?
De afgelopen weken voerden de boeren massaal acties. Snelwegen werden afgesloten met tractoren en distributiecentra van supermarkten werden geblokkeerd.
De redenen van het protest zijn divers. Het Vlaamse stikstofakkoord, de prijszetting door de supermarkten en de Europese vrijhandelsakkoorden zijn slechts enkele pijnpunten die op tafel worden gelegd.
Overkoepelend gaat de strijd vooral over een ander landbouwbeleid. Eén dat leefbaarder is voor de boeren, zo klinkt het.
Al moeten we dat aantal klanten ook niet overschatten, benadrukt De Telder. Tijdens de coronacrisis kregen de hoevewinkels veel meer mensen over de vloer. "Er kon en mocht niet veel, mensen hadden tijd om naar zo'n winkel te gaan", zo zegt ze. "Eens het drukke leven weer op gang kwam, daalde het aantal klanten."
"Voor heel wat mensen is het simpelweg niet realistisch om elke week boodschappen te doen in verschillende hoevewinkels", benadrukt De Telder. "Het is en blijft een extra inspanning, zeker voor mensen die in een stad wonen en voor wie die hoevewinkels ver weg liggen."
Producten naar de stad brengen
En dus lijkt het een utopie dat we binnenkort allemaal massaal onze inkopen in hoevewinkels gaan doen. Het Steunpunt Korte Keten kijkt daarom naar initiatieven waarbij ondernemers samenwerken om hun producten tot in de stad te krijgen.
"Het liefst van al zouden we willen dat reguliere supermarkten de korte keten-producten opnemen in hun assortiment, met dan wel een eerlijke prijs voor de boer. Dat is het meest makkelijke voor de consument. We zien dat sommige kleine franchisewinkels dat al bewust doen, omdat ze een hart hebben voor de korte keten."
Voor sommige bedrijven is de korte keten een mooie piste, maar het is niet dé oplossing voor alle bedrijven
Want, zo benadrukt De Telder nog, hoevewinkels zijn niet voor ieder landbouwbedrijf weggelegd. "De verkoop en het sociaal contact, dat zijn zaken die je moeten liggen. Het is een bijkomende job, bovenop je bestaande job. Niet voor elk bedrijf is dat een mogelijkheid."
En een wonderoplossing, dat is het sowieso al niet, zo klinkt het nog. "Ondernemers die verkopen via korte keten worden ook geconfronteerd met het stikstofdecreet, om maar een voorbeeld te geven. Ook onder hen zijn er die hun veestapel moeten afbouwen. Het is geen zwart-witverhaal. Voor een aantal bedrijven is de korte keten een mooie piste, maar het is niet voor álle landbouwbedrijven in Vlaanderen dé oplossing."
Unieke producten
En wat, tot slot, met de prijs? Daar moet je het niet voor laten, zegt De Telder. "Voor niet-bewerkte producten (denk onder meer aan groenten, red.) ligt de prijs zeker niet hoger dan in de supermarkt. Voor bewerkte producten, zoals yoghurt of kaas, kan het wel wat duurder zijn. In de plaats krijg je natuurlijk wel een uniek product, dat je niet in de winkel zal vinden. En de boer krijgt een eerlijke prijs voor zijn werk."
BELUISTER - In onze dagelijkse podcast "Het kwartier" hebben we het vandaag onder meer over de hoevewinkels. Ook de situatie in Rafah, de grens tussen Egypte en Gaza, komt aan bod.
