De federale regering trekt 6 miljoen euro uit om mensen die de eerste tekenen van een burn-out vertonen op maat te begeleiden. Maar wat zijn de eerste signalen van deze moeilijk te definiëren energiestoornis?
De regering voert een strijd tegen burn-outs. Wie ermee worstelt, krijgt gratis individuele begeleiding om erger te voorkomen. Eva Geluk, senior onderzoeker bij Antwerp Management School, vindt dat een goede zaak, maar ze plaatst er een kanttekening bij.
Leidinggevende spelen cruciale rol
“De begeleiding is alleen voor medewerkers, niet voor werkgevers. Dankzij de begeleiding leren medewerkers iets over zichzelf en weten ze beter wanneer ze nee moeten zeggen, maar ze kunnen het niet bespreekbaar maken op het werk. Daar botsen ze op de leidinggevenden en de structurele werkcontext. Ze kunnen niet spreken over wat anders moet. Ze passen niet meer in het verhaal en verlaten het bedrijf. Dat wil een werkgever in de huidige krappe arbeidsmarkt niet.”
Leidinggevenden spelen een cruciale rol in het voorkomen van burn-outs. Zij zijn het eerste aanspreekpunt. “Dialoog is belangrijk. Daarom moeten ze een opleiding krijgen over burn-outs’, zegt Geluk.
‘Hoe je een burn-out kunt voorkomen, is de vraag van een miljoen’
Voor haar onderzoek naar burn-outs spreekt Eva Geluk met 56 leidinggevenden. Ze merkt dat ze weinig over burn-outs weten. “Leidinggevenden hebben het idee dat het een privé-aangelegenheid is en dat het bij de medewerker ligt. Maar dat klopt niet.”
Eva Geluk ziet bij leidinggevenden een nood aan ondersteuning. “Het zijn geen supermensen. Ze hebben veel op hun bord liggen, en dan moeten ze ook nog de competenties bezitten om moeilijke gesprekken aan te gaan. We moeten ook hen betrekken in de begeleiding en hen ondersteunen. Dat zal veel ademruimte geven op de werkvloer.”
Jobboetseren
Leidinggevenden hebben een actieve rol te spelen om een gezonde werkomgeving te bevorderen, door ervoor te zorgen dat de werkdruk niet te hoog ligt of medewerkers autonomie te geven om hun werk zelf te organiseren.
“Dat noemen we jobboetseren: medewerkers krijgen de ruimte om hun job zelf in te vullen. Ze zoeken taken op die energie geven en stoten taken af die te veel energie vragen.”
Ook een voorbeeldrol in de organisatie helpt. “Praat- of werkgroepen rond het thema of een leidinggevende die erover spreekt, zijn fantastisch”, zegt Eva Geluk.
Diagnose
Hoe je een burn-out kunt voorkomen, is de vraag van een miljoen, zegt Eva Geluk. Er bestaat geen formele diagnose voor burn-outs en het is een complex onderzoeksdomein met heel veel definities.
“De Wereldgezondheidsorganisatie definieert het als een multidimensioneel werkgerelateerd fenomeen door blootstelling aan chronische werkstress”, zegt Eva Geluk. “Burn-outklachten hebben volgens die definitie drie kenmerken: een gevoel van energieverlies en uitputting, een toenemende mentale afstand van het werk of een gevoel van cynisme en een verminderde professionele effectiviteit.”
Dat het een werkgerelateerd syndroom is, geeft een aantal handvaten. “Het is belangrijk werkgerelateerde stressoren aan te pakken”, zegt Geluk. “Dat betekent conflicten op het werk verminderen, de tijdsdruk en het werktempo verlagen, autonomie geven, de werkomstandigheden optimaliseren en een open feedbackcultuur optimaliseren.”
