Krijgen we echt westerse troepen in Oekraïne of hoe moeten we uitspraken van Franse president Macron begrijpen?
Westerse troepen naar Oekraïne sturen is iets wat niet mag worden uitgesloten: het was een opmerkelijke uitspraak die de Franse president Emmanuel Macron gisteravond deed na afloop van een Europese top over steun aan Oekraïne. Hoe moeten we zijn woorden interpreteren?
"Ik denk dat de uitspraak van Macron vooral een symptoom vormt voor de groeiende nervositeit dat de oorlogskansen voor Oekraïne aan het kantelen zijn". Dat zegt professor en defensiespecialist Alexander Mattelaer (VUB en Egmontinstituut), in "Het Kwartier", de podcast van VRT NWS.
Reden tot paniek hoeft de uitspraak niet te geven. "Er zullen geen grootschalige ontplooiingen van westerse strijdkrachten naar Oekraïne plaatsvinden", zegt Mattelaer.
"Er is binnen de NAVO bij het begin van het escaleren van het conflict heel duidelijk uitgesproken dat steun verlenen kan. Tegelijk blijft de afspraak bestaan dat wanneer er een bondgenoot wordt aangevallen, er een verplichting is tot wederzijdse bijstand. Aan die basisafspraken wordt niet getornd."
Frankrijk voelt nu wat druk om forsere taal te gebruiken
Nieuw en problematisch is wel dat de steun aan Oekraïne meer en meer precair wordt. De steun brokkelt ook af, vooral in de Verenigde Staten. "Daardoor komt er meer en meer druk te liggen op de individuele Europese landen om dat gat te vullen."
Met name Frankrijk kan die druk voelen, meent Mattelaer. "Het stelt zich graag voor als een militaire grootmacht in Europa. Maar wat de steun aan Oekraïne betreft, loopt Frankrijk wat achter, zeker in vergelijking met Oost-Europese landen. Daarom voelt Frankrijk nu wat druk om forsere taal te gebruiken. Ik zou dus niet uitsluiten dat Macrons woordkeuze er ook mee te maken heeft zich beter te positioneren in het Europese peloton."
BEKIJK - VRT-journalist Jan Balliauw en oud-kolonel Roger Housen analyseren de situatie in Oekraïne in "De afspraak": "Macron heeft met zijn speech meer kwaad dan goed gedaan".
Oud-kolonel Housen: "Macron beging een blunder"
Oud-kolonel Roger Housen zei in "De afspraak" dat Macron de uitspraak heeft gedaan onder druk van Londen en Berlijn, omdat Frankrijk momenteel maar een heel kleine bijdrage levert aan de oorlog in Oekraïne. "Daardoor maakte hij eigenlijk een diplomatieke blunder", meent Housen. Macron bewandelde het pad van de afschrikking, maar kwam niet serieus over, zegt Housen. "Het ontbrak hem aan helder communiceren (waar ligt de rode lijn?) én geloofwaardigheid (wie is mee in het verhaal? Te weinig landen, zo blijkt)."
De boodschap van Macron heeft meer kwaad dan goed gedaan, analyseert Housen. "Al snel bleek dat de Europese landen niet op één lijn zitten. Ik denk dat er in het Kremlin een fles champagne is gekraakt."
Voor grondtroepen in groten getale bestaan de middelen niet
In een eerste reactie haastten andere Europese landen zich weliswaar om te beklemtonen dat ze het liever houden bij materiële steun. Over grondtroepen spreken ze niet. Op dit moment zijn die ook weinig realistisch, meent Mattelaer.
"De middelen bestaan er ook niet voor. Ook omdat de Europese bondgenoten zaken op reserve moeten houden voor het geval er zich een aanval op een bondgenoot zou voordoen."
Mocht dat laatste zich in de toekomst voordoen, dan zitten we met een ander scenario. "Dat is wel iets waar men zich op beleidsniveau meer en meer zorgen over begint te maken. En het is ook hetgeen Macron met zoveel woorden toegaf."
Beluister hier "Het kwartier"
