‘We moeten verhinderen dat het daar een soort Wilde Westen wordt’: eerste commercieel ruimtevaartuig op de maan geland

Hoe belangrijk is de landing van het ruimtetuig Odysseus?

“Vooral dat het de eerste maanlanding is van een commercieel bedrijf maakt het bijzonder. Die beschikken niet over de enorme overheidsbudgetten van bijvoorbeeld de NASA. Daardoor kunnen ze de kwaliteitsnormen niet zo hoog leggen en moeten ze compromissen zoeken, efficiënter werken. De vorige vier pogingen van commerciële bedrijven mislukten dan ook. Dat het nu wel lukt, is toch een nieuwe stap.”

Je zou denken dat een maanlanding met de huidige technologie makkelijker is dan 50 jaar geleden. Maar met de maanlander van de Japanners liep het onlangs nog mis. Wat maakt het nog steeds zo’n uitdaging?

“50 jaar geleden landden de Amerikanen met een bemand toestel op de maan. Daarmee kun je in real time bijsturen. Vandaag doen ze dat met onbemande toestellen. Dat betekent dat die volledig automatisch moeten landen. En dat op een moeilijk oppervlak met veel kraters. Bijsturen vanop aarde is ook niet eenvoudig, want daar gaan enkele seconden over.

“Bovendien probeert iedereen vandaag op de zuidpool van de maan te landen. Toestellen moeten op het laatst afbuigen om dat te kunnen. Maar er is natuurlijk een reden waarom we naar de zuidpool gaan: je hebt er een soort ‘middernachtzon’, waardoor je continu energie en zonlicht hebt. Daardoor kunnen die maanlanders zes maanden blijven, in plaats van maar enkele dagen zoals bij de eerste missies.

“In de kraters van de zuidpool is er ook waterijs te vinden. Robots kunnen dat daar halen voor brandstof. Dat maakt de zuidpool de ideale basis.”

Vanwaar deze hernieuwde interesse in de maan?

“De maan is vooral een belangrijke tussenstap. Alle grote naties zitten in een race om naar Mars te geraken. Maar Mars is ver: negen maanden heen, zes maanden daar, en negen maanden terug. We hebben de kennis nog niet om dat te ondernemen.

“De maan is dus een soort technologische proeftuin, bijvoorbeeld om brandstof te maken voor verdere missies. In Redwire, het bedrijf waar ik werk, is er nu bijvoorbeeld een project om algen mee te sturen met astronauten. Die algen kunnen ze gebruiken om lucht te zuiveren en op te eten.”

Hoe is die samenwerking tussen de NASA en commerciële bedrijven tot stand gekomen?

“De VS hebben lessen getrokken uit de ramp met de Columbia-shuttle in 2003. Die moest goedkoop en herbruikbaar zijn, maar werd door alle veiligheidsvoorschriften toch duur (en desintegreerde bij terugkeer van een missie, JL). Amerikaans president Obama besliste later om dat soort toestellen uit te besteden aan commerciële bedrijven.

“Uit die opdracht om raketten te bouwen ontstond Space X van Elon Musk. Intuitive Machines sloot later een contract om een maanlander te bouwen. Zo kan de NASA van die toestellen gebruikmaken om zelf wetenschappelijk onderzoek te doen.”

De commerciële spelers zien in de maan een enorme bron aan grondstoffen, en een bestemming voor ruimtetoerisme.

“Het is een gemengd verhaal. Aan de ene kant biedt deze ontwikkeling een boost aan de ruimtevaart. Zo kunnen farmaceutische bedrijven commerciële maanlanders gebruiken om medicijnen te ontwikkelen onder andere zwaartekracht. Maar het is niet de bedoeling om daar alle grondstoffen te ontginnen. Het probleem is dat de wetgeving daarover nog in zijn kinderschoenen staat. We moeten verhinderen dat het daar een Wilde Westen wordt.”