Kilometerlange 11.000 jaar oude muur ontdekt voor Duitse kust: wellicht oudste bouwwerk in Europa
Wetenschappers hebben voor de kust van Rerik in Duitsland een kilometerlange muur ontdekt. De constructie werd ongeveer 11.000 jaar geleden aangelegd en is daarmee het oudste teruggevonden Europese bouwwerk uit de steentijd. Wellicht werd de muur gebruikt om rendieren in de val te doen lopen.
De vondst werd in 2021 per toeval gedaan. Wetenschappers aan de universiteit van Kiel in Duitsland voerden bodemonderzoek uit in de Baltische Zee en stootten op 21 meter diepte op een rij van 1.600 stenen, een kilometer lang en ongeveer een meter hoog.
"Het is zeer onwaarschijnlijk dat de muur op natuurlijke wijze is ontstaan", verklaart dr. Jacob Geersen. Tussen enkele onverplaatsbaar zware rotsen werden met veel precisie honderden kleinere stenen gelegd. Ook andere verklaringen, zoals de aanleg van onderzeese kabels, worden uitgesloten.
Alles wijst erop dat de constructie het werk is van jagers-verzamelaars uit de steentijd. De rij stenen diende wellicht om rendieren tussen het water en de muur klem te zetten. "Er woonden destijds zo’n 5.000 mensen in Noord-Europa. Rendieren waren voor hen een belangrijke bron van voedsel", vult dr. Marcel Bradtmöller aan.
De muur werd parallel aangelegd met de oever van wat 11.000 jaar geleden nog een meer of een moeras moet zijn geweest. Ongeveer 8.500 jaar geleden, aan het einde van de laatste ijstijd, steeg de zeespiegel en kwam het landschap er onder water te staan.
Zeebodem in kaart brengen
Het is de eerste keer dat een muur als deze op Europees grondgebied teruggevonden wordt. Elders in de wereld werden wel al soortgelijke hinderlagen ontdekt.
Zo ligt er een muur op de bodem van Lake Huron in Michigan in de Verenigde Staten die sterk op die in de Baltische Zee lijkt. Ook in Groenland en de woestijnen van Saudi-Arabië en Jordanië komen de constructies voor.
De ontdekkingen veranderen de manier waarop onderzoekers over jagers-verzamelaars denken
"De ontdekkingen veranderen de manier waarop onderzoekers over jagers-verzamelaars denken", gaat Bradtmöller verder. "Het bouwen van zulke massieve, permanente structuren impliceert dat ze misschien minder mobiel en meer locatiegericht waren dan tot nu toe werd aangenomen."
Het onderzoek in de Baltische Zee zit er voorlopig niet op. Het onderzoeksteam vermoedt dat er nog meer overblijfselen van onze prehistorische voorouders terug te vinden zijn.
"Zeker nu er steeds meer vraag is naar de aanleg van pijpleidingen en windmolenparken is het belangrijk dat we verloren structuren en artefacten op de zeebodem in kaart brengen", klinkt het nog.