"Een reuzenslang!": nieuwe soort anaconda ontdekt in Zuid-Amerika
In het noorden van Zuid-Amerika is een nieuwe soort groene anaconda ontdekt. De Nederlandse bioloog Freek Vonk is laaiend enthousiast op Instagram: "We hebben een nieuwe slangensoort beschreven, en niet zomaar een: een reuzenslang! De groene anaconda bestaat in werkelijkheid uit twee soorten."
De nieuwe soort is beschreven in het wetenschappelijke tijdschrift Diversity. 14 biologen en wetenschappers uit 9 landen werkten mee aan de studie. De anaconda werd gevonden in het noorden van het Amazonegebied. Hij lijkt op de klassieke groene anaconda, maar blijkt een ander DNA te hebben.
"Hoewel ze er op 't oog nagenoeg identiek uitzien, is het genetische verschil tussen de twee 5,5 procent en dat is HUGE", schrijft Vonk op zijn Instagram-account. "Ter vergelijking: de mens en chimpansees verschillen genetisch slechts ongeveer 2 procent van elkaar."
De nieuwe soort verschilt meer dan 5 procent in DNA (wat 'huge' is) en komt voor in een kleiner, noordelijk leefgebied
De nieuwe soort komt enkel voor in het noorden van het Amazonegebied, in landen zoals Venezuela, Suriname en Frans-Guyana, terwijl de "klassieke" groene anaconda een groter verspreidingsgebied heeft.
"We hebben ontdekt dat de grootste slangensoort ter wereld, de groene anaconda, in werkelijkheid uit twee verschillende soorten bestaat", vat Vonk, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, samen.
BEKIJK - vorig jaar zwom Freek Vonk met een anaconda "in een donkere rivier in Brazilië" (Instagram):
Breed gamma van DNA-sequenties lezen
Die ontdekking was op zich niet zo evident, want beide types gelijken hard op elkaar: ze zijn groen of bruin met donkere vlekken over het hele lichaam. Voor de studie werden 78 monsters genomen van slangen in het wild en van dode exemplaren. De DNA-sequenties van die stalen werden zorgvuldig uitgelezen en met elkaar vergeleken.
De nieuwe soort heeft de Latijnse naam Eunectes akayima gekregen, de 'noordelijke groene anaconda'. Het woord akayima komt uit verschillende inheemse talen uit de regio en staat voor "grote slang", schrijft Vonk nog.
De anaconda
De anaconda staat bekend vanwege zijn lengte: de slangen kunnen ruim 7 meter lang worden en meer dan 200 kilogram wegen. De reuzenslangen gedijen goed in moerassen en vochtige regenwouden en zijn goede zwemmers.
Ze kunnen niet enkel kleinere prooien zoals pluimvee of kleinere zoogdieren, maar ook herten en zelfs kaaimannen of jaguars opeten. Ook voor de mens kunnen ze levensgevaarlijk zijn. Vrouwtjes worden veel groter dan mannetjes, vaak tot dubbel zo groot.
Vorig jaar heeft Vonk met een reuzenanaconda gedoken in een rivier in Brazilië. "Als je onder water oog in oog bent met deze reuzenslang, dan besef je pas echt waarom de groene anaconda met stip de meeste indrukwekkende en legendarische slangensoort ter wereld is", zegt hij.
Vonk blijft zitten met een "dubbel gevoel"
Het Amazonewoud staat al decennia onder druk door verschillende vormen van exploitatie (landbouw, mijnbouw en de houtindustrie onder meer). Het regenwoud raakt in sneltempo ontbost - al is er beterschap onder de nieuwe president Lula da Silva.
Maar de historische droogte van vorige zomer, die nog altijd een impact heeft, toonde het voorbije halfjaar hoe fragiel en kwetsbaar het Amazonewoud is, en bewees dat ook de klimaatverandering een steeds grotere bedreiging vormt.
Vonk beseft dat de natuur er onder druk staat en zegt dat hij een dubbel gevoel heeft bij de ontdekking: "Want hoe opwindend de ontdekking van deze slang ook is, het Amazonegebied staat zwaar onder druk door klimaatverandering en de alsmaar aanhoudende ontbossing van primair regenwoud."
"Al ruim een vijfde van de Amazone is inmiddels verdwenen, dat is meer dan 30 keer de oppervlakte van Nederland. Het voortbestaan van deze iconische reuzenslangen is onlosmakelijk verbonden met het beschermen van hun natuurlijke habitat. Dit onderzoek benadrukt hoe zuinig we moeten zijn op ons grootste tropische regenwoud ter wereld", besluit hij.