Fokker uit Dilbeek die "Taylor Swift"-katten (met vouwoortjes) kweekt verliest erkenning
Een kattenkweker in Dilbeek die Schotse vouwoorkatten fokte, is zijn erkenning kwijt. Sinds 2021 is het in Vlaanderen namelijk verboden om "Scottish folds" te kweken omdat het kattenras een ernstige genetische afwijking heeft. De dieren zijn de laatste jaren wel opnieuw populair, onder meer door influencers en beroemdheden als Taylor Swift. Dierenartsen juichen toe dat de erkenning van de kweker is ingetrokken: "Scottish folds kunnen niet normaal kat zijn omdat ze continu in pijn leven."Â
Scottish folds, oftewel Schotse vouwoorkatten. Met hun hangoortjes, platte snuitje en grote ogen zien ze er voor veel mensen schattig uit. De katten worden omschreven als sociaal, vriendelijk en zacht, wat hen tot ideale huisgenoten lijkt te maken. Maar achter dat "schattige" uiterlijk schuilt heel wat dierenleed.
De gevouwen oortjes, het "handelsmerk" van de Scottish fold, zijn het gevolg van een genetische aandoening, osteochondrodysplasie. Dat is een groeistoornis van het kraakbeen en de botten die naast gevouwen oortjes ook kortere, misvormde poten, gewrichtsproblemen en kreupelheid veroorzaakt.
Van waar komt de Scottish fold?
De Scottish fold ontstond als ras begin jaren 60 in Schotland. Op een boerderij werd daar een katje geboren, Susie, waarbij de oortjes gevouwen waren. Dat is niet zo ongewoon. Osteochondrodysplasie, het defect dat de vouwoortjes veroorzaakt, ontstaat na een spontane en toevallige genmutatie. Daardoor kan het dat er af en toe katjes geboren worden met gevouwen oortjes.
Susie kreeg twee kittens, ook met gevouwen oortjes. Een plaatselijke liefhebber besloot om ze als ras te registreren en begon met het doelbewust kweken van katten met gevouwen oortjes. In kweekprogramma's worden de dieren altijd gekruist met Britse of Amerikaanse kortharen. Dat gebeurt bewust: kittens die het resultaat zijn van twee Scottish folds, hebben de aandoening doorgaans in vrij erge vorm.
Verbod op het kweken van vouwoorkatten
Scottish folds worden dus gekweekt op een genetisch defect. Daarom willen niet alle verenigingen van erkende raskattenkwekers het ras erkennen. Ook de overkoepelende Fédération Internationale Féline (FIFe) wijst een erkenning af. In Europa zie je doorgaans nog maar weinig Scottish folds, elders duiken ze vaker op, onder meer in de Verenigde Staten en Canada.
Sinds 1 januari 2021 is het kweken van Scottish folds in Vlaanderen verboden. Ze staan op een lijst van dieren die niet meer gekweekt mogen worden omdat ze door hun genetische aandoening veel gezondheidsproblemen hebben. Die lijst was een initiatief van minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA).
Vlaanderen volgde daarmee het voorbeeld van het Brussels Gewest, waar dat in 2019 verboden werd. Ook in onder meer Schotland, Nederland, Oostenrijk en Duitsland is het kweken van katten met vouwoortjes verboden.
Taylor Swift-kat?
Ondanks de bedenkelijke ontstaansgeschiedenis en op sommige plaatsen een kweekverbod blijven Scottish folds populair. De laatste jaren laten influencers en beroemdheden zich maar wat graag zien met hun vouwoorkat(ten). Zo pronkt de immens populaire Amerikaanse zangeres Taylor Swift geregeld met haar twee Scottish folds, Olivia Benson en Meredith Grey. En niet alleen op haar socials. Olivia Benson duikt bijvoorbeeld op in clips van Taylor Swift, onder meer in "Blank space".
Vorige maand nog verscheen topmodel Claudia Schiffer op de première van de film "Argylle" met Scottish fold Chip. Chip is de kat van Schiffer en haar man, regisseur Matthew Vaughn, het dier speelt mee in de film. Schiffer droeg de kat in een opvallende draagtas voor dieren. Niet iedereen vond dat een goed idee.
"Dieren niet opzadelen met handicap omdat het leuk staat op foto"
En ook al is het sinds 2021 verboden, toch blijken er in Vlaanderen nog Scottish folds gekweekt te worden. De politie en de Inspectie Dierenwelzijn konden dat vaststellen bij een kattenkweker in Dilbeek. Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts heeft daarop de erkenning van de kattenkweker ingetrokken. De kweker krijgt nu een verbod van 2 jaar om katten te fokken.
Bij de kweker werden ook verschillende andere overtredingen vastgesteld. Zo waren dieren niet gesteriliseerd en werden zieke kittens en kittens jonger dan 12 weken verhandeld. Er was ook onvoldoende ruimte voor de dieren. Meerdere chips werden ook niet correct geregistreerd op de databank CatID.
"Wie niet aan onze voorwaarden kan voldoen, mag geen dieren meer kweken. Als je ook na meerdere controles en processen-verbaal niet beter zorg draagt voor dieren, dan is dit het logische gevolg", zegt Weyts in een persbericht. "Ik til ook zwaar aan het fokken van de vouwoorkatten. Dieren kapotfokken met een genetisch defect zorgt voor veel dierenleed. Je mag dieren echt niet opzadelen met een vreselijke handicap, alleen omdat het zogezegd leuk staat op een foto".
Kittens van "achtertuinkwekers"
Dierenarts Louise Mollaert van beroepsvereniging Savab juicht toe dat de erkenning van de kweker ingetrokken is. "Als artsen willen wij dat er rekening gehouden wordt met dierenwelzijn. Als dieren pijn lijden, inboeten aan kwaliteit van leven, dan is het goed dat de overheid ingrijpt, overtreders opspoort en hun erkenning intrekt."
En dat Scottish folds lijden, dat staat volgens Mollaert buiten kijf. "De aanleiding veroorzaakt zware misvormingen in het hele lichaam. Ze hebben veel pijn, bewegen weinig, kunnen zich niet goed wassen. Ze kunnen eigenlijk niet normaal kat zijn omdat ze continu in pijn leven."
Op sociale media en in films wordt niet de juiste uitleg gegeven. Mensen zien dat soort kat daar en gaan ervan uit dat dat wel oké is.
Mollaert noemt het frappant dat een erkende kweker nog Scottish folds kweekt. Zelf zegt ze in haar regio (Vilvoorde, red.) regelmatig geconfronteerd te worden met kittens met vouwoortjes. "Dat zijn kittens van wat ik achtertuinkwekers noem, mensen die illegaal katten kweken. Die zijn niet gekend bij de overheid, daar is totaal geen controle over."
Mensen die zulke kittens kopen, worden vaak niet goed ingelicht door de kweker en in de luren gelegd, zegt Mollaert. "Wij zeggen op dat moment wel duidelijk dat wat gebeurd is, niet mag. Maar we begeleiden de mensen ook verder, waar moeten ze op letten, op welk gedrag. En we zorgen voor de katten, zorgen voor de gepaste medicatie, dat ze een comfortabel leven kunnen leiden."
De dierenarts vraagt mensen om zich goed te informeren. "Als ik mijn dierenartsbrein uitzet, snap ik dat je dat schattig kan vinden. Ze duiken op op sociale media, er is nu die film "Argylle"... Maar daar wordt niet de juiste uitleg bij gegeven. Mensen zien dat soort kat en gaan ervan uit dat dat wel oké is, zonder zich te informeren. En dat veroorzaakt problemen."