De StandaardStijgende zeespiegel

Plots staat een duin voor je raam: “Wat is ons appartement nog waard zonder zeezicht?”

Patrick Kerkhof en zijn vrouw Ria hebben in Middelkerke nog zicht op zee, al wordt dat zicht nu voor een groot deel verstoord door de nieuwe duin.© Kurt Desplenter

De plannen om de dijken te verhogen en duinen in te zetten in de strijd tegen de stijgende zeespiegel hebben ook nadelen. Wat als je een appartement of zaak hebt op de dijk? Hoe zal het uitzicht veranderen?

Thibaut Renson

“Hier een duin? Dat zou dramatisch zijn”, zegt Patrick Deforche (65) terwijl hij vanuit zijn living naar de zee tuurt. Patrick heeft samen met zijn vrouw een appartement op de eerste verdieping op de dijk van Wenduine. Livingbreed genieten ze van een glaspartij met zicht op zee. “Perfect”, noemt Deforche het. “Als het zeezicht wegvalt, dan heeft het geen zin om aan de dijk te zitten. Het is dát wat ons appartement nog waarde geeft, in tegenstelling tot de appartementen die verder weg van de dijk liggen. Als het zeezicht wegvalt, wat is ons appartement dan nog waard?”

Deforche en zijn vrouw hebben bewust gekozen voor een appartement op de eerste verdieping, en niet hogerop in het gebouw waar het zeezicht ook in de toekomst verzekerd is. “Als je te hoog woont, heb je geen contact meer met de mensen. Nu zijn we nog jong, maar we weten van oudere mensen dat ze er veel aan hebben om een keer een klapke te kunnen doen met een passant vanop hun balkon, al was het maar om eens naar een voorbijganger te kunnen zwaaien.” Het koppel kijkt uit naar hun oude dag aan zee, maar dat doet het niet naar het einde van het zeezicht. Toch zit ook dat eraan te komen.

Om onze kust de volgende honderd jaar te beschermen tegen een zeespiegelstijging, heeft de Vlaamse overheid een nieuw plan klaar voor de Noordzeestranden. Via strandophopingen wil men de waterlijn honderd meter weg krijgen van onze dijken. De aangedikte stranden moeten een eerste buffer vormen tegen het zeewatergeweld. De ruimte die daardoor net achter de huidige dijken gecreëerd wordt, wil men gebruiken om hogere dijken of duinen te bouwen, als tweede buffer.

Sluizen

Het zijn langetermijnplannen, die het zicht op zee aan de Vlaamse kust pas ingrijpend zullen veranderen tegen 2060. Al is de kans reëel dat het Wenduine van Deforche eerst aan de beurt komt. Wenduine is een van de kritieke punten qua overstromingsgevaar, gezien de lage ligging van de badplaats.

© Kurt Desplenter

De dijk is er vandaag al voorzien van sluizen die automatisch sluiten wanneer er overstromingsgevaar dreigt. Geregeld wordt het zand er ook opgehoopt. De strijd tegen de klimaatopwarming is er met andere woorden nu al duidelijk zichtbaar. Al ziet Deforche die strijd met berusting tegemoet. “Ik ben hier geboren en getogen en die zeespiegel heb ik toch nog niet zien stijgen, hoor.”

Daar kijkt Tony Deblaere anders naar. Deblaere baat even verderop op de dijk van Wenduine brasserie Vin Dune uit. “Als we ons niet aanpassen, gaan we in de toekomst niet meer naar de zee moeten komen, maar zullen we kunnen zwemmen vanaf de reien in Brugge”, zegt Deblaere. De horeca-uitbater heeft een zaak op de dijk, maar staat niet per se negatief ten opzichte van de geplande ingrepen. “Ik denk niet dat de zee zijn aantrekkingskracht zal verliezen als je de dijken verhoogt of er duinen plaatst. Al zou ik ook liever mijn zeezicht behouden, natuurlijk.”

© Kurt Desplenter

Wanneer we Deblaere spreken is zijn zaak halfvol, maar alle tafeltjes aan het gevelbrede glasraam van zijn zaak – met zicht op zee – zijn bezet. “Het zijn de meest gegeerde tafels. Voor het zicht? Ja, maar mensen gebruiken het ook graag als excuus. Veel mensen die op restaurant gaan, weten na vijf minuten niet meer wat ze tegen elkaar kunnen zeggen, dan is het welgekomen dat je je naar de zee kan draaien”, zegt Deblaere met een lach.

Bouwwerf

Een voorsmaakje van wat de rest van onze kust tegen 2060 kan verwachten, is vandaag al te zien in Middelkerke. Daar gaat de bouw van een nieuw casino op de dijk gepaard met de aanleg van oplopende duinen. “Het is een catastrofe”, zegt Sandra Trivellone, die er op de dijk het Italiaanse restaurant Le Capri uitbaat. “Vroeger was alles hier plat, dan had je een mooi zicht op zee. En je moet nu kijken ...”

Trivellones zaak kijkt vandaag nog uit op een bouwwerf, maar de duinen die haar zicht op zee belemmeren, liggen er al, weliswaar nog zonder veel begroeiing. “Eerst hadden we de coronacrisis, daarna tweeëneenhalf jaar een bouwwerf voor onze deur, en als het casino in april opengaat, kijken we op een duin. Denk je dat de mensen daarvoor naar hier komen, om op een duin te kijken? Ik heb de zaak hier al tien jaar en ieder jaar zette ik mijn terras. Wel, dit jaar ga ik het niet doen. Welk nut heeft het om een terras open te doen naast een hoop zand? Dan kan ik beter sluiten.”

Op de eerste verdieping van het gebouw, net boven Trivellones Italiaans restaurant, woont Patrick Kerkhof (65), samen met zijn vrouw Ria (68). Ze hebben nog zicht op zee, al wordt dat zicht nu voor een groot deel verstoord door de nieuwe duin. Maar dat stoort het koppel allesbehalve. “En het is niet omdat we vrienden zijn van Jean-Marie (Dedecker, burgemeester van Middelkerke, red.), dat we niets negatiefs willen zeggen. Kijk zelf naar buiten: je kan de zee toch nog altijd zien? En de duin is toch ook gewoon mooi?”, aldus Kerkhof. “Ik vind het ook iets hebben”, zegt zijn vrouw. “Het heeft iets gezelligs. En weet je wat het ook is: het zorgt ervoor dat we geen inkijk meer hebben. Vroeger hadden we altijd strandgangers die halt hielden voor ons raam om naar binnen te kijken. De duin is een afscherming.”