Familieleden van Israëlische gijzelaars vragen aan Internationaal Strafhof in Den Haag om Hamasleiders te vervolgen
Ongeveer honderd familieleden van de Israëliërs die op 7 oktober werden ontvoerd naar Gaza, hebben aan het Internationaal Strafhof in Den Haag gevraagd om de leiders van Hamas te vervolgen. Ze willen dat die vervolgd worden voor "ontvoering, het nemen van gijzelaars, seksueel geweld, marteling en andere misdaden. "Eigenlijk is die klacht juridisch overbodig", vertelt Thomas Gillis, die advocaat is bij de balie van het Strafhof. "Er spelen vooral politieke redenen."
De afgelopen vier maanden hebben de advocaten van het Forum van Gijzelaars en Vermiste Families (de organisatie die de familieleden van de gijzelaars bijstaat) een juridische klacht tegen de leiders van de terroristische organisatie Hamas voorbereid. Enkele tientallen advocaten zullen die klacht samen met zo'n 100 vertegenwoordigers van familieleden indienen bij het Internationaal Strafhof in Den Haag.
De klacht bevat aanklachten tegen Hamasleiders van "ontvoering, misdaden van seksueel geweld, marteling en andere ernstige beschuldigingen", zegt de organisatie in een verklaring.
De Israëliërs werden verwelkomd door demonstranten - onder wie heel wat Nederlandse Joden - die "bring them home now" (breng ze thuis) scandeerden. De familieleden en overlevenden gingen naar het Strafhof om getuigenissen en informatie over de daden van Hamasstrijders af te leveren.
Toch gaat het vooral om een symbolische en politieke zet, weet Thomas Gillis. Hij is advocaat internationaal strafrecht aan de balie van Gent en ook aan de balie van dat Internationaal Strafhof van Den Haag
"Juridisch niet noodzakelijk"
"Ik wil duidelijk stellen dat wat men vandaag eigenlijk doet, juridisch genuanceerd moet worden", begint hij. "De hoofdaanklager van het Strafhof Karim Khan en zijn team zijn eigenlijk al sinds 2021 bezig met een onderzoek naar de Palestijnse situatie. Het is een zeer grondig onderzoek en zal waarschijnlijk wel nog enige tijd duren."
Maar ondanks de focus van het onderzoek op de Palestijnse zaak, vallen ook de situatie van de Israëlische gijzelaars en de wreedheden van Hamas onder de bevoegdheid van dat onderzoek van Khan. "En het is net daar dat ik de aandacht op wil vestigen", gaat Gillis verder. "Eigenlijk is de klacht van de familieleden juridisch niet noodzakelijk, omdat men zich als slachtoffer ook kan aanmelden bij het lopende onderzoek. Dat staat ook heel duidelijk in de verdragen."
Wat is het Internationaal Strafhof?
Het Internationaal Strafhof (ICC) vervolgt individuen voor oorlogsmisdaden. Dat is niet hetzelfde als het Internationaal Gerechtshof (ICJ). Het ICJ is de hoogste rechtbank van de Verenigde Naties, en oordeelt over conflicten tussen staten.
Politiek gemotiveerd
Volgens Gillis speelt er dus nog een ander motief. "De Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn oorlogskabinet hebben nog heel weinig steun. Door die klacht nu in te dienen hopen de familieleden de druk op Netanyahu op te voeren en de situatie van de gijzelaars brandend actueel te houden. Uiteindelijk hopen ze op een nieuw staakt-het-vuren en de vrijlating van alle resterende gijzelaars."
Vooral politieke motieven spelen dus een rol, maar ook de timing is volgens Gillis niet toevallig. "Op dit moment zitten in Caïro de bazen van de Amerikaanse, Egyptische, Israëlische en Qatarese inlichtingendiensten samen om tot een mogelijk akkoord te komen over de vrijlating van gijzelaars. Het is natuurlijk niet toevallig dat de klacht net nu ingediend wordt."
Het onderzoek dat nu gevoerd wordt zal uiteindelijk leiden tot de veroordeling van mensen met juridische verantwoordelijkheid
Dat betekent echter niet dat de klacht ongegrond is, vindt Gillis. "Het is absoluut hun goed recht om die klacht in te dienen. Ik begrijp natuurlijk ook dat zij naasten en vrienden verloren hebben op 7 oktober. Ik heb daar geen moreel oordeel over te vellen. Ik wil enkel de juridisch nuance aanhalen over het belang ervan."
"Maar het onderzoek dat nu grondig gevoerd wordt door de hoofdaanklager, die erom bekend staat zeer correct en sereen te zijn, zal uiteindelijk leiden tot de veroordeling van de mensen die een juridische verantwoordelijkheid dragen."