EU: "Verwoestend effect als VN-agentschap voor Palestijnen niet kan blijven werken"

De Europese ministers van Ontwikkelingssamenwerking hebben vandaag in Brussel vergaderd over de toekomst van UNRWA, het VN-agentschap dat hulp verleent aan miljoenen Palestijnse vluchtelingen. In de Gazastrook, maar ook op de Westelijke Jordaanoever, in Libanon en Jordanië. Ook UNRWA-topman Philippe Lazzarini nam aan de vergadering deel.

Israël heeft het agentschap de voorbije weken een aantal keren beschuldigd van banden met Hamas. Eerst omdat 12 medewerkers betrokken zouden zijn geweest bij de aanval van Hamas op 7 oktober. Afgelopen weekend nog eens omdat onder het hoofdkwartier van UNRWA in Gaza-Stad een tunnelcomplex zou zijn gevonden.

Israël wil dat het agentschap ontbonden wordt, maar dat zou een ramp zijn voor de Palestijnse bevolking, gaf zowel Philippe Lazzarini als Josep Borrell aan, de Europese hoge vertegenwoordiger voor het buitenlandse beleid.

De Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez onderstreepte dan weer dat "we gaten in de financiering moeten voorkomen". De voorbije weken schortten verschillende landen hun financiering voor UNRWA op.

Als UNRWA zou verdwijnen, zou dat een "verwoestend effect" hebben, zei Borrell tijdens een afsluitende persconferentie. "De Palestijnen zijn stateloos. Je lost het probleem niet op door UNRWA te laten verdwijnen. Dat maakt het probleem alleen maar groter."

Volgens Lazzarini zouden een half miljoen kinderen in de Gazastrook geen onderwijs meer krijgen en zouden meer dan 5 miljoen Palestijnen in de Palestijnse gebieden, Libanon en Jordanië getroffen worden als UNRWA met zijn operaties zou moeten stoppen. Tienduizenden kinderen zijn getraumatiseerd, voegde Lazzarini eraan toe. "Het is belangrijk om hen snel te begeleiden zodat haat en wraakgevoelens het niet overnemen."

Lazzarini laakte ook de vele pogingen van Israël om de werking van UNRWA te bemoeilijken. Zo zou in Asjdod, een Israëlische stad ten noorden van de Gazastrook, voedsel van UNRWA voor 1 maand voor 1 miljoen mensen vastgehouden worden. Er wordt ook geld geblokkeerd en medewerkers krijgen geen visum voor Israël, zei hij.

Borrell benadrukte dat er dan wel een onderzoek naar UNRWA loopt, maar dat het voorlopig om beschuldigingen gaat. De Europese Unie wil dat Israël de bewijzen deelt die het zegt te hebben tegen UNRWA en enkele medewerkers. "Je leert in je eerste jaar rechten dat als je iemand beschuldigt, het aan de aanklager is om de schuld te bewijzen", zei Borrell.

Ook Lazzarini gaf aan dat het een "uitzonderlijke" beslissing was om de medewerkers meteen te ontslaan op basis van beschuldigingen en niet op basis van bewijzen. De Europese Unie zal in elk geval niet wachten op de definitieve resultaten van het onderzoek naar UNRWA, die midden april worden verwacht, en al begin maart de beloofde 82 miljoen euro storten.

Lazzarini benadrukte ook dat hij niet van plan is om op te stappen, zoals Israël gevraagd had na de "ontdekking van een tunnelcomplex" onder het UNRWA-hoofdkwartier. "Alleen Israël vraagt dat", zei de topman van het agentschap.

Borrell haalde tijdens de persconferentie overigens een paar keer hard uit naar zowel Israël als de Verenigde Staten. Israël wil dat Rafah in het zuiden van de Gazastrook geëvacueerd wordt en plant er een grondoffensief. "Evacueren, naar waar?", vroeg Borrell zich af. "Naar de maan?"

"Ik heb geen enkel idee wat een veilige plek in de Gazastrook zou kunnen zijn", zei ook Lazzarini. "De mensen werden gewoon van de ene naar de andere plek verplaatst. Telkens hen werd gezegd om naar een bepaalde plaats te gaan, met de belofte dat het daar veiliger zou zijn, bleek nadien dat die plek helemaal niet veilig was."

Borrell droeg de Verenigde Staten ook op om minder wapens te leveren aan Israël, als ze vinden dat er te veel doden vallen onder de Palestijnen. Hij verwees daarmee naar recente uitspraken van de Amerikaanse president Joe Biden dat de Israëlische aanpak in Gaza "over the top" was.     

"Is dat niet logisch?", merkte Borrell op. "Als de internationale gemeenschap vindt dat dit een slachtpartij is, dat te veel mensen gedood worden, moeten we maar eens gaan stilstaan bij de levering van wapens."