Koop geen oesters voor valentijn, maar de iconische ‘liefdesvis’: “Hij is echt fijner van smaak en textuur”

In het gewone leven is de ‘liefdesvis’ de skrei, een type kabeljauw. Maar laat ons beginnen met een populair misverstand uit de wereld te halen: skrei is de benaming voor een trekkende kabeljauw en geen vissoort op zich.

Lies Vansteenbrugge, mariene bioloog bij het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO: “Skrei is kabeljauw die normaal voorkomt in de Barentszee in het hoge noorden. Tijdens de winter trekt hij naar zuidelijkere, voedselrijke wateren langs de kusten van Noord-Noorwegen. De vis wijkt onder meer uit naar de Lofoten, een eilandengroep in het noorden van Noorwegen, waar hij zich tegoed doet aan garnaalachtigen, inktvis en kleinere vissoorten zoals haring en lodde.”

Dankzij die lange trektocht en het feestmaal dat de skrei daar vindt, is de vis rijk aan voedingsstoffen. “Voornamelijk eiwitten, vitaminen en omega 3. Het is een heel gezonde vis met een laag vetgehalte. Het vlees is ook lekker van smaak, vind ik persoonlijk.” De trektocht die de skrei aflegt, levert hem niet alleen een stevige structuur, maar ook zijn naam op, want ‘skrei’ komt van het oud-Noorse woord skrida, dat ‘zwerven’ betekent.

Maar waarom wordt deze vis dan de liefdesvis genoemd? Omdat de vrouwtjes en mannetjes bij het paaien buik aan buik zwemmen, klinkt het romantische verhaal. Vansteenbrugge stelt dat mooie beeld bij. “Veel vissen paaien op die manier, dus in dat opzicht zijn ze niet zo uniek. De naam zal vooral te maken hebben met het feit dat de skrei in februari, de periode rond valentijn, op zijn best is. Wat het een ideale ‘liefdesvis’ maakt om acties mee te doen.”

Sven Demuynck van vishandel C-Food in Lochristi heeft de vis elk jaar in zijn toonbank liggen en beaamt wat Vansteenbrugge weet te vertellen over de structuur van de vis. “Hoewel de skrei gewoon kabeljauw is, heeft hij wel een andere textuur. Die is veel vaster dan gewone kabeljauw door de lange trektocht en de koudere temperaturen waarin hij leeft.” Hij vergelijkt het verschil tussen skrei en kabeljauw uit zuidelijkere gebieden met het verschil tussen maatjes en haring: het zijn vissen die zeer rijk zijn aan voedingsstoffen.

De structuur van de vis leent zich dan ook perfect om hem te grillen en in kleine plakjes te snijden zonder dat hij uit elkaar valt. “Dankzij de mooie witte, vaste stukjes kan je echt uitpakken met de presentatie. In veel toprestaurants zal je ook skrei terugvinden op de kaart. Misschien omdat kabeljauw wat te gewoon is, maar ook omdat skrei echt fijner is van smaak en textuur.”

Skrei ligt vanaf half januari tot halfweg maart ongeveer in de toonbank. “Dan is hij op zijn best”, weet Sven. Die verkrijgbaarheidsreden past volgens hem ook beter bij de bijnaam dan de manier waarop de vissen paaien. “Maar zo’n romantisch verhaal helpt natuurlijk om de vis onder de aandacht te brengen, zeker met valentijn.”

Goedkoop is de vis dan weer niet. “Hij kost nu 42 euro per kilo, maar de prijs komt van 49 euro per kilo.” Daarmee is de vis best prijzig, zeker als je weet dat tarbot bij ons bekend staat als een dure vis en doorgaans 30 euro per kilo kost.

Achter dat prijskaartje gaan meerdere redenen schuil. In de eerste plaats is het slechts een deel van het kabeljauwbestand in de Barentszee die de migratie aflegt, gedurende een beperkte periode van het jaar, wat het aanbod kleiner maakt in vergelijking met kabeljauw uit andere gebieden of andere vissoorten. “Het toegestane volume dat vissers dit jaar mogen vangen ligt ook 20 procent lager dan vorig jaar”, vertelt Vansteenbrugge.

Skrei wordt vooral bevist door Noorse vaartuigen, maar ook Rusland, de Faeröereilanden, Spanje en Groenland hebben vangstrechten voor de Barentszee. “Skrei vormt trouwens een van de oudste exportproducten van Noorwegen, waar ook de eitjes en de lever van de vis een ware delicatesse zijn”, weet Vansteenbrugge.

Onze Vlaamse vissers gaan niet verder dan de zuidelijke kusten van Noorwegen. Dat betekent dat de skrei op ons bord ingevoerd is, voornamelijk uit Noorwegen, en dat uit zich in de prijs. De skrei die in de toonbank van Sven ligt, is dan weer ingevoerd uit Denemarken, waartoe Groenland behoort.

Pizzachef Luca Fabozzi deelt de 8 geheimen van echte Italianen voor Wereldpizzadag: “Doe de kaas er pas de laatste minuut in de oven op” (+)

Welke olie om in te bakken is het gezondst? Diëtiste schept duidelijkheid: “Deze gebruik je beter niet elke dag” (+)

Van spek tot roerei en cake: dit kan je allemaal klaarmaken met je microgolfoven om geld te besparen in de keuken. “Zelfs krokant spek is een optie” (+)