Zo wordt jouw EPC opgemaakt: “Demir zou beter eens meegaan met een energiedeskundige”

“Misschien is het interessant om eens mee te gaan bij een EPC-opmeting? Dan kan je vaststellen hoe een opmeting gebeurt en alles zelf zien.” Amper twee dagen nadat het VRT-programma Factcheckers “grof gesjoemel” vaststelde bij energiedeskundigen, ontvangen we deze sms. Getekend: Nico Huysmans, energiedeskundige uit Lummen. En zo geschiedde. Op een weekdag om half 12 spreken we af aan een woning in Diest. De eigenaars, een koppel zeventigers, willen wat kleiner gaan wonen. Maar voor ze hun huis, dat ze zelf bouwden in 1973, kunnen verkopen, moet er wel een verplicht energieprestatiecertificaat opgemaakt worden.

“Ik ga jullie een aantal vragen voorleggen, en wellicht gaan jullie het in Keulen horen donderen”

Nico Huysmans

Energiedeskundige

“Als ik aankom, maak ik altijd eerst een foto van het huis”, zegt Nico. “Dat is alleen voor mezelf. Op mijn gsm zullen straks heel wat foto’s staan die hier gemaakt zijn, en die eerste foto toont dan bij welk huis die horen.”

Na een gezapige kennismaking met de eigenaars zet Nico zich aan tafel en haalt hij een aantal invulformulieren boven. “Deze heb ik zelf gemaakt, het zijn dus geen officiële documenten van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA)”, zegt Nico. “Maar ze volgen perfect de software waar ik die gegevens straks allemaal zal moeten invullen en die dan de EPC-score berekent.”

En dat blijken er heel wat te zijn. “Ik ga jullie een aantal vragen voorleggen, wellicht gaan jullie het in Keulen horen donderen”, zegt Nico aan de eigenaars. “En jullie zullen heel vaak ‘nee’ moeten zeggen, maar dat is niet erg.”

Lastenboek

Het is niet gelogen. Nico overloopt de aanstiplijst van het VEKA. Een korte, onvolledige bloemlezing van zijn overhoring: “Hebben jullie een officieel plan dat bij de bouwvergunning werd afgeleverd? Een lastenboek? Een aannemingsovereenkomst? Een offerte van de verwarmingsketel? Facturen van de bouw? Zijn er ooit premies aangevraagd voor renovatiewerken? Een keuringsverslag van de elektriciteit? Een ventilatieprestatieverslag?”

En zoals Nico voorspelde, moet het koppel op de meeste dingen ‘nee’ antwoorden. Gelukkig heeft de makelaar al wat documenten doorgestuurd. “Een energiedeskundige kan natuurlijk niet verwachten dat mensen offertes vijftig jaar bewaren”, legt hij uit. “Maar alles wat ik kan zien of meten, is zeker zo goed als een bewijs dat op papier staat. Je kan ook ‘onbekend’ invullen natuurlijk, maar dan is het resultaat minder nauwkeurig.”

Dan gaat Nico op ronde. Foto’s van de verwarming, de airco, het type glas … Dat enkele ramen in de woning hoogrendementsglas hebben en de meeste andere ‘slechts’ dubbel glas, ontgaat hem dan ook niet. “Een gevolg van een inbraak in 2013”, vertelt de vrouw des huizes.

Nico noteert nauwgezet. Of de buitenmuren geïsoleerd zijn, vraagt hij aan de eigenaars. Die kennis is de voorbije vijftig jaar ergens verloren gegaan. Even overweegt hij een gaatje te boren, maar uiteindelijk vindt hij op de zolder het antwoord. In de muren blijkt geen isolatie te zitten, in het hellende dak 6 centimeter. “In de jaren 70 was niemand daarmee bezig, maar aan wie nu bouwt, raad ik aan om van alles foto’s te maken. Zelfs van de stickers op de verpakking van het isolatiemateriaal.”

“Ik ken firma’s die verwachten dat hun energiedeskundigen vier huizen bezoeken per dag en dat al die gegevens ’s avonds in het systeem zitten. Sorry, maar dat lukt niet als je het goed wil doen”

Nico Huysmans

Energiedeskundige

Ook in de Diestse woning maakt Nico voortdurend foto’s van de labels op bijvoorbeeld de airco-toestellen. “Die geven me alle info, zodat ik straks thuis het technische boekje van die installatie kan opzoeken.”

Gaskachel

In de woonkamer botsten we op een gaskachel. “Ai, dat zijn minpunten zeker?”, vreest het koppel. “We zetten die eigenlijk nooit op. We kochten die jaren geleden voor de gezelligheid, maar het was niet wat we ervan verwacht hadden. Een verloren investering ...”

In de VRT-reportage ging een van de energiedeskundigen in op de vraag om die gaskachel ‘te vergeten’. “Maar ik snap niet waarom je dat zou doen”, zegt Nico. “Zo’n gaskachel heeft inderdaad een negatieve invloed op de EPC-score, maar die is echt wel beperkt.”

Het moge duidelijk zijn. Nico neemt z’n vak ernstig. Of toch z’n bijberoep. “Ik ben crew leader bij Datwyler, enkel in het weekend. Dan werk ik twee dagen twaalf uur per dag, en door de week ben ik thuis. EPC’s opmaken is een uit de hand gelopen hobby, ik doe dit omdat ik het graag doe. Of deze mensen nu een B-, D- of F-label krijgen, maakt mij eigenlijk weinig uit. Wat ik wil, is dat hun EPC overeenstemt met de werkelijkheid en dat het dus correct is. Ik ken firma’s die van hun energiedeskundigen verwachten dat ze vier huizen bezoeken per dag en dat al die gegevens ’s avonds in het systeem zitten. Sorry, maar dat lukt niet als je het goed wil doen.”

Dikke muren

Nico volgt dan ook strikt het protocol. Maar hij geeft toe dat theorie en praktijk daarin nogal eens uit elkaar durven te liggen. “Stel dat je een huis hebt met heel dikke muren, zonder muurisolatie. Dan kan ik enkel aangeven dat de muren niet geïsoleerd zijn. De dikte van de muur speelt dus op papier geen enkele rol, terwijl dat in praktijk een groot verschil maakt. Maar als een woning om die reden een E- of F-label krijgt, moet je die na aankoop wel verplicht renoveren. Minister Zuhal Demir (bevoegd voor Energie, red.) zou beter eens mee op pad gaan met een energiedeskundige. De aanwezigheid van een thuisbatterij bijvoorbeeld kan ik niet ingeven in de software. Terwijl dat in praktijk toch een enorm verschil maakt voor het energieverbruik in die woning.”

“In totaal moet je voor een woning toch vier uur tellen. Bij huizen met een D-, E- of F-label geef ik ook altijd gratis enkele simulaties”

Nico Huysmans

Energiedeskundige

Nadat Nico ook nog eens uitvoerig alle kamers, buitenmuren en ramen opgemeten heeft, zit het werk erop. Dik twee uur nadat hij z’n eerste foto van het huis maakte. “En thuis ben ik nog anderhalf uur bezig met het invoeren van de gegevens in de software en het opzoeken van technische fiches. In totaal moet je voor een woning toch vier uur tellen. Bij huizen met een D-, E- of F-label geef ik ook altijd gratis enkele simulaties. Zo bereken ik bijvoorbeeld wat het EPC-label zou zijn als de eigenaars het dak zouden laten isoleren of zonnepanelen zouden leggen. Dat is altijd interessant voor de kopers.”

Vast bedrag

Het bedrag dat Nico vraagt, ziet hij liever niet in de krant verschijnen. Maar het is een vast bedrag, ongeacht of het gaat om een klein appartementje of een grote villa. “You win some, you lose some”, zegt hij. “De ene keer hou ik er meer aan over dan de andere keer, maar het maakt het wel eenvoudig. Sommigen beginnen de prijs te berekenen op basis van de oppervlakte, maar daar hou ik niet van. Bovendien: soms heb je bij een appartement meer werk dan bij een vrijstaand huis, doordat er veel kleine kamertjes zijn.”

Tot slot wijzen we Nico erop dat zijn vraagprijs, in vergelijking met wat we elders horen, écht wel niet hoog is. Tel daar nog vier uur werk bij, en we vragen ons af of Nico’s sop de kool wel waard is. “Ik hou hier inderdaad niet veel aan over. Maar nogmaals, het is een uit de hand gelopen hobby.”

Een week later laat Nico ons weten dat het huis een jaarlijks theoretisch verbruik van 333 kWh/m² heeft. Dat komt neer op label D. “Ik heb ook een simulatie gedaan zonder de gaskachel. Dan kwam ik uit op 331 kWh/m². De invloed is dus heel beperkt.”