Tienduizenden Grieken demonstreren voor "rechtvaardigheid" na dodelijkste treinramp, vandaag exact een jaar geleden

Op 28 februari 2023, vandaag precies een jaar geleden, botsten een passagierstrein en een goederentrein frontaal op elkaar ter hoogte van Tempi in Griekenland. Het ongeval kostte aan 57 mensen het leven en is het dodelijkste treinongeval uit de Griekse geschiedenis. Op het moment van de crash zaten voornamelijk universiteitsstudenten op de trein, die na een verlengd weekend terug naar de les gingen.

Volgens de Griekse overheid was het treinongeval het gevolg van een menselijke fout. Enkele uren na het treinongeval werd een stationschef gearresteerd, tientallen anderen werden aangeklaagd. De regering zegt dat het proces waarschijnlijk in juni zal beginnen.

Maar volgens veel demonstranten ligt de fout ook voor een groot deel bij de overheid. Voor veel Grieken was dit immers geen dom en toevallig ongeval, maar het resultaat van schuldig verzuim, nalatigheid, wanbeheer, jarenlange onderinvestering en slecht bestuur. Premier Kyriakos Mitsotakis heeft na het ongeval beterschap beloofd, maar volgens veel demonstranten is daar een jaar later niet veel van te merken.

Vooral het feit dat er nog geen schuldige werd aangewezen voor het treinongeval, stoort veel demonstranten. Nochtans bevestigde een commissie van deskundigen die door de regering werd aangewezen wel de vele tekortkomingen in het beheer van de spoorwegen op meerdere niveaus, van personeelsbeleid tot infrastructuur. 

Vele demonstranten, van spoorwegmedewerkers en ziekenhuispersoneel tot zeevaartlieden en leerkrachten, leggen vandaag 24 uur lang het werk neer. Allen maken ze deel uit van de grootste vakbond in de publieke sector van Griekenland, ADEDY, die ongeveer een half miljoen werknemers vertegenwoordigt. 

Ook trekken tienduizenden demonstranten vandaag de straat op. In Athene protesteren volgens de politie zo'n 20.000 mensen, in de noordelijke stad Thessaloniki komen ook 10.000 mensen op straat. Ook veel studenten sloten zich bij de mars aan. Op de plaats van het ongeval verzamelen nog eens 1.000 mensen, onder wie heel wat familieleden van de slachtoffers. Op sommige plaatsen komt het tot schermutselingen met de politie.

"Precies een jaar na het ongeval trekken we opnieuw de straat op om te roepen dat we het niet zullen vergeten", zegt een woordvoerder van de vakbond. "Diegenen die verantwoordelijk zijn voor de tragedie hebben zich nog steeds niet moeten verantwoorden voor hun criminele daden."

Veel mensen demonstreren ook uit onvrede met de loonsverhogingen die de regering invoerde. Voor het eerst in 14 jaar voerde de overheid zo'n verhoging in bij de publieke sector, maar volgens werknemers is die niet hoog genoeg om de impact van de stijgende kosten van levensonderhoud te compenseren. Ze eisen een loonsverhoging van zeker 10 procent.

Door de staking ligt in zo goed als het hele land het openbaar vervoer stil: treinen en metro's rijden niet, ferry's varen niet uit en ook taxichauffeurs leggen het werk neer. De stakingsactie heeft geen impact op de luchtvaart, nadat een rechter beslist had dat de protestplannen van luchtverkeersleiders niet wettelijk waren.

Veel familieleden van overledenen blijven, zelfs na het rapport van de door de regering aangestelde onderzoekscommissie, met heel wat vragen achter. Daarom hebben de families zelf experts op de zaak gezet. Ze denken dat de officiële onderzoekers veel tijd hebben verspild en essentieel bewijsmateriaal over het hoofd hebben gezien.

Op een persconferentie begin deze week deed die commissie enkele opvallende uitspraken. Zo zouden overheidsfunctionarissen de intense brand die na de crash uitbrak, niet onderzocht hebben. 

Volgens commissielid Giorgos Vlasopoulos zou de goederentrein een illegale vracht vervoerd hebben en zou de inhoud van die vracht bij de botsing "een enorme explosie" veroorzaakt hebben. 

"We hebben stoffen aangetroffen die worden gebruikt om brandstof te vervalsen", vertelt ze. In een toespraak in het Europees Parlement deze maand zei ze dat de regering "had geprobeerd te knoeien met belastend bewijsmateriaal en getracht had om het te verdoezelen".

Potentieel waardevolle camerabeelden werden twee weken na de ramp gewist zonder te worden geëvalueerd, en de site van het spoornet werd slechts enkele dagen na de crash gewist en opnieuw aangemaakt, aldus de experts.

Forensisch onderzoek heeft uitgewezen dat een aantal overlijdens mogelijk te wijten was aan de brand en niet aan de botsing. Juist daarom is de vraag hoe de brand ontstaan is, en of die vermeden had kunnen worden, voor een aantal nabestaanden van groot belang.