‘Acid lijkt het nog niet goed te beseffen, zijn advocaten dachten hier fluitend weg te kunnen lopen’

Dag Douglas, jij hebt de uitspraak voor ons gevolgd in Brugge. Welke straf krijgt Acid precies van de rechter?

“Nathan Vandergunst krijgt een celstraf van drie maanden met uitstel, en dat voor een duur van drie jaar. Dat betekent dat hij niet naar de gevangenis moet, maar als hij volgende week bijvoorbeeld een nieuwe video deelt en een andere Reuzegommer te kijk zet, dan zou de politie weleens plots voor zijn deur kunnen staan. Als hij de komende drie jaar opnieuw voor een rechter moet voorkomen, dan zal het dus niet meer met uitstel zijn. Al worden korte celstraffen van drie maanden in principe nooit uitgevoerd in ons land.

“Daarnaast zal hij wel meteen een fors bedrag moeten betalen. Hij krijgt een geldboete van 800 euro en moet een schadevergoeding van 20.000 euro betalen omdat hij de naam van restaurant bekendmaakte van de ouders van een van de Reuzegommers. Dat is een voorlopig voorschot, een bedrijfsrevisor gaat nu onderzoeken hoeveel schade er precies is geleden door die YouTube-video. Ik weet niet hoeveel omzet dat restaurant op een dag draait, maar dat is door de commotie toen wel een tijdje gesloten moeten blijven. Dat bedrag zou dus nog verder kunnen oplopen.”

Is deze straf nu zwaarder dan wat de Reuzegommers hebben gekregen?

“Absoluut, op alle fronten. Acid is vandaag veel zwaarder gestraft dan de Reuzegommers die aanwezig waren op de dodelijke doop van Sanda Dia, dat valt moeilijk te ontkennen.

“Wel belangrijk is dat de rechtbank eigenlijk liever een werkstraf had gegeven en dat ook een passende bestraffing vond. Ik herinner me nog goed dat in het Antwerpse hof van beroep aan alle achttien Reuzegommers werd gevraagd of zij bereid waren om een werkstraf uit te voeren, en dat zij daar allemaal heel nadrukkelijk ‘ja’ op hebben geantwoord.

“Aan Vandergunst is dezelfde vraag gesteld, maar hij heeft in januari heel categoriek ‘nee’ gezegd en kon vandaag dus ook geen werkstraf krijgen. Zijn redenering was dat hij niets verkeerds heeft gedaan en dus ook niet bestraft zou moeten worden. Die weigering kan ook de reden zijn dat de Reuzegommers niets op hun strafblad kregen en dat dit wel op het strafblad van Vandergunst zal komen.

“Ook Acids advocaten leken tot voor de zitting trouwens nog vrij zegezeker. In hun slotpleidooien vorige maand hadden zij nog allerlei Europese regels over vrije meningsuiting aangehaald, zij dachten vandaag fluitend weg te kunnen lopen.”

Het Openbaar Ministerie had om een ‘principiële en duidelijke straf’ gevraagd? Welk signaal geeft de rechter hiermee?

“De rechtbank verduidelijkte achteraf dat we nog steeds in een rechtsstaat leven en dat het daarin verboden is om het recht in eigen handen te nemen. Acid benadrukte heel hard zijn recht op vrije meningsuiting en daarover zegt de rechtbank nu dat die mag uitgeoefend worden, maar ook in conflict kan komen met andere mensenrechten die evenveel bescherming verdienen, zoals het recht op eerbiediging van privé- en gezinsleven.

“Over de bewuste video zegt de rechtbank dat die geleid zou hebben tot ‘een onophoudelijke haatcampagne met een lawine aan valselijke, lasterlijke reviews, haatmails en -telefoons’, en Vandergunst wordt verweten dat hij ‘een blinde en verslavende drang naar volgers en views’ heeft. Dat ze Vandergunst eerst een werkstraf hadden aangeboden, was volgens mij omdat de rechtbank hem eens wilde tonen hoe arbeiders op een ‘gewone’ manier hun geld verdienen.”

Je hebt Acid achteraf ook gesproken. Hoe reageert hij?

“Toen hij naar buiten kwam, zei hij dat hij zich heel naakt voelde toen hij hoorde dat hij een strafblad kreeg. ‘Money always wins’, zei hij in zijn eerste reactie. Ook dat hij al dat geld liever op de rekening van de familie van Sanda Dia zou storten.

“Je zag absoluut een groot contrast met vorige maand, toen hij nog vrij zelfzeker voor de rechter stond. Nu reageert hij gebroken en wentelt hij zich wel in een soort martelaarschap, al denk ik vooral dat hij de impact van deze straf nog niet goed beseft. Hij is nog heel jong, als 24-jarige zou ik zelf geen idee gehad hebben waar ik zo’n groot geldbedrag vandaan zou moeten halen.”

Denkt hij aan volgende stappen?

“Nu voelt Vandergunst er maar weinig voor om in beroep te gaan. Hij zegt vooral blij te zijn dat alles achter de rug is, dat hij niet naar de gevangenis moet en dat hij video’s zal blijven maken.

“Maar als ik dan met zijn advocaat Quinten De Keersmaecker spreek, dan blijft die er wel van overtuigd dat dit vonnis ingaat tegen het recht op vrije meningsuiting. Ik denk dat Acid nu vooral een goed gesprek moet voeren met zijn advocaten, ook om te beseffen wat er precies is gebeurd.

“Ze hebben nu dertig dagen tijd om beroep aan te tekenen. Als deze zaak opnieuw voorkomt in het Gentse hof van beroep (dat bevoegd is voor zowel West- als Oost-Vlaanderen, TVDW), sluit ik niet uit dat de uitspraak wel eens volledig anders kan zijn. Het zou niet de eerste keer zijn dat de rechter in Brugge streng oordeelt en dat de zaak in beroep in Gent een andere uitspraak kent. Zo herinner ik me nog dat een VRT-journalist in Gent is vrijgesproken voor het gebruiken van informatie uit het dossier van de Kasteelmoord, terwijl hij in Brugge eerst veroordeeld was tot vier maanden met uitstel. Soms is dat verschil echt zwart-wit.”

Waren er opnieuw veel fans aanwezig? Hoe reageren zij?

“Net zoals vorige keer waren er inderdaad fans van Acid afgezakt naar de rechtbank om hun steun voor hem te betuigen. Er waren er een twintigtal deze keer, vooraf werden opnieuw veel selfies gemaakt. Je kon wel voelen dat dit vanuit hun perspectief een heel negatieve uitspraak was, die eerst ook niet goed doordrong. Na de uitspraak hebben ze de rechtbank ook allemaal vrij snel verlaten.”