Poetin-criticus Aleksej Navalny (47) overleden: “Al ruim honderd arrestaties van mensen die om zijn dood treuren”

Volgens de gevangenisautoriteiten voelde Navalny zich eerder op vrijdag onwel na een wandeling en verloor hij al snel het bewustzijn. Het medisch personeel probeerde nog om hem te reanimeren, maar tevergeefs, zo staat in de mededeling. De precieze oorzaak van zijn overlijden wordt nog onderzocht. Een bron van de Russische staatszender ‘RT’ heeft het over een “bloedprop” (embolie), maar dat is geen bevestigde informatie.

Het Russische staatspersbureau ‘Interfax’ meldt dat er een ambulance ter plaatse was in minder dan 7 minuten. “Artsen namen de reanimatiepogingen van het gevangenispersoneel over en probeerden gedurende een half uur om Navalny te reanimeren, maar de patiënt stierf”, aldus het ziekenhuis van Labytnangi.

Volgens het doorgaans goed ingelichte Russische Telegram-kanaal ‘VChK-OGPU’ werd het persbericht over de dood van Navalny verstuurd, exact 2 minuten na het het officiële tijdstip van zijn overlijden.

Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov laat weten dat president Poetin op de hoogte is gebracht van Navalny’s overlijden. “De doodsoorzaak moet bepaald worden door de dokters”, reageert Peskov.

De partij van Poetin (Verenigd Rusland) heeft aan haar parlementsleden opgedragen om geen commentaar te geven op de dood van Navalny. Het bericht zegt dat de afgevaardigden “strikt de interpretaties van de Federale Penitentiaire Dienst moeten volgen”, of beter nog “helemaal geen commentaar moeten geven”. Het bericht werd verstuurd een half uur nadat het nieuws over de dood van Navalny bekend werd gemaakt.

KIJK. Woordvoerder van Poetin reageert op dood Navalny

De Russische staatspersbureaus ‘TASS’ en 'RIA Novosti’ zetten het overlijden van Navalny niet prominent op hun websites. Alleen bij ‘Interfax’ staat het bovenaan. Het gaat telkens om een korte officiële mededeling.

Navalny’s team zegt van zijn kant nog geen bevestiging gekregen te hebben van zijn dood, zo laat woordvoerster Kira Jarmysj weten op X. “Aleksejs advocaat vliegt nu naar Charp. Zodra we meer informatie hebben, zullen we het melden.” Navalny’s advocaten hadden al herhaaldelijk aangekaart dat zijn gezondheidstoestand in de gevangenis verslechterde. Ze hekelden ook dat de opposant niet de nodige behandeling kreeg.

De moeder van Navalny - Ljoedmila Navalnaja - wil vooralsnog niet van condoleances horen. Dat heeft ze gezegd aan de onafhankelijke Russische krant ‘Novaya Gazeta’. “We zagen onze zoon de 12de nog in de strafkolonie. Hij leefde en was gezond en opgewekt.”

De echtgenote van Navalny - Joelia Navalnaja - sprak vrijdagmiddag de Veiligheidsconferentie van München toe. Daar verzamelen dit weekend hooggeplaatste vertegenwoordigers van meer dan zeventig landen van over de hele wereld om te praten over huidige en toekomstige veiligheidsuitdagingen.

Navalnaja benadrukte dat alle informatie die tot nu toe bekend is, uit officiële Russische bronnen komt en dat die zeer moeilijk te vertrouwen zijn. “Maar als het waar is, wil ik dat Poetin, iedereen om hem heen, Poetins vrienden en zijn regering weten dat zij de verantwoordelijkheid zullen dragen voor wat ze ons land, mijn familie en mijn man hebben aangedaan. En die dag zal zeer binnenkort komen. Ik wil de wereldgemeenschap oproepen om zich te verenigen en dit kwaad te verslaan”, zei ze.

Talrijke wereldleiders wijzen intussen naar Poetin en het Kremlin als verantwoordelijken voor de dood van Navalny. Het gaat onder meer om de Amerikaanse president Joe Biden, vicepresident Kamala Harris, Amerikaans buitenlandminister Antony Blinken en de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel. De Canadese premier Justin Trudeau noemde Poetin zelfs een “monster”.

KIJK. Biden over Navalny: “Poetin is verantwoordelijk”

De woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken Maria Zacharova noemt de beschuldigingen van westerse regeringsleiders “zelfontmaskerend”. “Er is nog geen forensisch onderzoek gedaan, maar de conclusies van het Westen zijn al klaar”, zei ze. Dat is ook wat Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov vanavond zei. Hij noemde de beschuldigingen “compleet schaamteloos” en “onacceptabel”.

In Rusland werden burgers gewaarschuwd om niet deel te nemen aan demonstraties vanwege de dood van Navalny. De politie treedt vrijdagavond hard op tegen mensen die publiekelijk rouwen. In meerdere Russische steden waren vrijdagavond al ruim 100 mensen opgepakt, zo meldt burgerrechtenorganisatie Ovd-Info. Dit aantal kon nog niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Meldingen van arrestaties zijn er onder meer in hoofdstad Moskou, Sint-Petersburg en zes andere Russische steden. Mensen kwamen samen om ter ere van Navalny bloemen neer te leggen bij monumenten voor slachtoffers van de politieke repressie ten tijde van de Sovjet-Unie.

In Moskou is er tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag een grote politie-aanwezigheid in het stadscentrum, zo meldt een journalist van het Duitse persagentschap ‘dpa’.

Ook in meerdere Europese steden zijn honderden demonstranten de straat op gegaan. In Berlijn waren volgens de politie zo’n vijf- tot zeshonderd mensen op de been. Er werd in het Duits, Russisch en Engels “Poetin naar Den Haag” gezongen, verwijzend naar het arrestatiebevel dat het Internationaal Strafhof heeft uitgevaardigd tegen de Russische president om oorlogsmisdaden in Oekraïne.

In Warschau kwam een honderdtal mensen samen voor de ambassade van Rusland in Polen, vooral jongeren. Ze legden bloemen neer en staken kaarsen aan. Ze scandeerden slogans als “Poetin, moordenaar” en “Nooit vergeten, nooit vergeven”.

Meer dan honderd mensen kwamen naar de Russische ambassade in Londen om steun te betuigen aan hun “symbool van hoop en vrijheid”. Ook bij de Russische ambassade in Parijs waren zo’n honderd demonstranten.

In de Verenigde Staten kwamen honderden mensen samen voor de ambassade van Rusland in Washington. In New York legden mensen bloemen neer voor het consulaat van Rusland en brachten ze foto’s aan op de poorten van het gebouw.

Navalny was de belangrijkste oppositievoerder tegen het bewind van Poetin. In 2020 werd hij vergiftigd met het zenuwgas novitsjok door de Russische geheime dienst FSB. De Kremlincriticus overleefde de vergiftiging en keerde na een behandeling in Duitsland terug naar Rusland in januari 2021.

Daar werd hij onmiddellijk opgepakt omdat hij zich tijdens zijn herstelperiode niet zou hebben gehouden aan de voorwaarden van zijn invrijheidstelling.

Navalny werd later veroordeeld tot negentien jaar strafkamp voor het oprichten van een ‘extremistische organisatie’. Hij werd vastgehouden in het strafkamp IK-3 in Charp in de Arctische regio Jamalië, zo’n 1.900 kilometer ten noorden van Moskou, en werd geregeld in een isoleercel opgesloten. Internationaal werd Navalny als een politieke gevangene beschouwd.

Meer reacties van wereldleiders op het door Rusland aangekondigde overlijden van Navalny leest u hier.

BEKIJK OOK: Beelden tonen hoe Navalny gisteren tijdens proces nog grapjes maakte en lachte