Batibouw gaat van start: is het nu een goed moment om te bouwen of verbouwen?

Bouwen of verbouwen, dat kan je enkel met bouwmaterialen. En net daarvan zijn de prijzen de afgelopen jaren fors gestegen. Gemiddeld zijn ze 35 procent duurder geworden tussen 2019 en 2023, zo blijkt uit cijfers van Embuild, de federatie van de bouwsector. 

Die stijgingen kwamen er vooral door internationale gebeurtenissen. De coronacrisis, de oorlog in Oekraïne en de bijhorende energiecrisis maakten sommige grondstoffen een heel stuk duurder. 

"Sinds vorig jaar zien we een stabilisatie van de prijzen", zegt Sven Nouten, woordvoerder van Embuild. "Sommige materialen, zoals staal en hout, zijn zelfs wat gedaald."

Volgens Embuild heeft de helft van de ondernemingen die duurdere bouwmaterialen ook doorgerekend naar de klanten. "De andere helft deed dat dus niet, waardoor het een extra kost werd voor die ondernemingen", zo zegt Nouten. 

Gemiddeld gezien is een bouw- of verbouwproject de afgelopen vijf jaar - tussen 2019 en 2023 - met 20 procent gestegen. "Dat komt dus door die duurdere materialen, die deels doorgerekend worden, maar ook de hogere lonen, door de indexatie", zegt Nouten.

De prijzen zijn dus gestegen, maar de facturen moeten ook betaald (kunnen) worden. En dan wordt er vaak gekeken naar een lening. Ook daar is de situatie sinds 2022 wat minder rooskleurig geworden. 

Waar je in 2021 in sommige gevallen nog kon lenen aan een rentevoet van 1 procent, is dat nu gemiddeld 3,5 procent. Dat maakt een groot verschil. Je moet een heel stuk meer lenen - en afbetalen - om uiteindelijk evenveel te kunnen uitgeven. 

"Eind vorig jaar was er een lichte daling, maar de verwachting is niet dat die trend zich doorzet", zegt Wouter Thierie, vastgoedeconoom bij ING. "Dit jaar is ze namelijk opnieuw lichtjes gestegen. Wellicht zal de rente nog een tijd blijven schommelen op het huidige niveau."

Momenteel wordt er meer gerenoveerd dan gebouwd, zeker als je ook alle kleinere verbouwingen meetelt, waar je geen vergunning voor nodig hebt. En daar is een goede reden voor. 

Zowat 40 procent van de woningen in Vlaanderen heeft EPC-score E of F en scoren bijgevolg slecht op vlak van energie-efficiëntie. Wie zo'n huis aankoopt, moet die - sinds de renovatieplicht vorig jaar - binnen de vijf jaar renoveren richting label D of beter. Op termijn moeten alle woningen naar label A. 

Door die maatregel dalen de prijzen van woningen met een slechte EPC-score.  "Daardoor zal renoveren wellicht alleen maar interessanter worden", zegt Thierie. "Zeker wie zelf wat de handen uit de mouwen kan en wil steken, kan op die manier een mooie meerwaarde realiseren die de extra kosten zal compenseren."

Een trend die ook Bieke Gepts van Essencia Marketing ziet. Zij analyseert met haar bedrijf de trends en tendensen in de bouw. "De nieuwbouw is sterk teruggevallen, maar dat wordt goedgemaakt door de renovaties, die momenteel vooral focussen op energiebesparing."

Een koopje zal een bouw of renovatie niet worden. Maar voorlopig is er ook niets dat erop wijst dat het in de nabije toekomst goedkoper of duurder zal worden, benadrukt Thierie. 

"De rente zit op een piek en het ziet er niet naar uit dat die veel zal zakken", zegt de econoom. "De prijzen van de bouwmaterialen zitten over de piek en beginnen te stabiliseren, maar ook daar lijkt het niet dat ze fors gaan dalen."

En dus moet je niet zoeken naar een "ideaal moment", zegt Thierie. "Je moet vooral naar jezelf kijken. Ben je klaar om de stap te zetten en heb je genoeg financiële middelen om dat te doen? Als het antwoord ja is, dan kan je ervoor gaan."