Zij begonnen met een open relatie: ‘Na een jaar was de relatie van mijn man voorbij en kreeg hij de kans om met een heleboel vrouwen te daten. Daar genoot hij zichtbaar van’

Uit recente onderzoeken in westerse landen blijkt dat de vanzelfsprekendheid van de monogame relatie op haar retour is: ruim de helft van de mensen heeft begrip voor wie er meerdere partners tegelijk op na houdt. Bij open monogamie, ook wel ethische non-monogamie of een open relatie genoemd, heb je één primaire partner en bouw je daarnaast secundaire liefdesrelaties uit. Bij polygamie onderhoud je meerdere gelijkwaardige relaties.

STIKJALOERS

Rhea Darens (53), relatietherapeut voor open relaties, had 23 jaar lang een monogame relatie met haar man, tot ze op haar 40ste halsoverkop verliefd werd op een collega.

Rhea Darens: “Ik ben al sinds mijn 16de samen met mijn man, dus we hadden allebei nooit een ander vriendje of vriendinnetje gehad. Onze relatie was goed, we hadden drie gezonde kinderen, we hielden van elkaar en ik kwam niets tekort. Maar ineens was daar die collega op wie ik verliefd werd.

“Heel mijn leven had ik eerlijkheid binnen de relatie gepredikt, maar ineens was dat niet zo vanzelfsprekend meer. Het zou natuurlijk reuze eerlijk zijn om hem te vertellen over mijn verliefdheid, maar daarmee zou ik hem ook pijn doen. Was stiekem vreemdgaan een betere optie? Ik heb het overwogen, maar ik wist dat ik er, in het besef dat ik mijn man bedroog, weinig plezier aan zou beleven.

“Uiteindelijk besloot ik toch om mijn man het idee van een open relatie voor te leggen.”

Wat gaf de doorslag?

Darens: “De angst dat ik op mijn 80ste met spijt zou denken: ik heb niet eens de vraag durven te stellen.

“Mijn man en ik waren op fietsvakantie en voerden een open gesprek. Ik was voorzichtig, wilde niets afdwingen. Als hij het niet zag zitten, zou ik de verliefdheid abrupt afbreken en zocht ik wel een nieuwe baan. Ik zei: ‘Het enige wat ik van je vraag, is dat je er een maand over nadenkt.’”

En na die maand ging hij akkoord.

Darens: “En toen begon direct de praktische onderhandeling: ik had al iemand, hij nog niet. Ik beloofde te wachten met mijn collega tot hij ook iemand had gevonden. Binnen een maand was het al zover: hij had iets aangeknoopt met de leukste vrouw van zijn sportvereniging.”

Hoe was dat voor jou, weten dat je man met een ander gaat?

Darens: “Zelf een geliefde hebben is leuk, maar het is een stuk lastiger om je partner met iemand anders te zien. Eerlijk: we waren stikjaloers op elkaar. Als twee mensen totaal ongeschikt waren voor een open relatie, waren wij het wel.

“Binnen een half jaar zaten we bij de relatietherapeut. We zouden het best onze geliefden de deur wijzen, adviseerde hij. Maar dat konden we niet. We waren net begonnen, we konden niet al meteen stoppen.

“In het begin voelde ik me schuldig, ik dacht: al dat gedoe komt door mij. Maar na verloop van tijd besloten we om het gedoe te omarmen en te zeggen: ja, het mag een moeilijke relatievorm zijn en we mogen diep door de shit gaan. Als we daarna maar zorgen dat we er samen uit komen.”

Volgde er veel shit en gedoe?

Darens: “En of. Sowieso ligt er een enorme uitdaging in het bewaken van de balans. Van meer dan één persoon houden is makkelijk, dat kunnen we allemaal, maar voor meer dan één persoon zorgen, dat is lastig. Het is ook makkelijker om begrip van je partner te verwachten dan om zelf een afspraak met de geliefde op te offeren.

“Bovendien verandert de situatie voortdurend. Na een jaar was de relatie van mijn man voorbij en kreeg hij de kans om met een heleboel vrouwen te daten. Iets wat hij nog nooit had gedaan en waarvan hij zichtbaar genoot. Ondertussen zat ik vast in een duale monogame relatie, want mijn geliefde was er niet zo happig op dat ik ook lekker in het rond zou daten.”

Hadden jij en je man vooraf richtlijnen voor de open relatie opgesteld?

Darens: “In het begin ben je zó bang, en dan probeer je die angst weg te nemen door zoveel mogelijk afspraken te maken. Dit mag wel, dat mag niet. Na verloop van tijd hebben we veel dingen losgelaten. Een aantal afspraken is gebleven: we zorgen ervoor dat de seks tussen ons tweeën goed blijft, we nemen geen partners mee naar huis en proberen in de weekends vooral tijd voor elkaar te maken.

“Afspraken maken heeft absoluut zijn nut: je geeft aan wat voor jou echt belangrijk is. Maar dezelfde regels kunnen ook stokken worden waarmee je kunt slaan. En het is een illusie dat je je op elke situatie kunt voorbereiden.”

Waar was je niet op voorbereid?

Darens: “Het overlijden van mijn geliefde. Hij is in zijn slaap gestorven. Hij was een stuk ouder dan ik, maar het was volkomen onverwacht. En het was ontzettend onwerkelijk en verschrikkelijk ontregelend. Op dat moment wilde ik het liefst een tijdje rust in de tent. Ik wenste dat mijn man de open relatie een maand on hold zou zetten. Dat was lastig, want hij had op dat moment een vaste vriendin en zij zag dat niet zitten. Ze was bang dat wij zouden stoppen met de open relatie en dat ze mijn man kwijt zou raken. Diep in haar hart wilde ze een monogame relatie met hem.

“We zaten toen zes jaar in een open relatie en dachten dat we non-monogamie nu wel beheersten. Dat we wisten hoe het werkte en de dynamieken doorzagen. Maar plots zaten we in een snel escalerende relatiecrisis. Alles was weer complex en de rollen waren bovendien omgedraaid: nu was ik degene die geen geliefde meer had.”

Hoe kwam het weer goed?

Darens: “Dat heeft jaren geduurd. Toen de relatie van mijn man met zijn vriendin na een aantal jaren eindigde, hebben we de tijd genomen om alle shit in ons leven op te ruimen. We zijn een maand lang elke ochtend samen een uur gaan wandelen. Een uur waarin we hebben gepraat, geschreeuwd en gehuild, tot alles weer schoon was.

“Sinds we die crisis overwonnen hebben, staat onze relatie weer als een huis en zijn we hechter dan ooit. Nu maakt het me ook niet meer uit of mijn man één, twee of meer vriendinnen heeft.”

Hoeveel heeft hij er?

Darens: “Hij heeft er momenteel drie, en ik één. Vanzelfsprekend brengen die relaties nog weleens gedoe met zich mee, maar onze relatie raakt er niet meer door uit koers.”

Jullie kinderen weten pas sinds vorig jaar van jullie open relatie. Hoe reageerden zij?

Darens: “Ze waren erg begripvol. Het zijn nu twintigers en ze zien om zich heen allerlei vormen van non-exclusiviteit in relaties, dus zo gek is het voor hen niet. Het is natuurlijk wel vreemd dat ze de geschiedenis van hun jeugd voor een stuk moeten herschrijven. Maar ze vonden het vooral positief dat we het hun nu pas verteld hebben. Dat we ze er niet mee hebben lastiggevallen toen ze nog thuis woonden.”

Hebben ze nooit iets gemerkt?

Darens: “De ruzies natuurlijk wel af en toe, maar de open relatie hebben we verborgen kunnen houden. We zijn erg voorzichtig geweest, ook omdat het vaak lang duurt voor je weet of een nieuwe relatie duurzaam is. Bij monogame relaties is de kans dat een eerste huwelijk in een scheiding eindigt ruim 40 procent, voor een tweede huwelijk is dat 65 procent. De slaagkans van een nieuwe liefde bij een open relatie is misschien hetzelfde of zal zelfs iets lager liggen.”

Heb je tijdens crisismomenten weleens gedacht: was ik er maar nooit aan begonnen?

Darens: “Als mijn man en ik uit elkaar waren gegaan, had ik 100 procent zeker spijt gehad van de open relatie. Maar nu we nog samen zijn, heb ik hooguit weleens spijt over al het gedoe dat ermee gepaard is gegaan.

“Ik weet niet of een open relatie je uiteindelijk veel gelukkiger maakt, maar het heeft de band met mijn man veel inniger gemaakt en het heeft onze levens enorm verrijkt. Het heeft ervaringen en vriendschappen opgeleverd die ik niet had willen missen.

“Ook met geliefden met wie de relatie is stukgelopen, heb ik vaak nog een zeer sterke band en een diepgaande connectie. Een scheiding in een monogame relatie kan soms definitief zijn, maar bij een open relatie verloopt een breuk vaak vloeiender. Wat er ook gebeurt, je maakt toch een bijzondere fase met elkaar mee.”

MET DRIE OP DE SOFA

Niet iedereen kiest voor een primaire partner. Tom De Smet (32) is polygaam. Hij woont alleen en onderhoudt twee gelijkwaardige relaties: één met een vrouw die net als hij alleen woont, een andere met een vrouw die getrouwd is en een zoontje heeft. Hoe gaat dat in zijn werk? Heeft hij contact met dat gezin?

Tom De Smet: “Zeker, ik kom er over de vloer als haar man en 5-jarige zoon ook thuis zijn. Ik heb er zelfs de feestdagen doorgebracht. De band met haar man is gemoedelijk: we zijn geen beste vrienden, maar met kerst zaten we wel samen in de zetel te gamen, met onze gezamenlijke partner tussen ons in (lacht). We knuffelen soms ook in de zetel als haar man in dezelfde ruimte is, al blijft het wel zoeken naar hoeveel affectie ik kan tonen.

“Met haar zoontje speel ik vaak schaak. Door zijn leeftijd begrijpt hij nog niet veel van de situatie, hij ziet me als een vriend des huizes.”

Een huisvriend die blijft slapen en die mama op de mond kust?

De Smet: “Ik denk niet dat hij ons al heeft zien kussen, en anders zou hij het vast niet gek vinden.

“Ik ben er nog niet blijven slapen, maar dat is toeval. Haar man heeft ook een andere relatie, dus ik zou er wel kunnen blijven overnachten als hij bij zijn andere partner is. En dan zouden we in hun bed slapen, ja.”

Speelt er jaloezie tussen jou en de man van je partner?

De Smet: “Van mijn kant in ieder geval niet. Jaloezie is voor mij een symptoom van een gebrek aan vertrouwen in een relatie, en dat is hier niet aan de orde. De man van mijn partner is op de hoogte van alles wat er gebeurt tussen zijn vrouw en mij. Dat voelt erg veilig aan. Ik ken iemand die in een open relatie zit waarin ze alles geheimhouden, maar daar geloof ik niet in. Alles wat je niet weet, begin je immers zelf in te vullen.

“Ook van competitiedrang is geen sprake: het huwelijk met haar man is in mijn ogen de primaire relatie en dat respecteer ik. En als mijn partner plots al haar tijd met mij zou willen spenderen en geen energie meer in de relatie met haar man zou steken, zouden bij mij alle alarmbellen afgaan.

“Ik zie haar man als iemand die mijn partner gelukkig maakt, en daar word ik ook blij van. In de niet-monogame wereld heet dat compersie: empathisch tevreden zijn als je partner gelukkig is door iemand anders’ toedoen. De stomste vraag die ik vaak krijg, vind ik: ‘Wat ga je doen als die man weg is?’ Ik wil helemaal niet dat hij verdwijnt!”

Is een relatie met meerdere partners geen enorme planningspuzzel?

De Smet: “Ja, zelfs met twee partners is het al zoeken en passen. We moeten onze agenda erbij nemen en voor de drie komende weken vastleggen wanneer we elkaar kunnen zien. Eén keer per week is toch het minimum.

“Ik zorg er ook voor dat ik beide partners genoeg aandacht geef, zodat de ene relatie niet onderontwikkeld blijft. Daarnaast moet ik ook tijd nemen voor mezelf om na te denken, en mijn emoties en gevoelens een plaats te geven. En eerlijk en open communiceren is superbelangrijk – maar dat geldt evengoed in een monogame relatie.

“Veel mensen denken: ah, jij bent poly, dus je poept gewoon rond. Maar ik heb niet het gevoel heb dat ik meer behoefte aan seks heb dan anderen. Seks hoort erbij, maar ook: samen leuke dingen doen, er voor elkaar zijn op moeilijke momenten – alles van een gewone relatie, dus.”

Je bent nu een klein jaar bezig met polyamorie, hoe zie je het ontwikkelen?

De Smet: “Ik geloof echt dat ik meerdere liefdesrelaties tegelijk kan opbouwen, die allemaal even diep snijden. Mijn opa zei me dat ik mijn partner maar eens moest meenemen als ik écht een serieuze relatie heb, maar ik heb geantwoord dat hij toch een grotere tafel zal moeten kopen (lacht).

“Hoe het verder zal verlopen, daar ben ik niet al te veel mee bezig. Wie weet wonen we ooit met drie of vier samen? Of woon ik met vijf mensen samen die ik nu nog niet ken? Het kan allemaal.”

PIJN EN ELLENDE

In de zinderende roman Open, waarvoor Philip Huff (39) grotendeels uit zijn eigen pijnlijke ervaringen heeft geput, ziet het hoofdpersonage na zeven turbulente jaren zijn open relatie stranden. Toen we de laatste pagina hadden omgeslagen, dachten we: die open monogamie is toch ook niet alles.

Philip Huff: “Niets is zaligmakend, dus ook een open relatie niet. Schrijver Peter Buwalda noemt mijn boek ‘een bijsluiter’ en dat is het misschien ook wel. Je krijgt een doorleefd perspectief op alle mogelijke pijn en ellende die een open relatie meebrengt.”

Tegelijk is het geen pleidooi voor monogamie.

Huff (lacht): “Klopt. In het boek zijn er ook wel monogame mensen die vreemdgaan, ja, zoals in veel literaire romans trouwens – dat zijn evenmin pleidooien voor een monogame relatie.”

En niet alleen in de literatuur.

Huff: “Iemand zei eens: monogamie is een combinatie van monopoly en origami, niemand weet wat precies de regels zijn of hoe je het spel moet spelen. Tegelijk ontkennen we dat graag en doen we alsof het simpel is: we houden van elkaar en zijn goed genoeg voor elkaar. We vertellen onszelf de perfecte romantische verhalen – over Romeo en Julia, over die grote liefde die alleen door de dood beëindigd kan worden. Maar daarmee misleiden we onszelf, want in werkelijkheid kan de liefde op alle mogelijke manieren tot een einde komen.”

‘Ik wilde een open relatie juist omdat ik me wilde committeren aan een heel leven met één iemand’, schrijf je in het boek.

Huff: “De verteller in het boek ervoer als vrijgezel dat mensen die monogaam waren, dat in werkelijkheid zelden waren. Vreemdgaan is geen rariteit, het is iets wat volop voorkomt. De vraag is dan: hoe ga je daarmee om? Een open relatie zou een manier kunnen zijn.”

Een personage zegt: ‘Ethische non-monogamie, wat een ingewikkelde woorden. Zeg dan gewoon dat je met iemand anders wil neuken.’

Huff: “Zeg maar eens tegen je partner dat je met een ander wilt neuken. Hoe denk je dat dat valt? Kijk, als je bij de start van een relatie al samen de romantische mythe doorprikt en onderkent dat je tegen dingen aan zult lopen, en samen alles openzet en bespreekbaar maakt, zou je de kans kunnen vergroten om er ook samen goed uit te komen. Dat is het experiment.”

Het start met een duidelijke visie en heldere richtlijnen. En toch ontspoort het razendsnel. Is dat naïviteit?

Huff: “Een zekere naïviteit is noodzakelijk, anders zou je niet aan zo’n open relatie beginnen. Het is zoals bij de verbouwing van je keuken: als je vooraf al weet hoeveel stress die veroorzaakt, blijf je wellicht voor altijd in die aftandse oude keuken koken.

“In mijn boek raakt de relatie snel van de rails omdat de afgesproken richtlijnen met de voeten worden getreden en het koppel met de ellende van leugens te maken krijgt.”

De relatie begint met de belofte van totale openheid, maar al snel wordt een affaire verzwegen. Waarom is het zo moeilijk om echt open te zijn?

Huff: “Omdat liefde en liegen soms dicht bij elkaar liggen. Je houdt jezelf voor dat je iets verzwijgt omdat je de ander niet wilt kwetsen. Tegelijk lieg je ook omdat je jezelf niets wilt ontzeggen. Een leugen komt soms gewoon lekker uit, het maakt je vrij om te doen wat je wilt.”

‘Ik loog omdat ik geen zin had in gezeik’, schrijf je.

Huff: “Liegen wordt vooral ingewikkeld als je het meer voor je eigen gewin doet dan voor het grotere goed van de relatie. Door niet eerlijk te zijn manipuleer je de realiteit van de ander, beschadig je de ander. En als je, te laat, toch besluit de boel op te biechten, ben je geneigd om de minimale versie te vertellen. Je denkt: de rest vertel ik later wel. Elke pr-specialist zal je aanraden om in één keer al het slechte nieuws op tafel te leggen, maar in een relatie brengen we het slechte nieuws liever in kleine, vernietigende golfjes.”

Nog een pijnpunt dat je aanhaalt: een open relatie is per definitie onevenwichtig.

Huff: “Zolang er evenwicht is, is het dikke pret: jij zoent een keer met iemand op een feestje van de uitgeverij, je partner zoent een keer op een feestje in het ziekenhuis. Maar op het moment dat de ander iemand écht leuk gaat vinden en daarvoor ruimte gaat vrijmaken in de agenda, wordt het minder prettig. Dan zit jij ineens met de vraag: als hij of zij op zaterdagavond met die ander op stap gaat, ben ik dan een sukkel als ik thuis een boek zit te lezen?”

En het wordt nog minder leuk als het tussen je partner en haar geliefde echt serieus lijkt te worden.

Huff: “Ineens bedreigen de gevoelens van je partner voor iemand anders je relatie wezenlijk en ontstaat de vrees dat je de ander kwijt zult raken. De angst en de jaloezie die dan naar boven komen, zijn weinig bevorderend voor de relatie. Probeer maar eens om een aangename partner te blijven als de angst de bovenhand heeft gekregen.”

Je hoofdpersonage vervloekt seksuologe Esther Perel.

Huff: “Volgens haar is er niks aantrekkelijker voor een partner dan een geliefde die onbesuisd en autonoom door het leven gaat. Absoluut waar, maar de praktijk is weerbarstiger: als je partner zo superautonoom leuke dingen gaat doen met andere mensen, kan dat ook bedreigend aanvoelen.

“In elke relatievorm schuilt de spanning tussen een hunkering naar geborgenheid en een verlangen naar vrijheid en nieuwigheid. Hoe dieper en geborgener een relatie wordt, hoe minder onverwacht en verrassend. Hoe meer onvoorspelbaarheid, hoe minder geborgenheid. Die dualiteit kan je verscheuren.”

Wanneer de open relatie stukloopt, reageert de omgeving nogal wisselend.

Huff: “De verteller brengt zijn broer het nieuws, waarop die antwoordt: ‘Wat had je dan verwacht?’ Dat is natuurlijk heel kil.

“Als je voor een ander relatiemodel dan de dominante vorm kiest, bots je al snel op onbegrip. Zelfs bij mensen die veel van je houden en je welwillend zijn. Niet zo vreemd, want wie zich ervoor openstelt, zet zijn eigen relatiemodel op losse schroeven. Daar heeft niet iedereen zin in.

“Toch zou ik het enorm bevrijdend vinden als de tirannie van de monogamie doorbroken zou worden en iedereen gewoon kiest hoe hij of zij relaties wil uitbouwen, of dat nu open, polyamoreus, in een trio of op een andere manier is. En dat iedereen er vervolgens op volstrekt eigen wijze een potje van kan maken.”

EXEN EN CRUSHES

De nieuwe relatievormen zijn geen modegril, zegt de Amerikaanse seksuologe Tammy Nelson (61). Haar onlangs vertaalde Open monogamie leest als een praktische gids voor wie zelf de eerste stapjes wil zetten richting uitbreiding van zijn liefdesleven. Want hoe open je precies je monogame relatie? En hoe vooral niet?

Tammy Nelson: “Een slecht startpunt is alvast om het gesprek over een open relatie te beginnen als je gewoon een legitimering zoekt voor het voortzetten van een affaire. Je zet je partner dan voor het blok: ‘Gun je mij dit of laat je me in de steek?’

“Open monogamie moet je ook niet zien als een middel om een gebroken relatie te repareren. Het is juist essentieel dat je vertrekt vanuit een stabiele basis, waarin je elkaar graag ziet en elkaar verdere ontplooiing gunt.”

Wat me vooral moeilijk lijkt, is dat die heerlijke wittebroodsweken met een nieuwe geliefde erg zullen contrasteren met de langlopende relatie met je partner, waarin altijd kleine ergernissen, bezorgdheden of De Sleur op de loer liggen.

Nelson: “Verliefdheid is inderdaad een wonderbaarlijk gevoel. Wie hunkert er niet naar om begeerd te worden door een nieuwe aantrekkelijke ander? En dan kan al snel de gedachte opkomen dat je met die persoon je leven moet delen in plaats van met je partner.

“Biologisch gezien zal die verliefde gemoedstoestand echter na 3 tot 27 maanden uitdoven en kom je in het volgende stadium van je relatie, de conflictfase. En daarin zal je relatie tot het einde der dagen verkeren. Dat klinkt misschien deprimerend, maar al die botsingen kunnen je ook verrijken: als je bereid bent om samen met je partner ieder conflict te overwinnen, kun je als individu én als koppel groeien en bouw je een unieke relatie uit.

“Alle polyamoreuze mensen zullen erkennen dat elk van hun langlopende relaties onvergelijkbaar is, en dat de ene partner niet zomaar de andere kan vervangen.”

Is de liefde voor iedere partner ook uniek?

Nelson: “Het is net zoals bij mensen die meerdere kinderen hebben. Je houdt van elk van je kinderen op een andere manier, en het is niet zo dat de liefde voor het ene kind de liefde voor het andere in de weg staat. Bij elke partner met wie ik samen was, heb ik een andere kant van mezelf ontdekt, bij elke partner kon ik een andere persoon zijn. Als je er vervolgens in slaagt om al die kanten van jezelf te integreren, zul je je als mens veel vollediger voelen.”

In je boek waarschuw je wel: bezint eer ge begint.

Nelson: “Vóór je de eerste stappen richting open monogamie zet, dus vóór je iets met iemand begint, zou je alles moeten doorspreken. Je zou tot twee uur ’s nachts moeten praten, tot je kapot bent, en de volgende dag doorgaan. Praat over welke vorm je ziet zitten, over de mogelijke risico’s, over hoe je eerlijk en transparant kunt blijven, over welke grenzen jullie stellen en over hoe jullie die grenzen bewaken. Leg verschillende scenario’s op tafel, zodat je de drempel verlaagt om het gesprek op te pikken als het écht nodig is.”

Sommige mensen spreken af: je mag gerust met anderen gaan, maar ik wil er niets over horen.

Nelson: “Maar zelfs zo’n afspraak moet je goed doorpraten, want wat betekent het precies als je er niets over mag vertellen? Mag ik het niet vertellen als ik op een date ga? Moet ik dan liegen over waar ik ben? Mag ik wel vertellen over een date, maar niet over de seks? Moet ik het zeggen als ik grote gevoelens ontwikkel voor een ander?”

Ik noteer: praten, praten, praten.

Nelson: “En luisteren. Maar dan écht luisteren en er ook voor zorgen dat de ander voelt dat je geluisterd hebt.

“Het vergt wel oefening om je gevoelens goed onder woorden te brengen en ze ook zelf te analyseren. Stel dat je jaloezie voelt: dan is het interessant om te onderzoeken waar die precies uit voortkomt. Het kan zijn dat je jaloezie voelt over de affectie of over de seks, maar net zo goed omdat je merkt dat je minder aandacht krijgt, dat je minder tijd met de ander doorbrengt of dat je partner voortdurend zit te appen met zijn liefje, maar jou niet meer vraagt hoe je werkdag was.

“Je hoeft niet bang te zijn voor jaloezie. Het gevoel kan een soort kanarie in de koolmijn zijn: als je jaloezie voelt, kan dat een teken zijn dat je iets moet aanpakken in de relatie.”

Monogamie is al eeuwenlang de dominante relatievorm. Waarom zouden mensen nu op zoek gaan naar iets anders?

Nelson: “We leven almaar langer en zijn we ook veel langer seksueel actief. Tot voor enkele decennia was je op je 50ste of 60ste moe van het leven, uitgeput en uitgeteld, waardoor er niet veel meer gebeurde in de slaapkamer. Tegenwoordig beleven veel mensen een tweede adolescentie als de kinderen zijn opgegroeid en hebben ze seks tot hun 80ste.

“Voorts is de positie van vrouwen sterk veranderd. Ze hoeven niet meer te trouwen om kinderen te krijgen, seks te hebben, wettelijke rechten te hebben, een ​​hypotheek te krijgen of een ziekteverzekering af te sluiten. Trouwen is nu optioneel, we kunnen ook later trouwen, of scheiden en hertrouwen, en we kunnen onze eitjes invriezen. Voor het eerst in de geschiedenis kunnen we ons leven echt zelf vormgeven en zelf onze relatievormen definiëren.”

Een verandering gedreven door vrouwen.

Nelson: “Vooral gedreven door een streven naar meer gelijkheid. Ook niet onbelangrijk is dat vrouwen nu ook veel meer potentiële partners ontmoeten. Vroeger moest je het doen met de postbode of de melkman, nu kom je mogelijke geliefden tegen op kantoor of vind je ze via apps. Je kunt oude crushes of exen stalken op sociale media en contact zoeken.

“Al die veranderingen maken een monogame revolutie mogelijk: voor het eerst in de geschiedenis hoeven vrouwen geen genoegen meer te nemen met slechte seks.”

Open monogamie van Tammy Nelson, Open van Philip Huff en Een open relatie. Niet voor watjes van Rhea Daren zijn verkrijgbaar in de boekhandel en online.

© Humo