Plots staat een duin voor je raam: “Wat is ons appartement nog waard zonder zeezicht?”

“Hier een duin? Dat zou dramatisch zijn”, zegt Patrick Deforche (65) terwijl hij vanuit zijn living naar de zee tuurt. Patrick heeft samen met zijn vrouw een appartement op de eerste verdieping op de dijk van Wenduine. Livingbreed genieten ze van een glaspartij met zicht op zee. “Perfect”, noemt Patrick het. “Als het zeezicht wegvalt, dan heeft het geen zin om aan de dijk te zitten. Het is dát dat ons appartement nog waarde geeft, in tegenstelling tot de appartementen die verder weg van de dijk liggen. Als het zeezicht wegvalt, wat is ons appartement dan nog waard?”

Patrick en zijn vrouw hebben bewust gekozen voor een appartement op de eerste verdieping, en niet hogerop in de building waar het zeezicht ook in de toekomst verzekerd is. “Als je te hoog woont, heb je geen contact meer met de mensen. Nu zijn we nog jong, maar we weten van oudere mensen dat ze er veel aan hebben om een keer een klapke te kunnen doen met een passant vanop hun balkon, al was het maar om eens naar een voorbijganger te kunnen zwaaien.” Het koppel kijkt uit naar hun oude dag aan zee, maar dat doet het niet naar het einde van het zeezicht. Toch zit ook dat er aan te komen.

(Lees verder onder de foto)

Zwemmen in Brugge

Om onze kust de volgende honderd jaar te beschermen tegen een zeespiegelstijging (zie kadertje onderaan), heeft de Vlaamse overheid een nieuw plan klaar voor onze Noordzeestranden. Via strandophopingen wil men de waterlijn honderd meter weg krijgen van onze dijken. De aangedikte stranden moeten een eerste buffer vormen tegen het zeewatergeweld. De ruimte die hierdoor net achter de huidige dijken gecreëerd wordt, wil men gebruiken om hogere dijken of duinen te bouwen, als tweede buffer.

(Lees verder onder de illustratie)

Het zijn langetermijnplannen, die het zicht op zee aan onze Vlaamse kust pas ingrijpend zullen veranderen tegen 2060. Al is de kans reëel dat het Wenduine van zeezichtlover Patrick eerst aan de beurt komt. Wenduine is een van de kritieke punten qua overstromingsgevaar, gezien de lage ligging van de badplaats.

(Lees verder onder de foto)

De dijk is er vandaag al voorzien van sluizen die automatisch sluiten wanneer er overstromingsgevaar dreigt. Geregeld wordt het zand er ook opgehoopt. De strijd tegen de klimaatopwarming is er met andere woorden nu al duidelijk zichtbaar. Al ziet Patrick die strijd met berusting tegemoet. “Ik ben hier geboren en getogen en die zeespiegel heb ik toch nog niet zien stijgen, hoor.” Daar kijkt Tony Deblaere anders naar, die even verderop op de dijk van Wenduine brasserie Vin Dune uitbaat.

“Als we ons niet aanpassen, gaan we in de toekomst niet meer naar de zee moeten komen, maar gaan we kunnen zwemmen vanaf de reien in Brugge”, zegt Tony. De horeca-uitbater heeft een zaak op de dijk, maar staat niet per se negatief ten opzichte van de geplande ingrepen. “Ik denk niet dat de zee zijn aantrekkingskracht zal verliezen als je de dijken verhoogt of er duinen plaatst. Al zou ik ook liever mijn zeezicht behouden, natuurlijk.”

(Lees verder onder de foto)

Wanneer we Tony spreken is zijn zaak halfvol, maar alle tafeltjes aan het gevelbrede glasraam van zijn zaak – met zicht op zee – zijn bezet. “Het zijn de meest gegeerde tafels. Voor het zicht? Ja, maar mensen gebruiken het ook graag als excuus. Veel mensen die op restaurant komen weten na vijf minuten niet meer wat ze tegen elkaar kunnen zeggen, dan is het welgekomen dat je je naar de zee kan draaien”, zegt Tony met een lach.

“Naar de zee kijken is het perfecte excuus voor mensen die op restaurant zitten en niet meer weten wat te zeggen tegen elkaar”

Tony Deblaere

Brasserie Vin Dune in Wenduine

Meer privacy

Een voorsmaakje van wat de rest van onze kust tegen 2060 kan verwachten, is vandaag al te zien in Middelkerke. Daar gaat de bouw van een nieuw casino op de dijk gepaard met de aanleg van oplopende duinen. “Het is een catastrofe”, zegt Sandra Trivellone, die er op de dijk het Italiaanse restaurant Le Capri uitbaat. “Vroeger was alles hier plat, dan had je een mooi zicht op zee. En je moet nu kijken...”

Sandra’s zaak kijkt vandaag nog uit op een bouwwerf, maar de duinen die haar zicht op zee belemmeren liggen er al, weliswaar nog zonder veel begroeiing. “Eerst hadden we corona, daarna tweeëneenhalf jaar een bouwwerf voor ons deur, en als het casino in april opengaat kijken we op een duin. Denk je dat de mensen daarvoor naar hier komen, om op een duin te kijken? Ik heb de zaak hier al tien jaar en ieder jaar zette ik mijn terras. Wel, dit jaar ga ik het niet doen. Welk nut heeft het om een terras open te doen naast een hoop zand? Dan kan ik beter sluiten.”

“Eerst hadden we corona, daarna tweeëneenhalf jaar een bouwwerf voor ons deur, en als het casino in april opengaat kijken we op een duin”

Sandra Trivellone

Uitbaatster restaurant Le Capri in Middelkerke

(Lees verder onder de foto)

Op de eerste verdieping van het gebouw, net boven Sandra’s Italiaans restaurant, woont Patrick Kerkhof (65), samen met zijn vrouw Ria (68). Patrick en Ria hebben nog zicht op zee, al wordt dat zicht nu voor een groot deel verstoord door de nieuwe duin. Maar dat stoort het koppel allesbehalve. “En het is niet omdat we vrienden zijn van Jean-Marie (Dedecker, burgemeester van Middelerke, red.), dat we niets negatiefs willen zeggen. Kijk zelf naar buiten: je kan de zee toch nog altijd zien? En de duin is toch ook gewoon mooi?”, aldus Patrick. “Ik vind het ook iets hebben”, zegt Ria. “Het heeft iets gezelligs. En weet je wat het ook is: het zorgt ervoor dat we geen inkijk meer hebben. Vroeger hadden we altijd strandgangers die halt hielden voor ons raam om naar binnen te kijken. De duin zorgt voor afscherming.” U weze gewaarschuwd: niet alle dijkbewoners willen een klapke doen, sommigen willen privacy.

“Zo’n duin is gezellig en zorgt ervoor dat we geen inkijk meer hebben”

Patrick en Ria Kerkhof (68)

Inwoners van Middelkerke met “duinzicht”

(Lees verder onder de foto)

Waarom is een verhoging van de dijken nodig?

Met het verbreden en ophogen van de dijken wil de overheid voornamelijk overstromingen vermijden. De klimaatopwarming brengt namelijk een stijging van het zeeniveau met zich mee. Niels Soeverijns, klimatoloog bij de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) berekende hoeveel het zeeniveau in ons land de komende jaren zal stijgen. “Het bestcasescenario is dat het tegen 2100 zo’n 25 centimeter zal stijgen ten opzichte van vandaag, wat neerkomt op een stijging van 15 centimeter tegen 2060.” Maar volgens het worstcasescenario mogen we tegen 2100 een stijging van 65 centimeter verwachten, wat een stijging van 25 centimeter inhoudt tegen 2060. “Als we daarnaast nog extra steenkoolcentrales zouden bouwen, wat België niet zal doen gezien de ontwikkelingen in hernieuwbare energie, komt er tegen 2100 1,01 meter bij”, zegt klimaatexpert Pieter Boussemaere. Een stijging van 2 meter is zowat het allerslechtste scenario. Maar dat verwachten we alleen maar als echt álles tegenzit.” Al wil dat niet zeggen dat alles hier dan zal overstromen. “We doen nu de nodige aanpassingen aan de dijken en daar kunnen altijd nog andere structurele oplossingen bijkomen”, aldus Soeverijns. “Minder welvarende landen zullen het moeilijker hebben.” (nna)