Stuurloze satelliet ERS-2 opgebrand in atmosfeer boven Stille Oceaan
Bijna 30 jaar nadat hij gelanceerd werd, is de grote satelliet ERS-2 opgebrand in de atmosfeer. De satelliet is de atmosfeer binnengedrongen boven het noorden van de Stille Oceaan tussen Alaska en Hawaï, volgens het Europees Ruimteagentschap ESA. Het is niet duidelijk of er ook nog overgebleven resten van het toestel in de Stille Oceaan beland zijn. De ERS-2 heeft decennialang dienst gedaan als observatiesatelliet.
De ERS-2 was een observatiesatelliet van ongeveer 2 ton zwaar. Nadat hij verschillende decennia dienst heeft gedaan, is hij nu ongecontroleerd de atmosfeer opnieuw binnengedrongen. Dat gebeurde ter hoogte van de Stille Oceaan, meldt ESA.
De satelliet zou opgebrand zijn boven de Stille Oceaan, tussen Alaska en Hawaï. Het is nog niet duidelijk of er overgebleven resten in het water terechtkwamen. ESA verduidelijkte eerder al dat de satelliet op ongeveer 80 kilometer hoogte in verschillende stukken uiteenvalt, maar dat mogelijk niet alles zou opbranden in onze dampkring.
Er was eerst vrees dat bepaalde fragmenten dus het aardoppervlak zouden bereiken, mogelijk in dichtbevolkt gebied. Maar volgens de laatste gegevens van ESA is daar geen sprake van.
Als er al iets neerstort op het aardoppervlak, zal het niet giftig of radioactief zijn
"We willen hierbij aanstippen dat het dan niet zou gaan om elementen die radioactief of giftig zijn", zegt Mirko Albani van het Earth Observation Ground Segment Department van de ESA. Maar de kans was altijd heel klein: door de gigantische snelheid waarmee de ERS-2 de dampkring binnenkomt, ontstaan er heel hoge temperaturen.
Niemand weet precies waar en wanneer
Het is nattevingerwerk voor de wetenschappers om op voorhand te bepalen waar en wanneer de satelliet op aarde gaat neerstorten. De satelliet ging, volgens de eerste berekeningen, onze atmosfeer binnendringen rond 17.30 uur deze namiddag, maar het heeft dus heel wat langer geduurd.
Waar het zou gebeuren, bleef dus lange tijd giswerk, omdat het afhing van het tijdstip. Ook de dikte van de bovenste atmosferische lagen speelt een rol. Die wordt dan weer beïnvloed door zonne-activiteit.
Onderstaande kaart van de ESA toont het traject van de satelliet en mogelijke plaatsen voor neerstorten. Volgens de laatste inschattingen toen (deze namiddag, red.) zou het de plek worden met het rode bolletje, in de Stille Oceaan.
ERS-satellieten?
In de jaren 90 lanceerde de ESA 2 bijna identieke ERS-satellieten (Earth Remote Sensing) om de aarde te observeren vanuit de ruimte. Zo'n 30 jaar geleden waren het bijzonder gesofisticeerde dingen die veranderingen op het land, in het water en in onze atmosfeer in kaart konden brengen. Ze leverden data over bosbranden, overstromingen of aardbevingen, over globale temperatuursveranderingen, grote ijsschotsen die in beweging kwamen aan de polen of het gat in de ozonlaag.
De BBC noemt de satellieten de "grootvaders van het observeren van de aarde in Europa". Het kubusvormige "lichaam" van de satelliet is best wel groot, en is tot twee volwassen mensen hoog. De ERS-2 werd gelanceerd op 21 april 1995, en zweefde 785 kilometer boven de aarde.
Waarom stort de satelliet ongecontroleerd neer?
De missie van de ERS-2-satelliet is sinds 2011 ten einde. Sindsdien is de satelliet beetje bij beetje terug naar de aarde gezakt.
In 2011 waren de regels voor ruimte-afval nog niet zo streng als nu. Tegenwoordig wordt de laatste brandstof gebruikt om een satelliet gecontroleerd te laten terugkeren naar de aarde. Ook de ERS-1 zou later nog moeten neerkomen.
Overigens liet de ESA een halfjaar geleden een satelliet gecontroleerd neerstorten.