“Het is een opluchting dat ik jullie deze drie Keltische armbanden kan terugschenken”, zei minister Jan Jambon maandagavond tegen de Roemeense ambassadeur. Het parcours dat de armbanden hadden afgelegd, is dan ook opvallend. Alles begon in de zomer van 2020, toen twee gouden Keltische armbanden uit omstreeks 1000 voor Christus werden aangeboden op een veiling in Monaco. De sieraden waren zogezegd afkomstig uit Vlaanderen en sierden zelfs de cover van de veilingcatalogus.

Gezegd werd dat ze ontdekt waren bij het baggeren van de gracht rond een huis in Houtem nabij Veurne. Indien de vindplaats klopte, dan was er aldus de Topstukkenraad sprake van een archeologische vondst van bijzonder belang voor de geschiedenis van Vlaanderen. “De experts waren verbaasd”, vertelt Jambon het verhaal van de juwelen. “Een ontdekking als deze was namelijk nooit eerder gedaan in West-Europa.” En dus werd toch met enige argwaan naar de oorsprong van de armbanden gekeken. Daarop contacteerden de experts het departement Cultuur en de politie.

Beschermd als topstukken

Op advies van de Topstukkenraad besloot Jambon om ondanks de twijfels de armbanden te beschermen als topstukken. “Daardoor konden we voorkomen dat ze geveild zouden worden buiten Vlaanderen.” Het parket van West-Vlaanderen stelde op zijn beurt een onderzoeksrechter aan. Die kon het paar armbanden – goed voor een vraagprijs van 80.000 à 100.000 euro – uit de veiling in Monaco halen, waarna ze werden overgebracht naar Vlaanderen.

“Uit het gerechtelijk onderzoek bleek uiteindelijk dat de intussen overleden aanbieder de sieraden had verworven in Roemenië”, aldus Jambon. Ze waren afkomstig van een illegale opgraving en zonder toelating buiten Roemenië geëxporteerd. In de woning van de aanbieder werd nog een derde armband van hetzelfde type gevonden. Maandagavond droeg de minister de drie armbanden formeel over aan de Roemeense autoriteiten in het Antwerpse MAS. “Om cultureel erfgoed te beschermen kan internationale samenwerking van groot belang zijn. Dat blijkt duidelijk uit dit verhaal.”