Kim Van Oncen, Average Rob, Véronique Leysen, Tiany Kiriloff, Astrid Coppens, Dorien Reynaert … De lijst met influencers en vloggers die berispt zijn omdat hun reclame op sociale media niet herkenbaar genoeg was als reclame, is lang. Meestal blijft het bij waarschuwingen, maar begin dit jaar was Sarah Puttemans – de vriendin van Viktor Verhulst – de eerste Vlaamse influencer die een boete kreeg omdat ze de regels rond adverteren op sociale media had overtreden. Een nieuw onderzoek bij 576 Europese influencers door de FOD Economie leert dat 80 procent tegen de reclameregels zondigt. Van de 31 onderzochte Belgische influencers is dat zelfs 90 procent. Geen enkele influencer met een eigen webshop was in orde met de economische regels.

Dat er in dit onderzoek zoveel influencers tegen de lamp liepen, verbaast Ludovic Lenaerts niet. Hij doet bij NegenZestien het management van influencers als Stien Edlund en Jonatan Medart. “Het klopt dat er op sociale media veel cowboys zijn die de regels niet respecteren. Jammer, want er zijn ook veel influencers die zich goed bewust zijn van hun woorden en hun invloed. Wij helpen hen om de regels te respecteren. Evident is dat niet, want die regels gaan soms behoorlijk ver. Tot nu toe heeft geen enkele van onze influencers een boete gekregen, wel waarschuwingen. Dat bewijst dat we de ruimte krijgen om ons aan te passen.”

Te complexe regels

Een van die influencers is Stien Edlund (22), goed voor 5,7 miljoen volgers op Tiktok, 299.000 op Instagram en 179.000 op Youtube. Zij kreeg eerder al waarschuwingen, ook in verband met haar webshop. Niet onlogisch, zegt haar vader Krister. “De regels zijn soms echt complex. Zo gaf ze korting op een sweater, maar dat bleek in strijd met de regels rond de solden en sperperiodes. Dat wisten we niet, gelukkig krijg je dan niet meteen een boete.”

Volgens Krister Edlund kost het wel volgers en views, zo nadrukkelijk vermelden dat het om reclame gaat. “Stien heeft me gezegd dat ze dat merkt. Mensen klikken weg, zoals ze ook reclame op tv doorspoelen. Maar als de regels voor iedereen gelden, hoeft dat geen probleem te zijn.”

Volgens Ludovic Lenaerts klopt het dat betaalde reclame op sociale media minder aanslaat. “Dan is het aan ons om samen met de influencers video’s te maken die boeiend genoeg zijn.”

De slaapkamer van Acid

Naast de reclameregels blijft ook het niet publiceren van alle vereiste ondernemingsgegevens een probleem bij influencers. “Dat is nochtans verplicht”, zegt Lien Meurisse van de FOD Economie. “Ook een bakker moet zijn gegevens zoals een e-mailadres en maatschappelijk adres publiceren.” Veel influencers willen die gegevens niet vrijgeven omdat hun onderneming gevestigd is op hun privéadres. Youtuber Acid verzette zich eerder al hevig tegen die verplichting: hij maakt zijn video’s vanuit zijn slaapkamer. Influencers kunnen voor 105 euro een adres kopen in een bedrijvencentrum, maar dat mag dan geen simpel postbusadres zijn: ze moeten er ook echt deels werken.

Lees ook

 Nogal wiedes dat vrouwen progressiever zijn