Op vier locaties in Brussel, verspreid over de minder rijke delen van de stad en goed bereikbaar met het openbaar vervoer, biedt vzw Elmer kinderopvang aan voor de brede groep ouders uit de buurt, met bijzondere aandacht voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen. De moeders van de kinderen zijn in liefst 58 verschillende landen geboren, en ook de medewerkers komen uit 29 landen. Het is een bonte sociaal-culturele mix, waar ieder kind en iedere ouder zich welkom voelt.

Lees ook

Lees ook

‘Elk kind verdient een plek in kinderopvang’ 

Nieuwkomers in de hoofdstad noemen het “de eerste plek in Brussel waar ze fijne relaties konden uitbouwen”. Medewerkers krijgen er de kans om bij te leren, betaald en met ondersteuning. Er wordt meestal vegetarisch gekookt, en er worden geen ‘respijtdagen’ in rekening gebracht als een ziek kind moet thuisblijven. Ouders uit middenklassegezinnen ontmoeten er bij de luiertafel ouders die in veel precairdere omstandigheden leven.

Vluchteling

Ook Frieda Mukanyamazi kreeg 20 jaar geleden een warm welkom in de eerste Elmervestiging, in Brussel-Noord. “Het is niet gemakkelijk om als vluchteling je weg te vinden in deze samenleving”, zegt Frieda. Ze vluchtte in 1994 met haar gezin uit Rwanda en kwam in België terecht. “Ik voelde me verloren.”

Bij Elmer vond ze een nieuwe familie. Haar twee jongste dochters leerden er Nederlands en zijn nu bezig met hogere studies aan Vlaamse onderwijsinstellingen. “Dat is begonnen met de goede start die ze bij Elmer hebben gekregen”, zegt Frieda Mukanyamazi. Ze groeide ook zelf door: “Eerst was ik ouder, ik deed vaak mee aan activiteiten. Toen kreeg ik de kans om als begeleider-in-opleiding aan de slag te gaan. Ik ontving een loon, ook voor de dag waarop ik naar school ging. Ze gaven me bij Elmer een coach, die me hielp wanneer ik vragen had bij de lessen. Ze zeiden steeds: “Je kan het. Je doet het goed.” Zo kwam ik weer tot leven. Ik ben altijd blijven voortstuderen en ik heb ook een bachelor behaald in de Pedagogie van het Jonge Kind. Daardoor kan ik Elmer nu teruggeven wat ik al die jaren gekregen heb.”

Emanciperen

Veel van de medewerkers bij Elmer hebben een soortgelijk traject achter de rug. Andere ouders kregen dank zij de kinderopvang de mentale ruimte om zich bij te scholen of werk te zoeken, en zijn nu elders aan de slag. “Meer nog dan het groeipakket en verlofstelsels, is goede kinderopvang de sleutel om ouders te emanciperen”, zegt Sandra Van der Mespel, van VBJK, de organisatie die werkt aan Vernieuwing in Basisorganisaties voor Jonge Kinderen.

Zij sprak met ouders en begeleiders van Elmer en bracht hun verhalen samen in het boek Hier kan iedereen groeien (uitgegeven bij Epo). Het werd zopas voorgesteld bij de viering van de 25ste verjaardag van Elmer. “Het is een van de straffere praktijken van Vlaanderen en Brussel”, zegt Van der Mespel. “We hebben de voorbije jaren zoveel gehoord over problemen in de kinderopvang, dat was bijna om wanhopig van te worden. Elmer toont net dat kinderopvang geen noodzakelijk kwaad is, maar een noodzakelijk goed kan zijn. Als je erin slaagt om kwaliteit te bieden, kan het een meerwaarde zijn voor iedereen: kinderen, ouders, begeleiders. Voor de hele samenleving.”

Lees ook

Lees ook

Ouders onthutst dat onderzoek naar kinderopvang ’t (B)engeltje is geseponeerd 

“De Vlaamse regering heeft onlangs de voorrangsregels gewijzigd, waardoor werkende ouders – allebei minstens een viervijfdebaan – voorrang moeten krijgen. Dat is frappant, omdat Elmer net opgericht werd in een gelijkaardige periode: niet-werkende moeders vonden nergens anders opvang”, zegt Van Mespel. “De verhalen van Elmer laten zien dat we met die nieuwe voorrangsregel veel dreigen te verliezen.”

Ouders zijn ook om andere redenen blij met Elmer. Ali (6), de jongste zoon van Leila Oumzil, werd geboren met het syndroom van Down. “Ik heb lang gezocht naar inclusieve opvang”, zegt zijn moeder. “Alleen Elmer was daar duidelijk in. Het eerste gesprek was al geruststellend. Al onze vragen werden beluisterd: externe therapeuten mochten naar Elmer komen, Ali’s eten werd langer gemixt, en hij kreeg een specifieke begeleidster. Hij is hier iets langer gebleven dan de andere kinderen, en het heeft hem goed gedaan.”

Oumzil heeft nog een oudere tweeling en werkt vanwege de kinderen halftijds. “Als de nieuwe voorrangsregels toen al golden, zou het ook voor mij moeilijker zijn geweest om kinderopvang te vinden. Ik merk het ook in mijn werk, bij het Brussels Onthaalbureau, waar ik nieuwkomers begeleid. Het zal moeilijker worden voor moeders die een inburgeringscursus willen volgen om nog opvang te vinden aan Nederlandstalige kant. Jammer, zo zitten ze vast in een vicieuze cirkel.”

Voor de duidelijkheid: Elmer zit in de hoogste subsidietrap en zal altijd enkele plaatsen vrijhouden voor gezinnen in kwetsbare situaties en last minute-aanmeldingen. De nieuwe voorrangsregels gelden voor crèches in subsidietrap 2. Daarvan zijn er veel meer.

Lees ook

 “Is opvoeden moeilijker geworden of maken we het onszelf moeilijker?”