Doctoraal onderzoeker Axana Dalle, professor arbeidseconomie Stijn Baert en professor welzijnseconomie Elsy Verhofstadt onderzochten het signaaleffect van de doelgroepvermindering voor werkzoekende van 58 jaar of ouder. Ze legden 292 Vlaamse recruiters elk vier jobkandidaten voor die lukraak verschilden in onder andere geslacht, werkervaring, werkloosheid en of de werkgever recht zou hebben op deze doelgroepvermindering. De recruiters moesten de sollicitanten beoordelen rond hun aanwervingskansen en twintig percepties omtrent de productiviteit en samenwerking met de sollicitant.

Daaruit is gebleken dat kandidaten die aanleiding geven tot de subsidie minder worden aanbevolen om uit te nodigen voor een jobgesprek of om finaal aan te nemen. Dat komt omdat ze worden gezien als minder productief, in het bijzonder omdat ze minder fysiek sterk en minder technologisch vaardig zouden zijn. Bovendien verwachten werkgevers dat de aanwerving van de 58-plussers gepaard gaat met een moeilijke administratieve aanwervingsprocedure en verhoogde arbeidsinspectie.

Het was al bekend dat iemand minder kansen krijgt op de arbeidsmarkt naarmate hij ouder wordt, maar dat effect werd in het onderzoek gecorrigeerd, legt Baert uit. Daardoor konden de onderzoekers expliciet bekijken welk effect de subsidie heeft. Voor elke sollicitant werd vermeld dat ze in aanmerking kwamen voor de subsidie, en er was een duidelijke sprong te zien qua negatieve perceptie op het subsidiemoment, dus tussen de leeftijd van 57 en 58 jaar. “De positieve financiële stimulus wordt dus overgecompenseerd door negatieve productiviteitssignalen”, voegt Axana Dalle toe.

Subsidie wordt stopgezet

De bevindingen van het onderzoek lijken de beslissing van de Vlaamse overheid te ondersteunen om de subsidie op 1 juli 2024 stop te zetten. “Met het Vlaamse relancecomité hebben we aanbevolen dat de Vlaamse regering subsidies zoals deze tegen het licht zou houden”, zegt Baert nog. “Ze komen immers met een belangrijk ‘deadweight loss’: ongeveer dezelfde mensen worden aangeworven als zou gebeuren zonder de subsidies. Ze zijn dus in zekere zin ‘dood gewicht’ voor de begroting, een uitgave zonder dat er echt welvaart mee gecreëerd wordt. In ons onderzoek wordt de overtreffende trap vastgesteld: de subsidie lijkt eerder tegen dan mee te werken.”

De onderzoekers raden dan ook aan om de vrijgekomen middelen te investeren “in arbeidsmarktprogramma’s die ouderen effectief helpen om langer op de arbeidsmarkt te blijven en die bijvoorbeeld meer focussen op opleiding en begeleiding”.