90 jaar geleden viel koning Albert I van de rotsen in Marche-les-Dames
Op 17 februari is het negentig jaar geleden dat koning Albert I om het leven kwam na een val bij een klimpartij op de rotsen van Marche-les-Dames, in de provincie Namen. De dood van de koning-ridder kwam als een schok voor het land. De derde koning van België verwierf populariteit als opperbevelhebber van het leger tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Koning Albert werd in 1875 geboren in Brussel als vijfde en laatste kind van prins Filips, graaf van Vlaanderen. Hij volgde in 1909 zijn oom, koning Leopold II, op. Dat kwam door het overlijden van kroonprins Leopold, alsook het overlijden van Alberts vader prins Filips en Alberts oudere broer Boudewijn. In vergelijking met zijn voorganger kwam Albert in eerste instantie bescheiden en weinig bevlogen over.
Populaire koning
Maar dat veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog. Na de inval van het Duitse leger in augustus 1914 nam koning Albert als opperbevelhebber enkele strategische beslissingen, waardoor het Belgische leger vier jaar standhield achter het IJzerfront. Om te voorkomen dat zijn soldaten werden omsingeld, gaf hij bijvoorbeeld Antwerpen op.
Terwijl de Belgische regering naar het Franse Le Havre verhuisde, bleef de koning, omringd door soldaten, in zijn hoofdkwartier in De Panne. Het leverde hem de bijnaam koning-ridder op. Albert ondernam ook - weliswaar zonder succes - verschillende diplomatieke pogingen om de oorlog vroegtijdig te beëindigen. Zijn vrouw, koningin Elisabeth, bouwde in de Belgisch-nationalistische propaganda een reputatie op als verpleegster voor gewonde soldaten.
Na de wapenstilstand van 11 november 1918 maakten koning Albert en koningin Elisabeth een triomfantelijke intrede in Brussel. In zijn troonrede dat jaar kondigde hij belangrijke hervormingen aan zoals de effectieve gelijkstelling van de twee landstalen, de vervlaamsing van de Universiteit Gent en de invoering van het algemeen (enkelvoudig) stemrecht. Vrouwen kregen in België pas kiesrecht in 1948. Ook de erkenning van de vakbondsvrijheid en de uitbreiding van de sociale wetgeving zette koning Albert op de agenda.
Verder werd op initiatief van Koning Albert I het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek opgericht, dat zich toespitste op industriële en wetenschappelijke ontwikkeling. Albert was in 1928 ook de eerste Belgische vorst die Belgisch Congo bezocht.
Na zijn onverwachte dood kreeg hij een staatsbegrafenis die werd bijgewoond door bijna twee miljoen mensen, onder wie veel Europese vorsten en veteranen.
Complottheorieën
Over de fatale val van koning Albert doen bij gebrek aan getuigen de gekste verhalen de ronde. Er werd ooit zelfs beweerd dat een jaloerse koningin Elisabeth hem vermoord zou hebben. Onderzoekers van de KU Leuven gaven complotdenkers in 2016 ongelijk door een bloedspoor van de vorst 82 jaar na zijn dood te identificeren. Behalve in complottheorieën leeft de herinnering aan de vorst die van de rotsen viel vandaag onder meer verder in de naam van verschillende parken, pleinen en lanen.
BEKIJK - Met een alpinist en een geneticus op zoek naar antwoorden op vele vragen:
Alberts zoon Leopold III legde na de dood van zijn vader de eed af als nieuwe koning der Belgen.