12.355 mensen kregen vorig jaar een erkenning als vluchteling in ons land, boven op de ruim 14.000 Oekraïners die tijdelijke bescherming kregen. Die 12.355 krijgen vijf jaar het recht om in ons land te wonen, wat daarna verlengd kan worden tot een onbeperkt verblijfsrecht. Maar als het van de N-VA afhangt, moet de nieuwe instroom van vluchtelingen “minstens enkele jaren minimaal of zo goed als nul” zijn.

Dat zegt de partijbij een bevraging door deze krant van alle Vlaamse partijen over migratie. Daaruit blijkt dat vijf van de zeven partijen (Vooruit, Open VLD, CD&V, N-VA en Vlaams Belang) asielmigratie de komende jaren willen beperken. De N-VA en Vlaams Belang gaan daar het verst in: ze willen het aantal tot een minimum beperken. Voor Vlaams Belang is een migratiestop al decennialang een stokpaardje. Dat nu ook de N-VA voor enige tijd geen vluchtelingen meer wil opvangen, is nieuw.

“Ons land heeft de voorbije jaren meer dan genoeg gedaan in vergelijking met andere lidstaten”, zegt partijwoordvoerder Philippe Kerckaert (N-VA). “We hebben vandaag de capaciteit niet om mensen op te vangen. Als het niet meer lukt, mag een land toch zeggen: ‘bij ons zal het even niet gaan’. Dat is common sense.”

Afkoopsommen

Juridisch kan een EU-lidstaat geen asielquotum invoeren, geeft de N-VA toe. “Maar zo ver zitten we niet van de mogelijkheid om de facto asielquota in te voeren”, zegt Kerckaert. Het nieuwe migratiebeleid dat in de EU in de steigers staat, laat toe dat landen een compensatiesom kunnen betalen in plaats van asielzoekers op te vangen. “Als die afkoopsommen realiteit worden, is het onze intentie om daar gebruik van te maken om de instroom zo laag mogelijk het houden. Dat zal ons financieel zelfs nog winst opleveren ten opzichte van de huidige kosten voor asielopvang”, zegt Kerckaert.

Ellen Desmet (UGent), expert migratierecht, bevestigt dat het nieuwe Europese Migratiepact in een mechanisme voorziet waarbij landen solidair moeten zijn met andere EU-landen als die onder migratiedruk staan. “Daarbij kan men kiezen tussen een financiële bijdrage of vluchtelingen overnemen.”

Of dat systeem zal werken, is nog onduidelijk. “Hoewel er een jaarlijks minimumaantal van 30.000 herplaatsingen vooropgesteld wordt, riskeert dat te weinig te zijn om de landen aan de buitengrenzen echt te ondersteunen. Bovendien valt het te bekijken hoeveel herplaatsingen effectief zullen plaatsvinden: in het verleden bleek er een heel grote kloof te zijn tussen wat lidstaten beloven, en wat ze uiteindelijk doen”, zegt Desmet.

Maar ook met dat compensatiemechanisme zal België nog altijd mensen moeten opvangen die hier asiel aanvragen. “De aangekondigde wijzigingen in het migratiepact zullen de prangende migratieproblematiek niet oplossen”, stelt de N-VA. Daarom wil de partij ook asiel aanvragen een pak moeilijker maken. Enerzijds wil de N-VA dat er zo veel mogelijk migranten tegengehouden worden aan de buitengrenzen van Europa. Anderzijds wil de partij, net zoals Vlaams Belang, dat iedereen die het grondgebied irregulier betreedt, het recht op een verblijfskans verliest.

Maar dat kan niet zomaar, stelt Desmet. “Iedereen heeft het recht om hier asiel te vragen, ook als je irregulier op het grondgebied bent gekomen. Dat recht kun je iemand niet ontzeggen, want dat zou in strijd zijn met de Conventie van Genève en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.”

Jaarlijks quotum

De N-VA ziet de minimale instroom van vluchtelingen als een tijdelijke maatregel. “Op lange termijn moet elk land een deel van de erkende asielzoekers die de procedure doorlopen hebben, opnemen. Dat we nu pleiten voor een minimale instroom, heeft te maken met het acute probleem van de opvang vandaag.” De N-VA wil dat het parlement jaarlijks vastlegt hoeveel vluchtelingen er in ons land hervestigd worden, zoals ook Australië dat doet.

Vluchtelingenwerk Vlaanderen ziet het N-VA-standpunt met lede ogen aan. “Het recht om asiel aan te vragen beperken: voor ons is dat een rode lijn”, zegt beleidsmedewerker Thomas Willekens. Hij vreest dat het voorgestelde beleid zal uitmonden in chaos.

“Ook vandaag wordt al geprobeerd om migratie te beperken. En toch zie je het aantal binnenkomsten fluctueren. Als mensen hier aankomen zonder dat ze opgevangen en begeleid worden, belanden ze sowieso in een onwettig verblijf. Zo creëer je chaos. Als je mensen daarentegen kwalitatief opvangt en begeleidt, wint iedereen. Dat is een veel verstandiger beleid.”